3-Ma’ruza. Avtotransformatorlarlar. O‘lchov transformatorlari. Kuchlanish va tok transformatorlari. Uch fazali zanjirlar. Uch fazali transformatorlar Reja

Transformatorlarning parallel ulanishi

Transformatorlar parallel ulanganida ularning birlamchi va ikkilamchi cho‘lg‘amlari umumiy shinalarga alohida–alohida ulanadi (3.18–rasm).

Parallel ishlashga istalgan sondagi transformatorlar ulanishi mumkin, lekin bunda qator shartlar bajarilishi kerak bo‘ladi:
─ transformatorlar birlamchi va ikkilamchi cho‘lg‘amlari nominal kuchlanishlari teng bo‘lishi;
─ transformatorlar bir guruhga tegishli bo‘lishi;
─ qisqa tutashuv kuchlanishlari, ularning aktiv va reaktiv tashkil etuvchilari teng bo‘lishi.
Birinchi shart parallel ishlayotgan transformatorning transformatsiyalash koeffitsiyentlari tengligini bildiradi, bunda ikkilamchi cho‘lg‘amlarda induksiyalanadigan EYuKlar teng va qarama-qarshi yo‘nalishda, ularning geometrik yig‘indisi nolga teng bo‘lishi uchun bitta shinaga transformator cho‘lg‘amlarining bir xil nomlardagi chiqishlari (a₁ bilan a₂ va h. k.) ulanishi kerak bo‘ladi, u holda transformatorlar orasida hech qanday tok vujudga kelmaydi. Agar bu shart bajarilmasa, ya’ni n₁≠n₂ va Ye₂₁≠Ye₂₂ bo‘lsa, transformatorlar orasida I_T tenglovchi tokni vujudga keltiradigan Ye₂ tashkil etuvchi paydo bo‘ladi. Qisqa tutashuv qarshiliklari kichik bo‘lganligi uchun I_T juda katta bo‘lishi mumkin [5,12].

3.18–rasm. Transformatorlarning parallel ulanishi

Ikkinchi shart transformatorlar birlamchi cho‘lg‘amlari umumiy tok manbai tarmog‘iga ulanishini bildiradi. Shuning uchun cho‘lg‘amlarning ulanish guruhlaridan chiziqli EYuKlar vektorlari faza bo‘yicha mos tushadi. Agar parallel ulanadigan transformatorlar guruhlari bir xil bo‘lsa, ikkilamchi cho‘lg‘amlar chiziqli EYuKlari vektorlari mos tushadi va tenglovchi toklar yo‘q bo‘ladi. Agar transformatorlar guruhlari bir xil bo‘lmasa, bu vektorlar faza bo‘yicha mos tushmaydi va ularning geometrik yig‘indisi nolga teng bo‘lmaydi, natijada katta tenglovchi toklar vujudga keladi.
Uchinchi shart qisqa tutashuv kuchlanishi, uning aktiv va reaktiv tashkil etuvchilari parallel ishlashda har bir transformator yuklamasini aniqlashini bildiradi. Agar bu kuchlanishlar teng bo‘lmasa, yuklama transformatorlar orasida notekis taqsimlanadi, kichik qisqa tutashuv kuchlanishili transformatorda yuklama ko‘proq bo‘ladi.