3 ahmad yassaviy III bob. O'Zbek mumtoz adabiyoti 3 ahmad yassaviy hikmatlar. Yassaviy hikmatlari haqida
Download 456.5 Kb.
|
10 sinf adabiyot
|
1) Ushbu baytda soʻzlarning o'rni oddiyaina tarzda almashib kelayotgai yoʻq, balki bu almashishlar natijasida yangi so'z o'yinlari hosil bo'lyapti; 5-5. ALISHER NAVOIY 2) Dastlabki misradagi ketma-ketlikda go'llangan «davo» va «dard» n'zlari dard qilmoq, qiyınchilikka ro'para kelmoq, qiyinchilikni ro'para qilmoq ma'nolarini beryapti: a Dastiabki misradagi ketma-ketlikda qo'llangan «davo» va «dard» soʻzlari «Dard ustiga dard bo'ldi», «Dard ustiga chipqon» singari 67 iboralar mazmuniga mos keladi; Ikkinchi misrada garchi shaklan «dard» so'zi o'zgarishsiz goʻllanayotgan bo'lsa-da, bu yerda u ishq, o'y, orzu, og'riq, ilm singari ma'nolarni anglatib turibdi; EL Ikkinchi misrada «davo» va «dard» so'zlarining o'mi almashgan holda kelyapti. A) 3, 4, 5 102. Alisher Navoiy qalamiga mansub «Ko'zung ne balo qaro bo'lubtur» deb hoshlanadigan g'azalning quyidagi yakunlovchi baytida «Ishq ahli aro navo bo'lubtur» misrasidagi «nav0» ko'p ma'noli boʻlib, uning qanday ma'nolari B) 1, 2, 4, 5 C) 1, 2, 3, 5 D) 1, 2, 3, 4, 5 bor? To tuzdi Navoiy oyati ishq, İshq ahli aro navo bo'lubtur. 1) «ovoza»; 3) «boylik»; 5) «shon-shuhrat». A) 1, 2, 3, 5 2) «malham»; 4) «navo bo'lmoq» - ovozasi yoyilmoq; 6) «Navo» kuyi vositasida kuylamoq»; B) 2, 4, 5, 6 C) 1, 3, 4, 5, 6 D) 1, 2, 3, 4, 6 103. Alisher Navoiyning falsafiy-didaktik qarashlarini ancha yorqin ifodalashi bilan ajralib turadigan «Meni men istagan o'z suhbatig'a arjumand etmas» misrasi bilan boshlanadigan g'azali qaysi devonga kiritilgan? A) «Favoyid ul-kibar» devoniga C) «G'aroyib us-sig'ar» devoniga B) «Badoye' ul-vasat» devoniga D) «Navodir ush-shabob» devoniga 104. Alisher Navoiyning «Meni men istagan o'z suhbatig'a arjumand etmas» misrasi bilan boshlanadigan g'azalidan olingan quyidagi baytda qaysi so'zlar hurga ham, pariga ham bir xil darajada aloqador hisoblanadi? Netay hur-u pari bazminki, qatlim yo hayotimg'a Ayon ul zahr chashm aylab, nihon bu no'shxand etmas. A) «ayon» va «nihon» C) «ul» va «bu» B) «qatlim yo hayotimg'a» D) «chashm aylab» va «no'shxand etmas» 105. Alisher Navoiyning gaysi g'azalida bir qarashda oshiqning dil izhoriga oid tuyg'ular ifodasi aks etayotganday koʻrinsa-da, aslida, obyektiv vogelikka Do Igan estetik munosabat ifodasi bosh o'rinda turganligini payqash qiyin A) «Har gadokim..» deb boshlanadigan g'azalida B) «Meni men istagan..» deb boshlanadigan g'azalida C) «Ko'zung ne balo garo bo'lubtur» deb boshlanadigan g'azalida D) «Ey sabo...» deb boshlanadigan g'azalida emas? 106. Qit'a qaysi janrdan faqat dastlabki bayt qofiyasining erkinligi bilan farqlanadi? A) ruboiydan 5-5. ALISHER NAVOIY 68 C) musammatdan D) g'azaldan B) tuyuqdan 107. Alisher Navoiyning «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida o'zgadin nima tilagonning tamayi xomi-yu zoti nofarjomi» deya nomlangan A) «Yaratganning dasturxoni tuhfalari-yu umumiy, barchaga barobar karamidan chiroyli sabr bilan so'rab, boshqa (kishi)lardan biror narsa tilamagan (kishi)ning oxiri yaxshilik bilan tugaydigan zoti» B) «Yaratganning barchaga barobar sinovlariga sabr qila olmay, Hag taoloning barchaga barobar karamidan bebahra qolgan (kishi)ning xom tamasi-yu oxiri yaxshilik bilan tugamagan zoti» C) «Haq taoloning sinov uchun boshqa (kishi)lar orasidan xon qilish uchun tanlab olgan kishisining xom tamasi-yu oxiri yaxshilik bilan qit'asini qanday tabdil qilish mumkin? tugamagan zoti» D) «Yaratganning dasturxoni tuhfalari-yu umumiy, barchaga barobar karami bo'la turib, boshqa (kishi)lardan biror narsa tilagan (kishi)ning xom tamasi-yu oxiri yaxshilik bilan tugamagan zoti» 108. Alisher Navoiy «Saxo-vu buxl bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak» qit'asida kimlarni xotindan ham pastroq darajada baholash maqsadga muvofiqligini aytadi? A) jamiyat ahli orasida biror himmat ko'rsatishdan oldin uni ta'kidlab, urg'ulab, «yaxshiligini pesh qilib» koʻrsatadigan insonlarni B) va'da beradigan, biroq ishlari va'dalariga xilof bo'ladigan insonlarni C) jamiyat ahli orasida oʻzidan ojiz bo'lganlarni kamsitadigan insonlarni D) jamiyat ahli orasida ayollarga taqlid qiladigan insonlarni 109. Alisher Navoiyning qaysi qit'asida jahon ahli bilan ulfatchilikdan ko'ngil uzish kerakligi haqidagi xulosa jiddiy, qat'iy va shafqatsiz tus olgan? A) «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida oʻzgadin nima tilagonning tamayi xomi-yu zoti nofarjomi» B) «Saxo-vu buxl bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak» C) «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo koʻz tutmoq xatodur» D) «Shohni ajdahoga nisbat qilib tururkim, ganj umidi ham andin boru ranj biymi (xavfi, vahimasi) ham» 110. Alisher Navoiyning qaysi qit'asiga boshqalarga xayr-ehson, tuhfalar gilish inson kamolotidan nishona bo'la oladi, Beruniy aytganidek: «minnat himmatni yo'q qiladi» mazmuni beriladi? A) «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida oʻzgadin nima tilagonning tamayi xomi-yu zoti nofarjomi» B) «Tavozu' yaxshi, ammo yaxshiroqdur Agar da'b etsa ani ahli davlat» C) «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo ko'z tutmoq xatodur» 5-5. ALISHER NAVOIY DI «Shohni ajdahoga nisbat qilib tururkim, ganj umidi ham andin boru 69 ranj biymi (xavfi, vahimasi) ham» 111. Alisher Navoiyning quyidagi qiťasida qaysi so'z ayrimlikni, yakkalikni, kamlikni anglatadi va qaysi so'z jamlik ko'plik, butunlik ma'nolarini anglatadi? Agar oqil esang, uzgil jahon ahlidin ulfatkim, Alardin juz jafo kelmas, agar yuz yil vafo qilsang. Biriga yuz Xito mulki xirojin aylasang isor, Xatosiz qasdi joning qilg'usidur, gar xato qilsang. A) «Xito» va «xato» so'zlari C) «vafo», «jafo» so'zlari B) «juz» va «yuz» so'zlari D) «ulfat» va «isor» so'zlari 112. Alisher Navoiy «Navoiy she'ri to'qquz bayt-u, o'n bir bayt, o'n uch bayt» misrasi bilan boshlanuvchi qit'asida o'z she'rlarini qanday baholaydi? A) «Xito mulki» (Xitoydek katta davlatning bebaho mulki) B) «xushnavo bulbul» (bulbul sayrashidek ko'ngillarga xush yoquvchi) C) «durri maknun» (yashirin, yaxshi saqlangan dur) D) «shohi suxandon» (notiqlar ichra podshoh) 113. Zahiriddin Muhammad Bobur Navoiyning aruz vazniga oid qaysi asarni yozganligini ta'kidlaydi? A) «Mezon ul-avzon» C) «Favoyid ul-kibar» B) «Navodir ush-shabob» D) «Nasoyim ul-muhabbat» 114. «Majolis un-nafois» asarida dastlabki majlislar qanday qamrovda olingan?
A) ijodkorlarning qaysi janrda ijod qilishi qamrovida B) ijodkorlarning nasrda yoki nazmda ijod qilishi qamrovida C) ijodkorlarning yashash joylariga ko'ra tuzilgan, ya'ni mintaqaviy (geografik) tamoyil qamrovida D) xronologik tartibda, ya'ni vaqtning qadimdan shoirning zamonasigacha bo'lgan yo'nalishi qamrovida 115. Quyidagi fikrlar qaysi asar haqida bildirilgan? «Haqiqatan, ul hazratning she'r nozikliklari toʻgʻrisida mahoratlarining ko'pligi bu risoladan anglanadi. Chunki o'tmishdagi shoirlar sezgilarining nuri tushmagan bir gancha maqbul bahrni aruz doirasiga qo'shganlarki, u qimmatli nusxa mutolaa gilinsa, bu nukta ma'lum bo'ladi». A) «Majolis un-nafois» C) «Mezon ul-avzon» B) «Mufradot» D) «Lison ut-tayr» T16. Alisher Navoiy «Muhokamat ul-lug'atayn» asarida so'z ma'nolari orasidagi tafovutlarga alohida urg'u berib, yig'lamoq fe'lining eng baland va doimiy ma'nosini qayd etar «muqobalasida forsiy tilda lafz yo'qtur» deydi? A) ingramoq ekan, turkiylarda bor qaysi fe'lning C) o'kurmak D) yig'lamsinmoq B) singramak 17. Alisher Navoiyning «Muhokamat ul-lug'atayn» asari haqidagi noto'g'ri ma'lumotni toping. 70 5-5. ALISHER NAVOIY A) Garchi asar ona tilining imkoniyatlari va qonuniyatlari borasida bahs yuritsa-da, unda adabiyotshunoslikka oid ko'plab fikr va mulohazalarni ko'rish mumkin. B) Asarda bahrlar, to'rtliklar, so'z ma'nolari orasidagi tafovutlar, tuyug va ruboiy, musammat va uning turlariga oid qaydlar bor. C) Asarda Xusrav Dehlaviy, Abdurahmon Jomiy, Sa'diy, Hofiz Sheroziy singari ko'plab buyuk so'z ustalarining ijodlariga oid qaydlar bor. D) Asarda so'z ma'nolari orasidagi tafovutlar, qofiya, vazn, she'r tuzilishiga oid qaydlar bor. 118. Alisher Navoiy «Tarixi anbiyo va hukamo» («Payg'ambarlar va hakimlar tarixi») kitobida ma'lumot bergan Buqrot kim? A) Pifagor B) Gippokrat C) Suqrot D) Ptolemey 119. Alisher Navoiy yaratgan kitoblarni ularning ma'nolari bilan juftlab toping 1) «Siroj ul-muslimin»; 2) «Arba'in»; 3) «Munojot»; 4) «Nazm ul-javohin»; 5) «Nasoyim ul-muhabbat min shamoyim ul-futuvvat»; 6) «Munshaot». a) «Tavba-tazarru»: d) «Musulmonlik mohi»; f) «Maktublar»; h) «Pok zotlar huzuridan esgan do'stlik-ning xush islari»; i) «Ulugʻlik xushbo'yliklarini taratuvchi muhabbat shabbodalari»; j) «Yuz hadis»; A) 1-g; 2-j; 3-d; 4-k; 5-i; 6-e C) 1-g; 2-e; 3-a; 4-b; 5-i; 6-f b) «Gavharlar tizmasi»; e) «Qirq hadis»3; g) «Musulmonlik chirog'i»3; k) «She'riyat gavhari». B) 1-d; 2-j; 3-a; 4-g; 5-h; 6-f D) 1-d; 2-e; 3-a; 4-k; 5-h; 6-f 120. Alisher Navoiyning «Nasoyim ul-muhabbat min shamoyim ul-futuvvat» kitobi tasavvufga oid hikmatli so'z va o'gitlarni ham jamlagan bo'lib, ushbu kitobdan olingan quyidagi hikmat muallifi kim? «Igna bila tog'ni qozmoq takabburni ko'ngullardin chiqarmoqdin osonroqdur». A) Shayx Kamol Xo'jandiy C) Adib Ahmad (Yugnakiy) B) Abu Sulaymon Doroniy D) Abuhoshim So'fiy 121. Birinchi misradagi ikki so'zning keyingi misrada o'rinlari almashingan holda qo'llanilishi qaysi badiiy san'atni hosil qiladi? A) tazod
B) tamsil C) tardi aks D) husni ta'lil 122. Mumtoz adabiyotdagi ma'shuqa qahri qattiqligi va vafosizligi bilan «mashhur». Alisher Navoiy qalamiga mansub «Ko'zung ne balo qaro bo'lubtur» deb boshlanadigan g'azalning quyidagi qaysi baytida shu ma'noga urg'u berilib, so'zlarning o'rnini almashtirish evaziga hosil qilingan? A) To tuzdi Navoiy oyati ishq, Ishq ahli aro navo bo'lubtur. B) Boqiy topar ulki, bo'ldi foniy, Rahravg'a baqo fano bo'lubtur. C) To qildi yuzung havosi jonim, Yuz sari anga havo bo'lubtur. 5-5. ALISHER NAVOIY D) Begona bo'lubtur oshnodin, Begonag'a oshno bo'lubtur. 71 123. Alisher Navoiyning «Meni men istagan o'z suhbatig'a arjumand etmas» bilan boshlanadigan g'azali aruzning qaysi bahrida yozilgan? A) hazaji musaddasi mahzuf B) ramali musammani mahzuf C) mutaqoribi musammani mahzuf (magsur) D) hazaji musammani solim 124. Alisher Navoiyning qaysi g'azalida «Ul oy o'tlug' yuzin ochsa» ko'z tegmasligi uchun lirik qahramon isiriq solishga tayyor, ammo bu isirig donachalari muhabbat urug'lari bo'lishi shart? A) «Har gadokim...» deb boshlanadigan g'azalida B) «Meni men istagan..» deb boshlanadigan g'azalida c) «Koʻzung ne balo qaro bo'lubtur» deb boshlanadigan g'azaida D) «Ey sabo...» deb boshlanadigan g'azalida 125. Alisher Navoiyning «Ey sabo, holim borib sarvi xiromonimg'a ayt» misrasi bilan boshlanadigan g'azalining quyidagi matlasida qo'llanilgan «sarvi xiromon» so'ziga berilgan to'g'ri izohni toping. Ey sabo, holim borib sarvi xiromonimg'a ayt, Yig'larimning shiddatin gulbargi xandonimg'a ayt. A) Sarv - to'g'ri, tik o'sadigan, hidi va ko'rinishi yoqimli bo'lgan gul; yasmin so'zining qisqargani: oq, sariq rangli xush isli gul; xiromon - oʻzini har tomonga tashlab noz bilan yuruvchi; ko'chma ma'noda goʻzal yurishli nozanin, ma'shuqa. B) Sarv - mayin, yoqimli, sahar paytida esadigan shabada; xiromon - oʻzini har tomonga tashlab noz bilan yuruvchi; ko'chma ma'noda uchqur xayolli, nozik gadamli nozanin, ma'shuqa. C) Sarv - dunyo, olam, zamon, davr; xiromon - g'am, tashvish; ko'chma ma'noda dunyo g'avg'osi boshida bo'lgan nozikkina dilbar, ma'shuga. D) Sarv - toʻgʻri, tik o'sadigan, qishin-yozin ko'karib turadigan, hidi va koʻrinishi yoqimli bo'lgan daraxt; xiromon - o'zini har tomonga tashlab noz bilan yuruvchi; ko'chma ma'noda go'zal yurishli nozanin, ma'shuqa. 126. Alisher Navoiyning qaysi g'azalida yor «shohi suxandon» sifatida ta'riflanadi va birinchi marotaba shu o'rinda oshiq ham o'zining asl qiyofasini oshkor etishga jazm etib, o'zining «xushnavo bulbul» ekanligini bildinib o'tadi? A) «Ey sabo...» deb boshlanadigan g'azalida B) «Meni men istagan...» deb boshlanadigan g'azalida C) «Ko'zung ne balo qaro bo'lubtur» deb boshlanadigan g'azalida D) «Har gadokim...» deb boshlanadigan g'azalida 72 127. Alisher Navoiy «Ey sabo, holim borib sarvi xiromonimg'a ayt» misrasi bilan boshlanadigan g'azalida, an'anaviy tarzda, suzilgan ko zning poetik ifodasini lug'aviy jihatdan «mast, sarxush» ma'nosiga ega bo'lgan qaysi soz orqali beradi? A) fatton 5-5. ALISHER NAVOIY D) bebok
nazzora B) usruk
128. Alisher Navoiy «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida o'zgadin nima tilagonning tamayi xomi-yu zoti nofarjomi» qit'asida qanday insonni dengizning girg'og'ida bo'la turib, og'iz ochish uchun lozim bo'ladigan suvni topishga intilayotgan, shu miqdordagi suvni topish ilinjida ayni mana shu yerdan quduq qaziyotgan odam timsolida ko'rsatib beradi? C) yolg'onchi insonni B) gumroh insonni D) sabrsiz insonni 129. Alisher Navoiy «Saxo-vu buxl bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak» qit'asida kimlarni erkaklar qatorida sanab bo'lmasligini, ular ayollar qatorida sanalishga mahkumligini aytadi? A) jamiyat ahli orasida biror himmat ko'rsatishdan oldin uni ta'kidlab, urg'ulab, «yaxshiligini pesh qilib» ko'rsatadigan insonlarni B) va'da beradigan, biroq ishlari va'dalariga xilof bo'ladigan insonlarni C) jamiyat ahli orasida o'zidan ojiz bo'lganlarni kamsitadigan insonlarni D) jamiyat ahli orasida ayollarga taqlid qiladigan insonlarni 130. Alisher Navoiyning qaysi qit'asining xulosasi shuki, agar kim ajdahoning yaqinida bo'lsa, uning tirikchiligi ajdaho sochgan o'tlar, olovlar ichida yashashdan iborat bo'ladi? A) «Haq taolo xoni in'omi-yu karami omi borida o'zgadin nima tilagonning tamayi xomi-yu zoti nofarjomi» B) «Saxo-vu buxi bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak» C) «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo ko'z tutmoq xatodur» D) «Shohni ajdahoga nisbat qilib tururkim, ganj umidi ham andin boru ranj biymi (xavfi, vahimasi) ham» 131. Alisher Navoiy qalamiga mansub «Alardin juz jafo kelmas, agar yuz yil vafo qilsang» misralarida qoʻllanilgan «juz» so'zi qanday ma'noni anglatadi? A) «bo'lak», «boshqa» C) «bad», «yomon» B) «yuz raqami» D) «bo'lak», «ming raqami» 132. Alisher Navoiyning «Ey sabo, holim borib sarvi xiromonimg'a ayt» misrasi bilan boshlanadigan g'azalining quyidagi baytida qo'llanilgan «dahr» so'ziga berilgan to'g'ri izohni toping. Dahr bog'i gullari husnin vafosiz erkanin, Yuzi gul, jismi suman, ko'yi gulistonimg'a ayt. A) dahr - ko'cha, yo'l; qishloq, mahalla; dahr bog'i – ko'chma ma'noda koʻngil uyining goʻzalligi 5-5. ALISHER NAVOIY dahr - but. sanam; xristian diniga mansub bo'lganiarning beliga bog'lanadigan chilviri, belbog'; dahr bog'i ma'shuqaning soch o'rimlari Ci dahr - to'g'ri, tik o'sadigan, qishin-yozin ko'karib turadigan, hidi va ko'rinishi yoqimli bo'lgan daraxt; dahr bog'i - ko'chma ma'noda gomati tik, go'zal yurishli nozanin, ma'shuga dunyo, olam, zamon, davr; dahr bogʻi - ko'chma ma'noda 73 ko'chma ma'noda D) dahr olam, dunyo, tabiat 133. Qaysi janming qofiyalanish tartibi a:a, d:a, e:a, fa, .. ko'rinishida bo'ladi?
A) qit'aning 134 Alisher Navoiy «Saxo-vu buxl bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak» qit'asida agar kishi bir so'zni aytsa, so'ng unga amal qilsa, masalan, boshqalarga biror narsani berish haqidagi so'zining ustidan chiqsa uni kim deyish mumkinligini aytadi? A) haqiqiy e'tiqodli kishi C) haqiqiy mard, haqiqiy saxovat egasi B) tuyuqning C) g'azalning D) ruboiyning B) haqiqiy ilmli kishi D) haqiqiy er, erkak 135. Alisher Navoiyning qaysi kitobi axloqiy-didaktik g'oyalar targ'ibiga bag'ishlanib, ayrim hadisi shariflarning she'riy talqini hisoblanadi? A) «Nazm ul-javohir» C) «Nasoyim ul-muhabbat» B) «Tarixi anbiyo va hukamo» D) «Xamsat ul-mutahayyirin» 136. Alisher Navoiy qalamiga mansub «Koʻzung ne balo qaro bo'lubtur» deb boshlanadigan g'azalning quyida berilgan matla'si haqidagi to'g'ri ma'lumotlarni toping Ko'zung ne balo qaro bo'lubtur Kim, jong'a qaro balo bo'lubtur. 1) Birinchi misrada ko'zning qoraligi haqida gap ketyapti; 2) Ikkinchi misrada qoralikdan ko'ngilga (aniqrog'i, jonga) tushgan g'ulg'ula haqida gap ketyapti; 3) «Ne balo» «ko'z ko'rib, quloq eshitmagan», «hayrat va taajjub uyg'otadigan darajada» degan ma'nolarga ega; 4) Ikkinchi misrada «balo» va «qora» so'zlarining o'mi almashib qo'llangan; 5) Ushbu baytda tazod san'atidan unumli foydalanilgan. A) 1, 2, 5 D) 2, 3, 4, 5 B) 1, 3, 4, 5 C) 1, 2, 3, 4 137. Alisher Navoiy gaysi asarida fors tilida so'zlashuvchi xalqning turkiy tildagi so'zlardan foydalanishlari haqida: «Agar ikala til bila aytur qobiliyatlari D0 Isa, o'z tillari bila ko'prak aytsalar erdi. agar mubolag'a qilsalar, ikala til billa teng aytsalar erdi», - degan istakni bildiradi? A) «Muhokamat ul-lug'atayn» asarida B) «Mezon ul-avzon» asarida C) «Majolis un-nafois» asarida D) «Mufradot» asarida 74 138. Alisher Navoiy «Muhokamat ul-lug'atayn» asarida so'z ma'nolan orasidagi tafovutlarga alohida urg'u berib, yig'lamoq fe lining eng baland va doimiy ma'nosini qayd etar ekan, uning yonidagi qaysi fe'lda ma'noning ozayishi hisobiga yangilanish aks etishini aytadi? A) ingramoq fe'lida C) o'kurmak fe'lida 5-ş. ALISHER NAVOIY B) singramak fe'lida D) yig'lamsinmoq fe'lida 139. Alisher Navoiyning quyidagi fikrlari qaysi asaridan olingan? «Xuroson mulkining rangin fozili erdi, ko'p ulum va fununda mohir erdi. Sanoe' va aruz fanida barcha el ani musaliam tutar erdi. Bu fagir aruz fanida vosita bila Maviononing shogirdimen». A) «Mufradot» asaridan C) «Munshaot» asaridan B) «Majolis un-nafois» asaridan D) «Muhokamat ul-lug'atayn» asaridan 140. Alisher Navoiyning «Majolis un-nafois» asarida qancha shoir, yozuvchi, ijodkor haqida ma'lumot jamlangan? A) 459 ta B) 675 ta C) 398 ta D) 536 ta 141. Alisher Navoiy «Tarixi anbiyo va hukamo» («Payg'ambarlar va hakimlar tarixi») kitobida A) Galen 'lumot bergan Batlimus kim? B) Gippokrat C) Sugrot D) Ptolemey 142. Alisher Navoiyning «Nasoyim ul-muhabbat min shamoyim ul-futuvvat» kitobi tasavvufga oid hikmatli so'z va o'gitlarni ham jamlagan bo'lib, ushbu kitobdan olingan quyidagi hikmat muallifi kim? «Har bir narsaning zangi bo'ladi, galb nurining zangi esa, to'yib ovqatlanishdir». A) Shayx Kamol Xo'jandiy C) Adib Ahmad (Yugnakiy) B) Abu Sulaymon Doroniy D) Abuhoshim So'fiy 143. Alisher Navoiy qalamiga mansub «Meni men istagan o'z suhbatig'a arjumand etmas» misrasi bilan boshlanadigan g'azalning ruknlar tartibini toping. A) faulun / faulun / faulun / faul B) mafoiylun / mafoiylun / mafoiylun / mafoiylun C) foilotun / foilotun / foilotun / foilun D) mafuvlu / mafoilun / faiylun 144. Alisher Navoiyning «Meni men istagan o'z suhbatig'a arjumand etmas misrasi bilan boshlanadigan g'azalining matlasida qaysi unlilarning faolligi va radifning ishtiroki bayt ohangdorligini yuzaga chiqargan? C) o hamda i unlilarining 145. Alisher Navoiyning qaysi g'azalida «usruk» ko'z egasi hisoblangan yor oshiqqa emas, boshqalarga - «el»ga qaraydi? A) «Har gadokim..» deb boshlanadigan g'azalida B) «Meni men istagan.» deb boshlanadigan g'azalida B) a hamda u unlilarining D) o' hamda a unlilarining 5-5. ALISHER NAVOIY C) «Koʻzung ne balo qaro bo'lubtur» deb boshlanadigan g'azalida D) «Ey sabo..» deb boshlanadigan g'azalida 146. Alisher Navoiyning quyidagi qit asida qo'llanilgan «aqida» soʻziga e'tibor garatsak, uning qanday ma'nolarga egaligi ma'lum bo'ladi? Tengri xonin ochuq aqida gilib, Xalqdin roʻziy istagan gumroh Uyladurkim tengiz qirog'inda Ro'za ochmoqqa kimsa qozg'oy choh. A) «e'tiqod», «saxovat», «saxiylik»; «aql», «bilim», «fikr» B) «ishonch», «ochiqlik», «qo'li ochiqlik»; «tushuncha», «aql», «bilim» C) «e'tiqod», «tasdiq», «qasam»; «tushuncha», «tafakkur», «muhabbat» D) «ishonch», «e'tiqod», «ixlos»; «tushuncha», «fikr», «bilim» 75 147. Alisher Navoiyning qaysi qit'asida gap jahon ahlining «nooqil» guruhi ustida boradi? A) «Hag taolo xoni in'omi-yu karami omi borida o'zgadin nima tilagonning tamayi xomi-yu zoti nofarjomi» B) «Saxo-vu buxl bobida nukta surmak va arolarida ikki vosita kelturmak» C) «UI bobdakim jahon ahli bevafodur va alardin vafo ko'z tutmoq xatodur»
D) «Shohni ajdahoga nisbat qilib tururkim, ganj umidi ham andin boru ranj biymi (xavfi, vahimasi) ham» 148. Alisher Navoiyning quyidagi qit'asida radif boʻlib kelgan so'zni toping. Agar oqil esang, uzgil jahon ahlidin ulfatkim, Alardin juz jafo kelmas, agar yuz yil vafo qilsang. Biriga yuz Xito mulki xirojin aylasang isor, Xatosiz qasdi joning qilg'usidur, gar xato qilsang. B) «isor» so'zi D) «vafo qilsang» so'zi A) «ulfatkim» so'zi C) «qilsang» so'zi 149. Alisher Navoiy galamiga mansub qaysi g'azalning har bir baytida birinchi misradagi ikki so'z keyingi misrada o'rinlari almashingan holda qo'llaniladi? A) «Har gadokim...» deb boshlanadigan g'azalning B) «Ko'zung ne balo qaro bo'lubtur» deb boshlanadigan g'azaining C) «Meni men istagan...» deb boshlanadigan g'azalning D) «Ey sabo..» deb boshlanadigan g'azaining Download 456.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|