3-laboratoriya Mavzu: 2T30 teodoliti yordamida gorizontal burchak o`lchashni o`ganish Ishdan maqsad

---

3-laboratoriya
Mavzu: 2T30 teodoliti yordamida gorizontal burchak 
o`lchashni o`ganish 
Ishdan maqsad: dala sharoitida teodolit yordamida gorizontal va vertikal burchak 
o`lchashni o`rganish 
Olchash ishlari 2T30 teodoliti yordamida bajariladi: 
Burchakni o`lchash uchun teodolit avvalo o`lchanadigan burchak uchiga (nuqtaga) 
o`rnatilishi, so`ngra nuqtaga markazlashtirilishi, asbobning aylanish o`qi vertikal 
holatga keltirilishi va qarash trubasi kuzatish uchun moslanishi lozim. 
Gorizontal va vertikal burchak o`lchash tartibi; 
Gorizontal burchak o`lchashda priyomlar usulida ko`rib chiqamiz: 
Teodolit ish xolatiga keltiriladi,
markazlashtiriladi (shovun, yuk bilan ) 
1. alidadani 
qotirib, 
limbni 
bo`shatib, 
teodolit trubasini birinchi nuqtaga qaratamiz. 
Limbni qotirib, ko`rinishini aniqlab a
ch
hisob 
olamiz. 
2. Alidadani bo`shatib, soat mili yo`nalishi bo`yicha uchinchi nuqtaga trubani 
yo`naltiramiz alidadani qotirib v
ch
hisobni olamiz. 
3. Alidadani bo`shatib, trubani zenit orqali o`tkazib soat mili bo`yicha 
uchinchi nuqtaga yo`naltiramiz, alidadani qotirib, v
’
ó
hisob olamiz. 
4. Alidadani bo`shatib soat mili yo`nalishi bo`yicha birinchi nuqtaga ko`rish 
trubasini yo`naltiramiz, alidadani qotirib a
’
ó
hisob olamiz. Ular orasidagi farkni 
quyidagi formulalar yordamida topamiz. 

ch
=v
ch
-a
ch
; 
u
=v’
u
-a’
u
; yoki =
ch
-
u
. 
Agar xatolik ko`p bo`lsa, o`lchov ishlari qaytariladi. 
 
Qiyalik burchaklarni o`lchash tartibi :Qiyalik burchaklari balandli - 
teodolit yo`llarida nuqtalar orasidagi orttirmalarni topish uchun o`lchaniladi. 
Xar bir stansiyada qiyalik burchagi xamda gorizontal burchak o`lchaniladi 
yoki ayrim-ayrim qilib o`lchaniladi. 

---

Xar bir stansiyada teodolit ish xolatiga keltirilgach asbob balandligi 
o`lchaniladi va vexa balandligi o`lchaniladi. Keyin qiyalik burchagi o`lchaniladi. 
Orqadagi vexadan V
1
hisob DCH va DU V
1 
hisob zenit orqali o`tkazib hisob 
olinadi. Keyin V
2
ga yo`naltirilib, bundan xam DCH va DU hisob olinadi va 
quyidagi formula yordamida hisoblaniladi:
Nol o`rni (NO`) 

2
1
`=

NO