3-mavzu: korporativ madaniyat tipologiyasi reja

3.3. Korporativ madaniyatning boshqaruv tipologiyasi

Boshqaruv tipologiyalari hokimiyatni taqsimlash mexanizmlari, ustun boshqaruv uslublari va biznesni qurish strategiyalariga asoslanadi. Bunday tipologiyalar ichida eng mashhuri Ch.Xandining korporativ (tashkiliy) madaniyat tipologiyasi bo‘lib, u tashkilotning tuzilishi, uning hayot aylanish bosqichi, xodimlar faoliyati xarakteri va shaxsning shaxsiy yo‘nalishlarini hisobga olishga asoslangan. Xandi madaniyatlarning to‘rt turini ajratib ko‘rsatadi: rol madaniyati; boshqaruv va kuchga yo'naltirilgan madaniyat; faoliyatga yo'naltirilgan madaniyat; individuallik madaniyati.

Rol madaniyati eng keng tarqalgan va an'anaviy korporativ madaniyatdir. Uning asosiy xususiyati - bu tashkilotning har bir a'zosi uchun aniq rol, rol o'rni mavjudligi, uning elementlari ish tavsifining bir qismi bo'lishi mumkin. Madaniyatning bu turi tartib va qoidalarga rioya qilishga qaratilgan. Rol madaniyati barqaror vaziyatda eng samarali hisoblanadi.
Bunday holda, rol tushunchasi vakolat darajasini, tashkiliy ierarxiyadagi o'rinni aniqlashni va ushbu rolga mos keladigan xatti-harakatlar turini, unga qo'yiladigan talablarni, uni amalga oshirishni baholashni va ijtimoiy oqibatlarni o'z ichiga oladi.
Rol madaniyati doirasida xodim tashkilotda tavsiflangan rolni mohirona bajarish qobiliyati, professionalligi uchun qadrlanadi. Rahbarning asosiy vazifasi tartib va qoidalarga eng aniq rioya qilishni tashkil etish, ko'rsatmalar qanday bajarilishini nazorat qilish tizimini yaratish va qo'llab-quvvatlashdir. Rol madaniyatiga ega tashkilotlar tashqaridan kiritilgan innovatsiyalarga juda ijobiy munosabatda bo'lishadi. Reaktsiya vaqti "rollarni qayta yozish" vaqti, yangi qoidalar, ko'rsatmalar, nazorat qilish usullarini yaratish, xodimlarni yangi vazifani bajarishga undash usullari bilan belgilanadi.
Rol madaniyatining afzalligi shundaki, kompaniya barqaror, an'analarga yo'naltirilgan, yuqori darajadagi boshqaruvga ega barqaror tashkilotga ega.
Ushbu madaniyatning kamchiliklari - o'zgarishlarga reaktsiyaning past tezligi, o'z innovatsiyalarini ishlab chiqishdagi qiyinchilik.