3-mavzu: Pedagogik riskologiyaning psixologiya, sotsiologiya, madaniyatshunoslik bilan bog‘liqligi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5-rasm. AS/NZS 4360 standartiasosidarisklarniboshqarish
Keyingi standartlarni rivojiga qadam bu risklarni boshqarish sohasida
umumiy ISO standarti boʻldi, bu ISO 31000 ―Risklarni boshqarish –
prinsiplari va qoʻllash boʻyicha qoʻllanma‖ (Risk Menejment — Prinsiples 
and guidelines on implementation) standarti 2009 yilda 26 ta davlatning 
standartlashtirish boʻyicha milliy tashki- lotlari tomonidan yaratildi. Bu bilan 
birgalikda ISO/MEK 73:2002 standart qoʻllanmasi yangilanib, ISO/MEK 31010 
Risk-menejement – riskni baholash boʻyicha qoʻllanma‖ standarti (ISO/IEK 31010 
Risk - Menejement — Risk assessmentguidelines) ishlabchiqildi.
Rossiyada esa ―INTEK‖ ilmiy-texnik markaz tomonidan shu standartni
toʻlaqonli tarjimasi boʻlgan GOST R ISO 31000:2010 standarti yaratilgan. 
Standart 2010 yil 21 dekabrda texnik boshqaruv va metrologiya federal agentligi 
tomonidan amalga kiritildi.
GOST R ISO 31000:2010 risklarni boshqarishning prinsiplari,
infrastrukturasi va jarayonini tasvirlaydi. U koʻlami, faoliyati va soha- sidan qat‘iy 
nazar barcha tashkilotlar tomonidan qoʻllanishi mumkin. Standartni qoʻllashdan 
maqsad tashkilotlar oldiga qoʻygan maqsad- lariga erishishlari ehtimolini 
oshirish, yuz berishi mumkin boʻlgan ehtimollar va xatarlarni aniqlash,

---

shuningdek, risklarni boshqarish uchun resurslarni samarali taqsimlash va
foydalanishda koʻmak berishdan iborat.
Yuqorida keltirib oʻtilgan ilmiy fikr va mulohazalarimiz asosida
quyidagilarni xulosa sifatida keltirib oʻtamiz:
- Risklarni boshqarish xoʻjalik subyektlarida moliyaviy xavfsiz- likni 
ta‘minlashda hamda bozor sharoitlarida oʻz oʻrniga ega boʻlishda muhim xizmat 
qiladi;
- Mamlakatimizda xoʻjalik
subyektlari faoliyatida moliyaviy xavfsizlikni 
ta‘minlash va moliya va barqarorlikni oshirishga xizmat qiluvchi milliy
risklarni boshqarish standartlarini ishlab chiqish maqsadga muvofiqdir;
- Risklarni boshqarish standartini ishlab chiqishda yuqorida kel- tirilgan 
xalqaro risklarni boshqarish standartlarining muhim element- laridan foydalanish 
hamda milliy manfaatlarimiz uchun moslashtirish xoʻjalik subyektlari faoliyati
samaradorligini oshirish va ularning iqtisodiy farovonligini ta‘minlashga xizmat 
qiladi.