3-Mavzu: Basketbol o‘yin texnikasining tasnifi

16-rasm. Yelkadan bir qo’llab to’pni uzatish.
Tayyorlov qismi: qo’lni to’p bilan ung yelkaga olib borishdi (ung qo’l bilan uzatishda to’p
ung qo’l panjasida turadi va ushlash uchun chap qo’l bilan yordam beriladi, tirsak ko’tarilmasligi
kerak; shu bilan bir vaqtda o’yinchi ung tomonga buriladi.
Asosiy qism: to’p ung qo’lda, uni tez rostlashadi va shu zaxoti panja bilan siltash xarakatlari va 
gavda burilishini bajariladi.
Yakunlovchi qism: to’p uchib chikkandan keyin ung qo’lda uni biron (laxza) kuzatib
qo’yadi, sungra pastga tushirishadi. O’yinchi bir oz buqilgan oyoqlarda muvozanat xolatiga
kaytadi.
Yuqoridan bir qo’llab “kryuq” usuli bilan uzatish kattik ta’qib qilinayotgan raqibning
ko’tarilgan qo’llari ustidan to’pni urta va ayniksa uzoq masog’aga yuborish kerak bulgan vaqtda
qo’llaniladi (17-rasm).
Tayyorlov qismi: o’yinchi yoni bilan uzatib berish yo’nalishiga tomon buriladi, qo’lidagi
to’pni orka-yon tomonga utkazadi - to’p kag’tda yotadi va barmoqlar bilan ushlab turiladi.
O’yinchi ancha oldinga chikargan boshqa qo’li bilan uni ta’qib qilayotgan raqibdan uzoqlashadi.
Asosiy qismi: kag’tda yotgan to’pni keskin bosh ustiga oshirib, panjalarini yoyib sherigiga
yunaltirish.
17-rasm. Yuqoridan bir qo’llab (—kryuq” usuli bilan) uzatish.

---

To’pni urib yurish
To’pni urib yurish - o’yinchiga to’p bilan maydon buylab xoxlagan tezlikda va
istalgan yo’nalishda xarakat qilishga imkon beruvchi usuldir.
To’pni urib yurish ta’qib qilayotgan raqibdan qochishga, to’p uchun muvag’akkiyatli
kurashdan sung to’p bilan shchit ostidan chikishga va tez jadal qarshi xujumni tashqil etishga;
sherikka tusik qo’yishga yoki nixoyat, sung sherigiga tusik qo’yishga yoki to’pni uzatish va uni
tusayotgan raqibini biroz chalG’itishga imkon beradi.
Savatga to’p otishlar
To’p otishni bajarishga tayyorlanish jamoa xujumidagi asosiy mazmunni tashqil etadi,
xalkaga tushirish esa - uning bosh maksadidir. Bellashuvda muvag’g’akiyatli katnashish uchun
xar bir basketbolchi g’akatgina uzatish, tutib olish va to’pni olib yurishni qo’llashni bilishi emas,
balki xar xil xolatlardan, raqib qarshiligiga karamay istalgan masog’adan to’p otishni bajarishi,
xalkaga aniq xujum qilishi kerak. O’yinchining uzgarayotgan vaziyatni va xujum uchun xar bir
qulay vaqtdan g’oydalanishga xarakat qilish, o’yinchining shaxsiy iste’dodi va xususiyatlarini
xisobga olgan xolda, otishning usullarini xar xil kurinishdagi arsenalini egallash kerakligi
aniqlaydi. Savatga otishning aniqligi birinchi navbatda oqilona texnika, xarakatlar turG’unligi va
ularni boshqarish, musqo’llarning kuchlanishi va bushashtirilishi tuG’ri almashishi, qo’l
panjalarining kuchi va xarakatchanligi, ularning yakunlovchi kuchlanishi bilan shuningg’ek,
to’pning optimal uchish traektoriyasi va aylanishi bilan aniqlanadi.