3-Lekciya: Go‘shtin morfologiyasi, ximiyalıq quramı ha’m tavarlilig’i Reje

3-Lekciya: Go‘shtin morfologiyasi, ximiyalıq quramı ha’m tavarlilig’i


Reje:

1. 
   Go’shtin biologiyaliq a’hmiyeti
   
2. 
   Tu’rli haywanlar go’shin marfogiyaliq du’zilisi
   
3. 
   Go’shtin’ jetiliwi ha’m og’an ta’sir qilatug’in faktorlar.
   
4. 
   Haywanlar go’shin sortlarg’a ajratiw
   

Tayanısh so`zler: Go’sh, su’ekli go’sh, su’eksiz go’sh, paysiz go’sh, mioglobulin, sarkoloma, go’shtin jetiliwi, ximiyalıq quramı.

Adam kúnlik turmısı iskerligi dawamında háreketleri nátiyjesinde úlken energiya sarplaydı, sarplanǵan energiyanı ornın oraw maqsetinde ósimlik hám gósh ónimin tutınıw etedi. Gósh quramında aldın aytıp ótkenimizdek ósimlikke koefficienttan kóp muǵdarda belok mineral hám biologiyalıq aktiv elementlar bar.

Mısalı : 1) Belok góshda-18, 3-21, 2 %
2) Biyday sulı unida - 10 -11; hám 6, 5-9, 5%
70 kg salmaqlıqtaǵı adam bir kún dawamında 70 gr belok tutınıw etiwi kerek.
Usınıń menen birgelikte gósh quramındaǵı belok, ósimlik belokına salıstırǵanda tez hám jaqsı as sińiriw (97 % góshniki, 75-68 % biyday hám sulı uniniki) bolıwı da, góshni quramına kiretuǵın basqa elementlar insannıń ómiri iskerligi ushın júdá zárúrli ekenligi de, góshni biologiyalıq tárepten zárúrligini kórsetedi.
Gósh-degende soyilgan haywandıń denesin terisi, bası, ayaqlarınıń tómengi bólegi hám ishki shólkemlerin ajıratılǵannan keyin qalǵan bólegi názerde tutıladı. Soǵan muwapıq gósh morfologiyalıq dúzilisi tárepinen tómendegi toqımalardan ibarat boladı :
1. Maskul toqıması.
2. May toqıması.
3. Shemirshek toqıması.
4. Suyek toqıması.,
5. Góshni ústki tárepin qorshap turatuǵın perdeler hám de tamırlardan (qan hám limfa).
Dáslepki qayta islew procesine hám sanaatda qayta ishleniwge qaray gósh tómendegi taypalarǵa bólinedi.
1. Suyekli gósh - dene góshi hám yarım dene góshi.
2. Súyeksiz gósh - suyeklerden hám deneni jumsaq jaylarınan ajıratılǵan gósh.
3. Paysiz gósh - muskul toqımasınıń kórinetuǵın shemirshek birikpelerinen maylar, limfa túyinlerinen hám tamırlardan ajıratılǵan bólegi.