Ishchiga ikki hissa ko`p haq to`lansa,
u ikki marta kamroq ishlaydi.
V.Pettining renta nazariyasi
Uning fikricha,
- renta mahsulot (natura) ko`rinishida ish haqi;
- u urug`likni ajratgandan keyin qoladigan mahsulot miqdoriga teng.
Demak,
- renta qo`shimcha mahsulotga teng;
- pul holidagi renta qo`shimcha mahsulotning kumush miqdoriga teng qiymatidir.
U foyda tushunchasini alohida ko’rsatmadi, renta barcha qo`shimcha qiymatga teng miqdor deb baholadi.
U.Petti renta (qo`shimcha qiymat)ni qo`shimcha mehnat natijasi deb bilib, uni fermerning foydasi sifatida qaraydi.
"Yerdan yerning farqi bor, yetmish ikki xil narxi bor"
U.Petti rentaning kelib chiqishi to`g`risida ham muhim va qiziqarli fikrlarni beradi:
Yer rentasi
Differensial renta
Yer uchastkalarining turlicha joylashganligi
Yerning tabiiy unumdorligi
Absolut renta
Yerga xususiy mulkchilik
Olimlarning fikricha, U.Petti differensial rentani Adam Smitdan ham yaxshi bayon etgan.
U.Petti yer bahosi masalasi
U.Petti yer bahosi masalasini juda qiziq va noyob ravishda hal etishga uringan.
Uning fikricha,
yerni sotib oluvchi har yili renta olish huquqini qo`lga kiritgan shaxsdir.
Shu sababli
yerning bahosi bir yillik rentani ma'lum bir songa ko`paytirish orqali aniqlanadi. Uni tanlash talab etiladi. Xo`sh, u nima bo`lishi mumkin?
U.Petti yer bahosi masalasi
Yer sotib oluvchi o`zi va o`ziga yaqin avlod-ajdodlarining manfaatlarini e'tiborga olib ish yuritadi. Uningcha, odatda uch avlod vakillari bir vaqtda hamkorlikda yashaydilar: buva (50 yosh), o`g`il (28 yosh) va nabira (7 yosh). U shu uch avlodning hamkorlik davrida yashagan yillar rentasi yig`indisini yer bahosi deb qabul qiladi.
U Angliya uchun bunday son 21 yilga teng ekanligini aniqlaydi.
Demak, yerning bahosi shuncha bir yillik rentalar yig`indisiga teng, degan xulosa chiqariladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
