3-mavzu. Talab va taklif tahlili asoslari

Qalam narxi va taklifi o`rtasidagi bog`liqlik 

 

Bir birlik qalam narxi (P), so`m  

500 

1000 

1500 

Taklif miqdori (Q

d

), dona 

450 

600 

750 

  

 

Manba: shartli raqamlar 

 

Yuqoridagi  3.4-jadvalda  keltirilgan  ma′lumotlardan  ma′lumki  bir  birlik  qalam 

narxi  (P)  500  so`m  bo`lganda  qalam  taklifi  450,  1000  so`m  bo`lganda  600  va  1500 

so`m  bo`lganda  750  donani  tashkil  etgan.  Bu  jadvalda  taklif  (Q

s

)  bilan  narx  (P) 

o`rtasida  to`g`ri  bog`liqlik  mavjud.  Chunki,  narx  oshishi  bilan  taklif  miqdori  ham 

oshib  bormoqda.  Jadvalda  keltirilgan  ma′lumotlardan  foydalanib  taklif  va  narx 

o`rtasidagi bog`liqlikni funksiya orqali ifodalaganda u quyidagicha yoziladi: 

P

Q

d

3

,

0

300





 

Hosil qilingan chiziqli funksiyadagi  P va Q

s

 

lardan birining tegishli qiymatini 

o`rniga qo`yish orqali ikkinchisining qiymatini aniqlash mumkin bo`ladi.  

Bu taklif funksiyasi tovar narxiga bog`liq bo`lib, u musbat va o`suvchidir, ya′ni 

narxning (argument) oshishi taklifning (funksiyaning) oshishiga olib keladi. 

Endi  3.4-jadvaldagi  ma′lumotlarni  grafikning  tegishli  o`qlariga  joylashtirib, 

taklif funksiyasi grafigini hosil qilamiz (2.9-rasm).  

---

 

 

    

   

P

Q

S

3

,

0

300



