3-Mavzu: Chiroyli yozuv malakasini shakllantirish metodikasining rivojlanish tarixi

Har ikki tomondan chuqur pauza bilan ajratiladigan fonetik birlikka fraza (jumla) deyiladi. Fraza gapga to’g’ri kelmaydi. Gap – sintakti birlik. Fraza fonetik birlik hisoblanadi. Biz ona – Vatanimizni / ko’z qorachig’imizdek asraymiz. Bu sintaktik jihatdan bitta gapdan, fonetik jihatdan 2 ta frazadan tashkil topgan.

• Har ikki tomondan chuqur pauza bilan ajratiladigan fonetik birlikka fraza (jumla) deyiladi. Fraza gapga to’g’ri kelmaydi. Gap – sintakti birlik. Fraza fonetik birlik hisoblanadi. Biz ona – Vatanimizni / ko’z qorachig’imizdek asraymiz. Bu sintaktik jihatdan bitta gapdan, fonetik jihatdan 2 ta frazadan tashkil topgan.
•  

Ma’lumki, unli tovushlar bo’g’in hosil qiladi. So’zda nechta unli bo’lsa, bo’g’in miqdori ham shuncha bo’ladi. Ol – ma (2 ta unli 2 bo’g’in), ma’naviyat (4 ta unli 4 bo’g’in).

• Ma’lumki, unli tovushlar bo’g’in hosil qiladi. So’zda nechta unli bo’lsa, bo’g’in miqdori ham shuncha bo’ladi. Ol – ma (2 ta unli 2 bo’g’in), ma’naviyat (4 ta unli 4 bo’g’in).

Bo’g’in tuzilishi jihatidan quyidagi tiplarga ajratiladi:
1. Bir unlidan iborat: o-ta, o-na, a-ka.
2. Bir unli va bir undoshdan iborat:
a) unli + undosh – ot, ish, ol.
b) undosh + unli – lo-la, do-na, to-za.
3. Bir unli va ikki undoshdan iborat:
a) undosh + unli + undosh: kuch, qosh, mak-tab.
b) unli + ikki undosh: aql, ilm, erk.
v) ikki undosh + unli: fra-za, sta-kan.
4. Bir unli va uch undoshdan iborat:
a) undosh + unli + ikki undosh: baxt, qirq, dard.
b) ikki undosh + unli + undosh: stol, trak-tor, xlor.
5. Bir unli va 4 undoshdan iborat.
a) ikki undosh + unli + ikki undosh: sport, shrift.
b) undosh + unli + uch undosh: punkt, tekst.
v) uch undosh + unli + undosh: skver, shtraf, skrip-ka.

Turkiy tilga xos sof o’zbekcha so’zlarda bir tovushdan 4 tovushgacha bo’lgan bo’g’in tiplari mavjud. Bo’g’in unli yoki undosh fonema bilan tugashiga ko’ra 2 xil bo’ladi:

• Turkiy tilga xos sof o’zbekcha so’zlarda bir tovushdan 4 tovushgacha bo’lgan bo’g’in tiplari mavjud. Bo’g’in unli yoki undosh fonema bilan tugashiga ko’ra 2 xil bo’ladi:
•  
• unli bilan tugasa ochiq bo’g’in: bo-la, lo-la
•  
• undosh bilan tugasa yopiq bo’g’in: maktab, dehqon.
•