3-mavzu. Marketing muhiti

3.2. Korxona mikro-muhiti 
Korxonaning mikro-muhiti tarkibiga ta'minotchilar, vositachilar, raqobatchilar, mijozlar 
(iste'molchilar) va aloqalar o’rnatiluvchi auditoriyalar kiradi. Biroq marketing faoliyatini 
uyushtirish jarayonida korxona qaramog’ida bo’lgan qismlarning manfaati ham hisobga olinishi 
zarur, shu jumladan, yuqori rahbariyat, moliyaviy xizmat, moddiy-texnika ta'minoti xizmati, 
ishlab chiqarish, buxgalteriya, ilmiy va konstruktorlik ishlari xizmati (23-chizma).
Moliyaviy 
xizmat 
Markеting
xizmati 
Rahbariyat 
Ilmiy ishlar 
xizmati 
Ishlab 
chiqarish 
Konstrukto
rlik ishlar 
xizmati 
Moddiy 
ta'minoti 
xizmati 
Tеxnika 
ta'minoti 
xizmati 
Buxgaltеriya 

---

23-chizma. Korxonaning ichki muhiti (mikro-muhit) 
Korxonaning umumiy maqsad va vazifalari, strategiya va siyosati yuqori rahbariyat 
tomonidan aniqlanadi. Ta'minotchilar - bu kelishilgan shartnomalarga ko’ra firmani xom ashyo 
materiallari, jihozlar va texnik vositalar, komplektlovchi mahsulotlar, oziq-ovqat mahsulotlari va 
hokazolar bilan ta'minlab turuvchi korxonalar. Ular uch turga bo’linadi: eksklyuziv, qonun-
qoidaga rioya qiladigan va chetki. Birinchilari - faqat mazkur firma bilan hamkorlik qiladilar, 
ikkinchilari - firmaga ham, uning raqiblariga ham xizmat qo’rsatadilar, uchinchilari - faqat 
raqobatchilar bilan ishlaydilar. Tabiiyki, eksklyuziv ta'minotchilarga etarlicha katta hajmdagi 
faoliyat sohasiga ega bo’lgan, bunday ta'minotchiga barqaror ishni ta'minlay olgan firma ega 
bo’lishi mumkin. Qonun-qoidaga rioya qiladigan ta'minotchilarga kelganda esa, ular bilan yaqin 
munosabatlarni saqlab turish kerak, chunki ular firma haqida ham, uning raqiblari haqida ham 
boy axborot manbai bo’lib maydonga chiqishi mumkin. 
Ta'minot tizimining tashkil etilishi jiddiy ravishda marketing jarayonlariga ta'sir 
ko’rsatadi va resurslarning kamchiligi, tovar jo’natishdagi uzilishlar, albatta, sotish hajmiga va 
pirovard korxonaning izzat obro’iga ziyon keltirishi mumkin.