3-mavzu. Axborot sohasida globallashuv. Zamonaviy ochiq axborot tizimlari tavsifi reja: Globallashuv tushunchasi tasnifi. Axborot makoni globallashuvi

3-MAVZU. AXBOROT SOHASIDA GLOBALLASHUV. ZAMONAVIY OCHIQ AXBOROT TIZIMLARI TAVSIFI Reja: 1.Globallashuv tushunchasi tasnifi. 2.Axborot makoni globallashuvi.

Globallashuv

bu butun dunyo boʻylab iqtisodiy, siyosiy, madaniy va diniy integratsiya va birlashish jarayonidir

Fransuz tadqiqotchisi B.Bandi globallashuv jarayonining uch o‘lchovli ekaniga urg‘u beradi

Globallashuv –milliy chegaralarning yuvilib ketish jarayoni
Globallashuv-muttasil davom etadigan tarixiy jarayon
Globallashuv-jahonning gomogenlashuvi va universallashuvi jarayoni

Mahatma Gandi 1869-1948

“Men uyimning darvoza eshiklarini doim mahkam berkitib o‘tira olmayman, chunki uyimga toza havo kirib turishi kerak. Shu bilan birga ochilgan eshik va derazalarimdan kirayotgan havo dovul bo‘lib uyimni ag‘dar-to‘ntar qilib tashlashi, o‘zimni esa yiqitib yuborishini istamayman”.

A.Zinovyev
1922-2006
“Globallshuv yangi jahon urushidir. U yangi tipdagi jahon urushi. Bu urushda tirik qolishning qarshilik ko‘rsatishdan boshqa yo‘lini ko‘rmayapman. Faqat qarshilik”

“Aslida globallashuvning asosiy mazmuni boshqa mamlakatlarda ishlab chiqarilgan mahsulotning qo‘shimcha qiymatini, dunyodagi asosiy zahiralarini o‘zlashtirishdan iborat”.

Andrey Parshev

Tahlil shuni ko‘rstadiki, globalizm tarafdorlari ham, dushmanlari ham asosiy e’tiborni iqtisodiyot sohasiga qaratishadi. Globallashuvning mana’viyatga ta’siri va ma’naviy globallashuv masalalari sotsiologiya, falsafa, madaniy antropologiya fanlarida o‘zining aksini yetarli darajada topgani yo‘q.

Ma’naviyatni ham bir uyga qiyoslasak, tashqaridan kirayotgan shamol uy ichidagi narsalarni ostin-ustin qilib tashlashini hech bir xonadon soxibi istamaydi. Xuddi shu kabi biz ham yot g‘oyalar, oqimlar va mafkuralar ma’naviyatimizga vayronkor ta’sir o‘tkazishiga qarshi himoya choralari ko‘rishimiz tabiiy. Chetdan o‘tkaziladigan mafkuraviy ta’sirga qarshi himoya choralari kurishdan avval qanday ta’sirlarni ma’kullash lozimu, qandaylarini rad etish kerakligini aniqlab olish lozim.

• Ma’naviyatni ham bir uyga qiyoslasak, tashqaridan kirayotgan shamol uy ichidagi narsalarni ostin-ustin qilib tashlashini hech bir xonadon soxibi istamaydi. Xuddi shu kabi biz ham yot g‘oyalar, oqimlar va mafkuralar ma’naviyatimizga vayronkor ta’sir o‘tkazishiga qarshi himoya choralari ko‘rishimiz tabiiy. Chetdan o‘tkaziladigan mafkuraviy ta’sirga qarshi himoya choralari kurishdan avval qanday ta’sirlarni ma’kullash lozimu, qandaylarini rad etish kerakligini aniqlab olish lozim.

Hozirgi kunda birorta ham milliy ma’naviyat yukki, u boshqa xalqlar ma’naviyatidan to’la ixotalangan bo’lsa. Xatto, Avstraliya chakalakzorlari, Afrika savannalari va Janubiy changalzorlarda turmush kechirayotgan kabilalar ham qo’shni qabilalar va zamonaviy tamaddun ta’sirini o‘zida xis qilib turadi. “Qolaversa tarixni tahlil qilish boshqa xalqlar ma’naviyatidan baxramand bo‘lgan xalqlar ma’naviyati yuksakliklarga ko‘tarilgandan guvohlik beradi.

• Xitoy va Hindiston, Yunoniston va Rim falsafasini, tabiiy fanlarini chuqur o‘zlashtirgan edi. Hindistonda bo‘lgan paytida u hind fani va madaniyatini o‘rganar ekan, qadimgi manbalarni o‘rganish uchun qadimgi hind tili-sankritni bilish lozimligini anglaydi. U sankritni o‘rganishga kirishadi va qisqa fursatda uni chuqur o‘zlashtiradi. Endi qadimgi hind madaniyati va fanini asl manbalardan o‘rgana boshlaydi. U shuningdek, yunon va Rim madaniyati va fanini o‘rganish uchun yunon va lotin tillarini o‘zlashtirgan edi.

Beruniy 973-1048