3-amaliy topshiriq. 3- amaliy topshiriqlar

Python dasturlash tilida dastur kodi:

# RSA shifrlash algoritmi

def RSA_encrypt(text, public_key):
# Qoidalarga ko'ra shifrlash
encrypted_text = pow(text, public_key[0], public_key[1])
return encrypted_text

# Umumiy qoidalar

text = 6
public_key = (7, 33)

# Algoritmi ishga tushirish

encrypted_text = RSA_encrypt(text, public_key)
print('Shifrlanmagan:', text)
print('Shifrlangan:', encrypted_text)
Dastur natijasi oynasi:

2. 
   A5/1 shifrlash algoritmiga oid misol: Familiya va Ism so‘zlarini shifrlaymiz:
   

Ushbu oqimli shifrlash algoritmi GSM mobil aloqa tizimlarida ma’lumotni konfidensialligini ta’minlash uchun foydalaniladi. Mazkur algoritm algebraik tuzilishga ega bo’lsada, uni sodda diagramma bilan ham tasvirlash imkoniyati mavjud.

A5/1 shifrlash algoritmi uchta chiziqli siljitish registrlaridan iborat bo’lib, ular mos holda 𝑋, 𝑌 va 𝑍 kabi belgilanadi.
𝑋 registr o’zida 19 bit (𝑥₀, 𝑥₁, …, 𝑥₁₈),
𝑌 registr esa 22 bit (𝑦₀, 𝑦₁, …, 𝑦₂₁) va
𝑍 registr esa 23 bit (𝑧₀, 𝑧₁, …, 𝑧₂₂) ma’lumotni saqlaydi.
Uchta registrlarning mazkur o’lchamdagi bitlarni saqlashi bejiz emas.
Sababi, chiziqli siljitish registrlari o’zida jami bo’lib 64 bitni saqlaydi. Shu sababli, A5/1 shifrlash algoritmida foydalaniluvchi kalit 𝐾 ning uzunligi 64 bitga teng bo’ladi va ushbu kalit uchta registrni dastlabki to’ldirish uchun foydalaniladi. Shundan so’ng, oqimli shifrlash algoritmi talab etilgan uzunlikdagi (ochiq matn uzunligiga teng bo’lgan) ketma-ketliklarni generasiyalaydi. Ketma-ketliklarni generasiyalash tartibini o’rganishdan oldin, uchta registrlar haqida ba’zi ma’lumotlarni bilish talab etiladi.
𝑋 registr siljigan vaqtida, quyidagi amallar ketma-ketligi bajariladi:
𝑡 = 𝑥₁₃⨁𝑥₁₆⨁𝑥₁₇⨁𝑥₁₈
𝑖 = 18,17,16, … ,1 uchun 𝑥 _𝑖 = 𝑥 _𝑖-1
𝑥₀ = 𝑡
Shunga o’xshash, 𝑌 va 𝑍 registrlar uchun ham quyidagilar bajariladi:
𝑡 = 𝑦₂₀⨁𝑦₂₁
𝑖 = 21,20,19, … ,1 uchun 𝑦_𝑖 = 𝑦_𝑖−1
𝑦₀ = 𝑡

𝑡 = 𝑧₇⨁𝑧₂₀⨁𝑧₂₁⨁𝑧₂₂

𝑖 = 22,21,20, … ,1 uchun 𝑧𝑖 = 𝑧_𝑖−1
𝑧₀ = 𝑡
Berilgan uchta bit 𝑥, 𝑦 va 𝑧 uchun 𝑚aj(𝑥, 𝑦, 𝑧) funksiyasi eng ko’p bitni qaytaradi. Agar 𝑥, 𝑦 va 𝑧 bitlar 0 ga teng bo’lsa, u holda funksiya 0 ni qaytaradi, aks holda birni qaytaradi. Funksiyaga kiruvchi bitlar toq bo’lgani uchun, funksiya har doim 0 ni yoki 1 ni qaytaradi. Boshqa holatlar bo’lmaydi.
A5/1 shifrida, ketma-ketlikning har bir bitini generasiyalash uchun quyidagilar bajariladi. Dastlab, 𝑚 = 𝑚aj(𝑥₈, 𝑦₁₀, 𝑧₁₀) funksiya qiymati hisoblanadi.
Shundan so’ng 𝑋, 𝑌 va 𝑍 registrlar quyidagicha sijitiladi (yoki siljitilmaydi):
− agar 𝑥₈ = 𝑚 ga teng bo’lsa, 𝑋 siljitiladi;
− agar 𝑦₁₀ = 𝑚 ga teng bo’lsa, 𝑌 siljitiladi;
− agar 𝑧₁₀ = 𝑚 ga teng bo’lsa, 𝑍 siljitiladi.
Shundan so’ng, ketma-ketlikning bir biti 𝑠 quyidagicha generasiyalanadi va ochiq matn biti bilan XOR amali bajariladi (agar shifrlansa) yoki shifrmatn biti bilan XOR amali bajariladi (agar deshifrlansa).
𝑠 = 𝑥₁₈⨁𝑦₂₁⨁𝑧₂₂
Yuqorida keltirilgan ketma-ketlikdagi amallar talab etilgunga qadar takrorlanadi (ochiq matn yoki shifrmatn uzunligiga teng).
Agar biror registr siljitilsa, uning to’liq holati siljish natijasida o’zgaradi. Ketma-ketlikning bir bitini hosil qilishda uchta registrdan kamida ikkitasi siljiydi va shuning uchun yuqoridagi ketma-ketlikni davom ettirgan holda yangi bitlar ketmaketligini hosil qilish mumkin bo’ladi.
A5/1 oqimli shifrlash algoritmi murakkab ko’rinsada, qurilmada amalga oshirilganida yuqori tezlik qayd etadi. Umumiy holda A5/1 oqimli shifrni 1- rasmdagi kabi ifodalash mumkin.