3-amaliy mashg’ulot Mavzu: Displey dizayni Ishdan maqsad: Grafik dizaynga kirish. Nazariy qism

3-amaliy mashg’ulot
Mavzu: Displey dizayni
Ishdan maqsad: Grafik dizaynga kirish.
Nazariy qism:

Bu bo‘limda biz dizayn haqida to‘xtalamiz. Dizaynda chiza

ol qobiliyati yoki kombinatsiyalar tashkillashtirish emas - buning uchun mahorat va did yetarlidir. Birorta grafik paketlarda ishlash tavsifiga to'htalib o'tmaymiz. Shunday holatlami kuzatish mum- kinki, ko'pchilik Photoshop yoki CorelDRAW dasturini o‘rganib o‘zlarini dizayner deb atashadi. Dizaynga fan sifatida qarab 26

o‘rganamiz. Bu boiim ni o‘qib siz dizayner boiib qo‘lmaysiz. Lekin, biz sizni dizaynning asosiy mohiyatini tushunib yetishingizga umid qilamiz: agar nimadir yaxshi qilinsa, u obyektiv sabablarga ko‘ra yaxshi qilingan, va yana ish yaratuvchi nima tufayli bunga erishdi - o‘zining qobiliyati evazigami yoki nazariy bilimlari bunga sababini degan savollar tug‘iladi.
Biz ta’lim oluvchini shuni tushunishini xohlaymizki, badiiy talantga ega boim asdan dizayner boiish mumkin. Lekin, buning uchun «nima yaxshi yoki nima yomon» qoidasini tushunish kerak.
Biz o‘lcham, shakl, rang teksturasi, ko‘chirish va shrift kabi tushunchalar haqida gaplashamiz. Kompozitsiya savollariga ham to'htalib o‘tamiz. Tanlov va, ayniqsa, tanlovni bekor qilish nimaga tayanishini shakllantirib ko'ramiz. Sizga ma’lumki, ko'pincha variantlar kam boim aydi, ammo, ulardan bittasigina omadli. Biz yosh dizaynerlarning asosiy xatolari va ko‘pgina tajribali mutahassislaming xatoliklarini yoritishga harakat qilamiz.
Lekin, bu dizaynga oddiygina bir qarash xolos. Agar sizga bu qi/.iq tuyulsa, dizaynerning eng asosiy «qanday qilib chiroyli qilinadi?» degan savolga javob beruvchi adabiyotlardan [5, 10, 16, l ‘>, 22, 241 hamda internet manbalaridan o'qishingiz mumkin.
O’lcham.
O'lcham nima, bu bizga qandaydir darajada tushunarli, biz bu huqda inaktab davridagi geometriya darsidan nimalamidir bilamiz. Lekin, inson qabul qilishi bo‘yicha o‘lcham aniq matematik ifoda tushunchasi hisoblanmaydi.
Masalan biz evkaliptaning balandligini 100 metrga yaqin deb olsak, u bizga kamlik qiladi. Lekin, buni biz 30 qavatli uy balunligiga teng desak, uning qanday daraxtligini tasavvur qilamiz.
Shunday qilib, o‘lcham - nisbiy tushunchadir. Biz 20 sm, 3 m, 5 km deb emas, balki «Miniatyur», «o‘rta», «katta», «juda katta»,
«иIkan» deb qabul qilamiz. Hammasi inson sezgisiga asoslangan, inson idroki esa juda moslashuvchan. Katta va kichik tushunchalar broshkada ininiatyura ko‘rganimizda boshqacha, ulkan suratni ko'rganimizda boshqacha tasavvurga ega bo‘lamiz.
Ish tarkibida aniq bir obyekt oMchamini tanlaganimizda, butun kompozitsiyada nima asosiy g‘oyani berishi haqida o'ylashimiz
27

kerak (umuman, zamonaviy dizaynnir.g asosiy masalasi - bu foydalanuvchiga ma’lumotni yoki emotsiyani maksimal effektiv qilib yetkazishdir) shuning uchun, uyali telefon reklatnasida uyaii telefonni alohida ajratish kerak deb aytamiz.
Eslatma. Kompozitsiyadagi obyekt o ‘lchami bilan bo‘lganiga emas, balki aksinchasiga ham e'tibor qaratish mumkin: yirik detailar bilan kuchli qarama-qarshiiikda boMmagan detalga tomoshabin e ’tiborini qaratish mumkin. Bu holda aynan shu narsa asosiy ma’lumotni beradi deb, boshqalari esa foil uchun qabul qilinadi. Bu effekt 1.3-rasmda ko'rsatilgan raqamlar bilan 1 ta raqamga o‘quvchi e’tiborini qaratdik.


1.3-rasm. Kompozitsiyada obyektni faqat katta hajmi bilan emas balki aksincha.

Shu sababli bitta kompozitsiyani yaxshi ishlovchi obyekt boshqa kompozitsiyada o ‘lchovlarni kelishtirmasdan to‘g‘ridan- to‘g‘ri o‘tmasligi mumkin. Ushbu ishni bajarishda faqat ko'zga emas balki shakl, tekstura va rangiaming o'lchovga ta'sir etishini bilish kerak.