3-mavzu: Urbanizatsiya bilan bog’liq geoekolgik muammolar

Urbanizatsiyaning aholi salomatligiga ta'siri

Shahar tizimini yaratish orqali odamlar o'z atrofida sun'iy muhit yaratib, hayot farovonligini oshiradi. Ammo bu odamlarni tabiiy muhitdan ajratib turadi va tabiiy ekotizimni buzadi. Urbanizatsiyaning inson salomatligiga salbiy ta'siri jismoniy faollikning pasayishi, ovqatlanishning mantiqsiz bo'lib qolishi, sifatsiz mahsulotlar semirish va diabetga olib kelishi, yurak-qon tomir kasalliklarining rivojlanishi bilan namoyon bo'ladi. Shahardagi muhit odamlarning jismoniy va ruhiy salomatligiga salbiy ta'sir qiladi.

Shaharlashgan mamlakatlarning ko'pchiligi

Qadim zamonlarda eng urbanizatsiyalangan shahar Erixo bo'lib, u erda ikki mingga yaqin odam to'qqiz ming yil oldin yashagan. Bugungi kunda bu raqamni katta qishloq yoki kichik shaharcha bilan bog'lash mumkin. Agar sayyoramizning eng gavjum o'nta shahrida yashaydigan odamlarning sonini bir butunga kamaytirsak, bu miqdor deyarli ikki yuz oltmish million kishini tashkil etadi, bu sayyoramiz aholisining 4 foizini tashkil qiladi.
Urbanizatsiya - bu shahar aholisining jamiyat hayoti va joylashishidagi ulushi va rolining o'sishi bilan bog'liq shahar hayot tarzining tarqalish jarayoni. Bu aholining ekologik va ijtimoiy tuzilishidagi tegishli o'zgarishlar bilan o'ta yirik shaharlar o'sishi ko'rinishida sodir bo'ladi.
Hozir dunyo aholisining 1/3 dan ko'prog'i 1 milliondan ortiq aholi yashaydigan shaharlarda yashaydi. Urbanizatsiya - bu progressiv hodisa, chunki sanoat ishlab chiqarish megapolislarda to'plangan, ilmiy, ta'lim va madaniyat muassasalari,
ish, kundalik hayot va dam olish uchun qulay shart -sharoitlar, bandlik, ta'lim, tibbiy xizmat, materiallar va kundalik hayot masalalarini hal qilish osonroq.
Shu bilan birga, megalopolislar tabiiy muhit va biosferaga sezilarli mahalliy ta'sir ko'rsatadi. Iqlim o'zgarishi: Shaharlarda o'rtacha kunlik va o'rtacha yillik harorat atrofdagidan yuqori. Bu sanoat korxonalari, turar -joy binolari va boshqa xo'jalik faoliyatining boshqa ob'ektlari tomonidan issiqlikni faol chiqarilishi bilan bog'liq. Qurilgan hududlarda aks ettirilgan quyosh energiyasi miqdori ortadi va shuning uchun issiqlik o'tkazuvchanligi oshadi. Havoning ifloslanishi va tutun quyosh nurlanishini susaytiradi va bulutli va yog'ingarchilikning oshishiga olib keladi. Tog 'landshaftlarining faol o'zgarishi va er osti kommunikatsiyalarining ko'pligi ekologik xavf darajasining oshishiga va g'ayritabiiy seysmik hodisalar ehtimoliga olib keladi. Katta miqdordagi maishiy va ishlab chiqarish chiqindilari aholining kuchli ifloslanishiga va kasalliklarga olib keladi. Zararli hayvonlarning ko'pligi sanitariya -epidemiologiya holatini ancha yomonlashtiradi.
Shahardagi turmush tarzi odamlarning sog'lig'iga ta'sir qiladi. Faqat ijobiy tomoni shundaki, shaharliklar o'rtasidagi aloqa kuchayadi. Ammo shahar aholisi hayot sur'ati va stressli vaziyatlarning oshishi bilan bog'liq noqulaylikni his qilishadi. Sog'lig'ining yomonlashishi megapolislarning yomon ekologik holati bilan belgilanadi: monoton ishlab chiqarish faoliyati va monoton yashash sharoitlari asabiy stressning tezlashishiga olib keladi.
charchoq. Aholi zichligining oshishi virusli va yuqumli kasalliklarning tez tarqalishiga yordam beradi. Shahar muhitida suv va havoning ifloslanishi immunitetning zaiflashishiga, nafas olish tizimining shikastlanishiga, onkologik kasalliklar sonining ko'payishiga olib keladi. Shahar aholisi orasida, shamollash va yuqumli kasalliklar bilan kasallanish qishloq joylariga qaraganda yuqori. Shahar turmush tarzi faol jismoniy faollikning pasayishiga olib keladi, bu esa tanani zaiflashtiradi va yurak xastaligi ehtimolini oshiradi. Doimiy stress markaziy asab tizimiga yukni oshiradi. Shahar aholisining ovqatlanishi uchun oziq -ovqatning kaloriya miqdorining oshishi odatiy holdir. Shu bilan birga, kimyoviy qo'shimchalarsiz va ekologik toza mahsulotlar ulushi kamaymoqda. Ekologiyada inson salomatligiga nisbatan ekologik xavfning tabiiy va antropogen omillari hisobga olinadi. Kuchning intensivligiga va ba'zi omillarning o'zgarishiga qarab (shovqin, harorat, atmosfera bosimi va boshqalar) har bir insonning farovonligi va ishiga ta'sir qilishi mumkin.