3-mavzu. Klassik (mumtoz) maktab vakillarining iqtisodiy qarashlari

U.Petti - Angliya klassik iqtisodiy maktabining asoschisi
U.Pettining iqtisodiy muammolarga bag’ishlangan asarlari:
«Soliqlar va yig`imlar to`g`risida risola» (1662 y.),
«So`z donishmandlarga» (1665 y.),
«Irlandiyaning siyosiy anatomiyasi» (1672 y.),
«Siyosiy arifmetika» (1683 y.)
«Pul to’g’risida bir necha og’iz so’z» ( 1682 y.)
U.Petti - Angliya klassik iqtisodiy maktabining asoschisi
Qiymatning mehnat nazariyasiga asos solinishi
Pulga bo’lgan munosabat
Renta va yerning bahosi masalalari
U.Petti - Angliya klassik iqtisodiy maktabining asoschisi
Uilyam Petti

• Tadbirkorlar mulki, ya'ni xususiy mulkni "muqaddas" va "dahlsiz" deb bildi va uni himoya qildi.
• Ish haqini cheklash tarafdori sifatida ishchilarga fizik jihatdan minimum haq to`lash va yangi sinfning boyishiga yordam berishni qo`lladi.

• Mehnatning kapital tomonidan ekspluatatsiyasini yoqlab chiqdi.
• Angliyaning mustamlakachilik siyosatini qonuniy deb hisobladi.
• Kapitalga soliq solishga qarshi chiqdi, chunki u ishlab chiqarishni cheklaydi.
• Mehnatkashlarning daromadlaridan soliq olish tarafdori edi.

U.Petti - Angliya klassik iqtisodiy maktabining asoschisi
Uilyam Petti

• 1682 yilda yozilgan "Pul to`g`risida bir necha og’iz so`z" kitobi 32 ta savol va javob tariqasida Angliyada pul chaqasini qaytadan zarb etish masalasiga bag`ishlangan.
• pulni umumiy ekvivalent vazifasini bajaruvchi maxsus tovar deb hisoblaydi.

• Pulning qiymati ham boshqa tovar kabi sarflangan mehnat miqdori bilan aniqlanadi.
• Almashuv qiymati esa qimmatbaho metallni qazib olishga ketgan mehnat sarflari bilan belgilanadi.

U.Petti - Angliya klassik iqtisodiy maktabining asoschisi
Vilyam Petti

• Muomaladagi pulning miqdori tovar-to`lov oborotlari yoki oxir-oqibatda realizatsiya qilinayotgan tovarlar, ularning bahosi (to`g`ri proporsiya) va pulning muomala chastotasi (teskari proporsiya) bilan aniqlanadi.

• O`sha davrda qimmatli metallardan qilinadigan chaqa pullar bank tomonidan chiqariladigan qog`oz pullar bilan (ma'lum chegarada) almashtirilishi mumkin degan to`g`ri xulosa chiqariladi.