3. Diqqatning xususiyatlari Odamga xar bir daqiqada atrof-muxitdan juda kup narsa va xodisalar ta’sir etib turadi. Lekin odamga ta’sir etayotgan bu narsa va xodisalaryaing hammasi bir xil aniqlikda aks ettirilmaydi

Diqqat turlari va shakllari
Aytish mumkinki, diqqat etarlicha murakkab va ko'p qirrali hodisa. Axborotni birlamchi yoki ikkilamchi idrok etish jihatidan farq qilishi mumkin. Shunday qilib, siz ixtiyoriy va beixtiyor e'tiborni ajrata olasiz.
Agar biror kishi ongsiz ravishda u yoki bu narsaga yoki jarayonga diqqatni jamlasa, unda e'tiborning bu turi beixtiyor deb ataladi. Gap stimulga kuchli to'satdan ta'sir qilishi mumkin bo'lgan ongsiz munosabat haqida ketmoqda. Ushbu tur ko'pincha ongli ravishda ixtiyoriy e'tiborga aylanadi. Shuningdek, passiv kontsentratsiya ko'pincha hozirgi taassurotlarda ma'lum darajada takrorlanadigan o'tmishdagi taassurotlar bilan bog'liq.
Shunday qilib, agar taqdim etilgan ma'lumotlarni umumlashtirsak, beixtiyor e'tibor quyidagi sabablarga bog'liq deb aytishimiz mumkin:

• tirnash xususiyati beruvchi omilga kutilmagan ta'sir qilish;
• ta'sir kuchi;
• yangi, notanish hislar;
• rag'batlantirishning dinamikligi (bu ko'pincha diqqatning kontsentratsiyasini keltirib chiqaradigan harakatlanuvchi narsalar);
• qarama-qarshi vaziyatlar;
• aqliy jarayonlar.

Ixtiyoriy e'tibor miya yarim korteksidagi ongli qo'zg'atuvchi jarayonlar natijasida yuzaga keladi. Uning shakllanishi uchun ko'pincha tashqi ta'sir zarur (masalan, o'qituvchilar, ota-onalar, hokimiyat vakillari).
Ixtiyoriy e'tibor insonning mehnat faoliyatining ajralmas atributi ekanligini tushunish muhimdir. U jismoniy va hissiy stress bilan birga keladi, shuningdek jismoniy mehnatga o'xshash charchoqni keltirib chiqaradi. Shuning uchun psixologlar ba'zan miyangizni ulkan stressga duchor qilmaslik uchun chalg'itadigan narsalarga o'tishni maslahat berishadi.

Diqqatning asosiy xususiyatlari
Psixologlar diqqatning quyidagi xususiyatlarini ajratib turadilar: barqarorlik, diqqat, taqsimot, hajm, intensivlik, o'zgaruvchanlik, kontsentratsiya. Keling, ularni batafsil ko'rib chiqaylik.

• Konsentratsiya - bu sizning e'tiboringizni ma'lum bir ob'ekt yoki jarayonga jalb qilish qobiliyati. Bu shuni anglatadiki, u umumiy fondan ajralib turadi va ajralib turadi.Ob'ekt bilan bog'lanishning mustahkamligi uning qanchalik yorqin, aniq va ravshan ekanligi bilan belgilanadi.

• Diqqat miqdori bir vaqtning o'zida odamning ongi tomonidan ushlanishi mumkin bo'lgan ob'ektlar sonini nazarda tutadi. Bunga qarab, odamlar turli xil ma'lumot birliklarini qabul qilishlari mumkin. Ovozni maxsus testlar yordamida aniqlash mumkin. Natijalarga qarab, uni ko'paytirish uchun maxsus mashqlar tavsiya etilishi mumkin.
• Diqqatning barqarorligi - bir xil ob'ektdagi kontsentratsiya davomiyligini belgilaydigan ko'rsatkich.
• Kommutatsiya - bu e'tibor ob'ektining maqsadga muvofiq o'zgarishi. Bu ham faoliyatning tabiati, ham dam olish va dam olishga bo'lgan ehtiyoj bilan bog'liq bo'lishi mumkin.
• Tarqatish diqqatni bir vaqtning o'zida turli tabiatdagi bir nechta ob'ektlarga jamlash qobiliyatini belgilaydi. Bunday holda, turli xil idrok organlari ishtirok etishi mumkin.