3-Mavzy: Bosma mahsulotlarni ishlab chiqarish: shriftlar, matn tеrish, sahifalash, grafik dizayni

2.2.2-rasm. German Sapfning «Sapfino» shrifti (1998); bu matnni u 1944 yilda o’zining eskizlar kitobiga yozgan edi. Uning shrift belgilari «Sapfino» shrifti uchun boshlang’ich nuqta bo’ldi


2.2.3-rasm. Adrian Frutingerning Univers shrifti; yozilish shakliga misollar (1955)


Bosmaxona tizimi (DTP - Point) (punkt = ingliz dyuymining 1/72 qismi) (hozirgi vaqtda eng ko’p ishlatiladi)
1 pt = 1/72 Inch = 0,353 mm
12 pt = 1 Pica = 4,23 mm
6 Pica = 1 Inch
bosmaxona tizimi (Pica - System)
1 pt = 0,351 mm
12 pt = 1 Pica = 4,21 mm
Fotonabor uchun Dido tizimi (nemis-fransuz tizimi)
1 p = 0,375 mm [0,376 mm]
12 p = 1 c (Cicero) = 4,5 mm [4,51 mm]


2.2.3-rasm. Nolotin shriftlarga misollar


2.2.4-rasm. Palantino shrifti misolida shriftlar kegllari

2.2.5-rasm. Rostlash turlari: a ikki tomonlama (to’liq), b bir tomonlama (bayroqsiman)
Bosmaxona va metrik o’lchovlar tizimlarini qiyoslash. Shundan so’ng matn nabori strukturasini aniqlash lozim: interlinyaj; harflar oralig’i; ustunlar kengligi; abzats; viklyuchka (rostlash) turi. To’liq rostlashli terish (2.2.5-rasm, a), bir tomonlama rostlangan satrlar (bayroqsimon) (2.2.5-rasm, b) va markaz bo’yicha rostlangan satrlar (simmetrik matn terish) farqlanadi [8].
Sahifalash. Sahifani bezatish bo’yicha bir necha usullar mavjud. Satrda ko’pi bilan 60ta belgi va sahifada taxminan 40 satr teriladi. Kattaroq matnni kamida 9 punktli keglda va 11 punktdan katta bo’lmagan keglda terish kerak. Satrlar oralig’i 2 punktni tashkil qilishi kerak.
Metall terishning texnik imkoniyatlari va buning uchun yaratilgan nabor materiali assortimenti uzoq vaqt davomida kitob bezaklarini belgilagan. Odatda u gorizontal satrlarga ega bo’lgan tog’riburchak sahifalardan iborat bo’lgan. Vaqt o’tishi bilan yangi variantlariga olib keldi.