3-mavzu: C++ dasturlash tiliga va muhiti. Dastur interfeysi. Dastur strukturasi. Dastur elementlari. Reja

3.1-jadval. C va C++ orasidagi farq 
№ 
С 
С++ 
1. 
Bu jarayonga yo‘naltirilgan til 
Bu obyektga yo‘naltirilgan til 
2. 
Bunda ish yuqoridan pastga 
yo‘naltirilgan 
Bunda ish pastdan yuqoriga 
yo‘naltirilgan 
3. 
Sinflarni va metodlarni 
qo‘llamaydi 
Sinflarni va metodlarni qo‘llaydi 
4. 
Bu polymorphism va inheritance 
(meros)ni qo‘llamaydi 
Polymorphism va inheritance 
(meros)ni qo‘llaydi 
5. 
Abstrakt va virtual sinflarni 
qo‘llamaydi 
Abstrakt va virtual sinflarni 
qo‘llaydi 
6. 
Operator va funksiyalarning 
yuklamalarini qo‘llamaydi 
Operator va funksiyalarning 
yuklamalarini qo‘llaydi 
7. 
Turli platformalarda 
bo‘ysinuvchan emas 
C ga qaraganda turli platformalarda 
ancha bo‘ysinuvchan
2
J.B.Dixit. Fundamentalsofcomputer programmingandInformation texnology. India. 2009 (190- bet) 

---

Agar siz C tili bilan tanish bo‘lsangiz demak C++ haqida xam boshlang’ich 
asosiy ma’lumotlarga ega desa bo‘ladi. Shunga qaramasdan ko‘pgina notanish 
ma’lumotlar ham bo‘ladi. Bizning asosiy maqsadimiz OYD dasturlarini imkoni 
bvoricha tezroq yozishingizda yordam berishdir. 
 
Net dasturlash 
Programmistlar – ular shunday odamlar bo‘lib, hamma vaqt ham biror narsa 
etishmayotgandek, chunki programmaning effektivligi va qo‘llanilishida uning tez 
ishlashini orttirish uchun doim xar xil usullarni izlashda bo‘ladi. Ayrim xollarda biz 
ishlashda ko‘proq instrumentlarni talab kilamiz, ya’ni asosan programmalash tillari 
bilan ishlagandda. Bunday tillar ko‘pchilikni tashkil qilgani bilan ularning ichida 
ayrimlari kuchli hisoblanadi. Tilning effektivligi uning tezligi va shu bilan bir vaqtda 
egiluvchan (qo‘lay) ligiga bog‘liq bo‘ladi. Tilning sintaksisi qisqa tushunarli bo‘lishi 
kerak. U korrekt kodni tuza olishi bilan keng imkoniyatlarga ham ega bo‘lishi, lekin 
eskicha (va tupik) echimlarga ega bo‘lmasligi kerak. Xulosa qilib aytganda yaxshi 
til bir material bulmagan sifatga ega bo‘lishi kerak, ya’ni unda ishlagan odam rohat 
qilishi kerakdir. Manna shunday tillarning biri С# tili hisoblanadi. 
NET Framework muhitini qo‘llab quvvatlaydigan Microsoft kompaniyasida 
yaratilgan С# tili programmalash sohasidagi boy merosga tayanadi. Uning bosh 
arxitektori shu sohaning etakchi mutaxasisi— Anders Xeylsberg (Anders 
Hejlsbeni). 
С# — dunyodagi ikkita eng mufaqiyatli С va C++ kompyuter tillarining 
avlodidir. U S tilidan sintaksis, kalit suzlarini va operatorlarni meros qilib olgan. U 
C++ tilida aniqlangan ob’ekt modelini qurish va takomillashtirish imkoniyatga ega. 
SHuningdek, С# boshqa muvafaqiyatli Java tili bilan yaqindan bog‘langan. С# i Java 
umumiy kelib chiqishga ega bo‘lganligi bilan, ammo ularning ko‘pchilik muhim 
jihatlari bir biridan farq qilib, ularni “qarrindosh (dvoyurodnыy) aka ukalar” 
deyishga bo‘ladi. Masalan, ular ikkalasi ham programmalashda keng tarqalgan 
sistemani qo‘llab quvvatlaydi va yaxshi ishlay olishi uchun oraliq kodni foydalanadi, 
lekin amalga oshirish qismlari(detali)da bir-biridan farq qilanadi.
3
Meros qilingan xarakteristikalardan tarkib topgan quvvatli fundamentga 
tayangan С#, programmalash san’atini yangi pag‘onaga ko‘taradigan muhim 
yangiliklarga egadir. Masalan, С# tilining elementlariga vakil (nomoyonda), 
xossalar, indeksatorlar va hodisalardek tushunchalar kiritilgan. SHuningdek, 
nishon(atribut) larni qo‘llab quvvatlaydigan sintaks qo‘shilgan; COM (Component 
Object Model bu —Microsoft komponentli ob’ektining modeli — o‘zining boshqa 
ob’ektlarga bo‘lgan xizmatini ko‘rsatadigan ob’ekt yordamida interfeysga ega 
bo‘lgan standart mexanizm ) bilan bog‘liq bo‘lgan muammolarni yo‘qotish hisobiga 
komponentlarni tuzish soddalashtirilgan. SHuningdek, Java tilidek С# tili xatolarni 
dinamik holda izlaydigan, xavsizligini va programmalarni boshqarishni 
taminlaydigan vositanilarni taqdim etadi. Biroq Java dan С# ning farqi bu uning 
3
J.B.Dixit. Fundamentalsofcomputer programmingandInformation texnology. India. 2009 (191-192betlar)