3 laboratoriya ishi zoldirli tegirmon konstruksiyasi va ishini o‘rganish ishning maqsadi

3 - LABORATORIYA ISHI
ZOLDIRLI TEGIRMON KONSTRUKSIYASI VA ISHINI O‘RGANISH


1. ISHNING MAQSADI

1. 
   Sharli tegirmonlarda materialni maydalashda fizik va dinamik savollarga nazariy jihatdan olingan bilimlarni mustahkamlash va kegaytirish.
   
2. 
   Barabanli sharli tegirmonning asosiy aparemtrlarini ishlashiga baho berish usulllarini o‘rganish.
   
3. 
   Sharli tegirmonning unumdorligi va asosiy kattaliklarini hisoblash.
   

Kerakli jihozlar, materiallar, o‘lchash asboblari.

• 
  Kafedra laboratoriyasidagi sharli tegirmonning ishchi modeli:
  
• 
  Material – ohaktosh, giltuproq:
  

Shtangensirkul, metr, mexanik elak, taxometr, laboratoriya ST-5 tarozi.
2. NAZARIY QISM


Barabanli sharli tegirmonlar materiallarni mayin tuyish uchun asosan sement zavodlarida ishlatiladi.
Barabanli sharli tegirmon bir kamerali va ko‘p kamerali bo‘ladi. Ko‘p kamerali sharli tegirmon - uzunligi 8-15 m va diametri 1,8-^3,5 m bo‘lgan po‘lat silindrdan iborat bo‘lib, uning ichki yuzasi po‘lat plitkalar bilan qoplangan. Tegirmon ichi Rovak sapfalarda aylanadi. Sapfalar orqali bir tomondan tegirmon yuklanadi, ikkinchi tomondan esa aralashma tushiriladi. Ohaktosh, gil va suv aralashmasi tegirmonning samma kameralarndan o‘tadi va po‘lat sharlar hamda silindrlarning zarbalari ostida maydalanib, undan butsaga uxshash i;orishma - shlam chiqadi. Sharli tegirmonlar quyidagicha klassifikatsiyalanadi:
- ishlash prinsipi bo‘yicha davriy va uzluksiz;
- ishlash xarakteri bo‘yicha - ochiq sikl va yopiq sikl (bunga uzluksiz ho‘l va quruq usulda ishlovchi sharli tegirmonlar kiradi);
- tuyish usuli bo‘yicha ho‘l va quruq tuyish;
- ishchi korpusning shakli bo‘yicha - silindrik barabanli, konusli va
trubali silindrik;
- tuyish jismlarining shakli bo‘yicha - sharli, sterjenli, o‘z-o‘zini
maydalash (tuyish jismlarsiz);
- yuk tushurish usuli bo‘yicha - mexanik va pnevmatik;
- yuklash va tushirish qurilmasining konstruksiyasi bo‘yicha markaziy
bo‘shliq sapfadan tushirish; panjara orqali tushirish
(diafragma bilan) yon tomondan panjara orqali tushirish; lyuk
orqali yuklash va tushirish (davriy ishlovchi tegirmon uchun).
Barabanli sharli tegirmonni unumdorligi quyidagi ifoda orqali topiladi:

bu yerda V — tegirmon ishchi hajmi, m³;
D - tegirmon ishchi diametri (bronefuterovkaning ichki yuzasi bo‘yicha), m; G- tuyish jismlarining massasi, t;
q — tegirmon solishtirma unumdorligi, t/kVt- s;
k_T - tuyish mayinligiga qarab to‘g‘rilash koeffitsient (7 - jadval, Bauman. stroy. mash. Tom-2. 70-bet).


Tuyish jismlarining og‘irligi.

bu yerda: φ- tegirmon hajmini tuyish jismlari bnlam to‘ldirish koeffitsienti, tuyish jismlari 30+32 % bulsa, φ=0,3+0,32.
γ - tuyish jismlarnnnimg solishtirma og‘irligi t/m³;
L - tegirmon ishchi qismi uzunligi, m.


Tegirmonning aylanish chastotasi quyidagiga teng bo‘ladi:

bu yerda: k - tuyish usuli va tegirmon diemetriga borliq
koeffitsienti: quruq usulda k - 0,53; ho‘l usulda va tegirmon barabani diametri 1,25 m dan yuqori bo‘lsa k = 0,587; baraban diametri 1,25 m dan kichik bo‘lsa, 0,67; o‘z – o‘zini tuyish tegirmoni uchun k = 0,62.


Bosh yuritma elektromotor quvvati quyidagi ifoda yordamida anqlanadi:

bu yerda ν - kichik o‘lchamli tegirmonlarga kiritiladigan qo‘shimcha
koeffitsient, (2< β< 3) ν =1,0÷1,1
β= L/D - tegirmon foyda uzunligini uning diametri (yorug‘lik diametri) ga nisbati
D - tegirmon «yorug‘lik» diametri, m;
ε- yuqotish koeffitsienti, ε -1.1÷1.55;
γ - yukning solishtirma og‘irligi, t/m³;
(φ₁ψ) - yuklash darajasi φ₁ va tegirmon aylanish chastotasi ψ ga bog‘liq funksiyasi, buning qiymati.
η_yur - yuritma f.i.k., η_yur = 0,9÷0,95
η_el - elektromotor f.i.k., η_e = 0,9

5-rasm. Sharli tegirmonni hisoblash sxemasi.


4. ISHNI BAJARISH KETMA–KETLIGI


4.1. Sharli tegirmon laboratoriya modeli va unda ishlash uchun
xavfsizlik qoidalari bilan tanishish;
4.2. Sharli tegirmon laboratoriya modelining barcha geometrik
ulchamlariki ulchash; tegirmon barabanining tashqi va ichki
diametrn: tanasining kalinligi, barabanning uzunligi , ung va
chap dnishalar diametri, tunish jismlarining soni, uning
diametri; sterjenning uzunligi, eni, balandligi, tegirmonning
gabarit ulchamlari, uzunligi, eni balandligi;
4.3. Tegirmon laboratoriya modelnni ishga tushirish, unn tekis,
ishlashini taminlash va material berilgan xolda barabanning
tuldirish koeffitsienti φ ni aniqlash.
4.4. Tegirmon tayakchlariga, tanasiga tushayotgan kuchlarni aniіuіash,
eguvchi kuch va eguvchi moment epyuralarini chizish;
4.5. Tegirmon laboratoriya modelini tuxtatish, bushatish, tozalash va
ish joyini tartibga keltirish.
Laboratoriya ishi buyicha hisobot nuyidagnlarni uz ichiga oladi:
1. Sharli tegirmon laboratoriya modelinnng texnik tavsifnomasi.
2. Sharli tegirmon laboratoriya modelining tuzilishi va ishlash
prinsipi, ishlatilish soxalari.
3. Sharli tegirmon modelnning konstruktiv hisoblash usullari va hisoblash sxemasi.
4. Laboratoriya io‘i buyicha xulosa.
5. Adabiyotlar ruyxati.