3. Moddiy nukta dinamikasi


Nyutonning ikkinchi konuni


Download 72.28 Kb.
bet4/5
Sana08.02.2023
Hajmi72.28 Kb.
#1177696
1   2   3   4   5
Bog'liq
Moddiy nuqtalar1

Nyutonning ikkinchi konuni kuch (F), jism massasi (m) va shu kuch ta’sirida jism olgan tezlanish (a) orasidagi boglanishni aks ettiradi:
F=ma

Bu munosabatni kuyidagi kurinishda xam yozish mumkin:



U xolda Nyutonning ikkinchi konuniga kuyidagicha ta’rif bersa buladi: inersial sanok sistemasida jism erishadigan tezlanish ta’sir etuvchi kuchga tugri proporsional, jism massasiga esa teskari proporsional va u kuchning ta’sir tomoniga karab yunalgan.
SI da kuchning ulchov birligi – nyuton (N), u 1kg massali jismga 1m/s2 tezlanish beradigan kuchdir:
.
Kuchning ulchamligi –LMT-2 .
Nyutonning uchinchi konuni. Tajribalar asosida kuyidagilar aniklangan:

  1. ikki jismning uzaro ta’sirlashishida namoyon buladigan ikki kuch shu jismlarning xar biriga kuyilgan;

  2. bu kuchlar bir tugri chizik buylab karama-karshi tomonlarga yunalgan;

  3. bu kuchlarning absolyut kiymatlari teng.

Nyuton kuchlardan birini ta’sir deb, ikkinchisini aksta’sir deb atadi va dinamikaning uchinchi konunini kuyidagicha ta’rifladi: ta’sirga teng va karama-karshi yunalgan aks ta’sir doimo mavjud.
Ikki jismning uzaro ta’sir kuchlari kattalik jixatidan teng bulib, jismlarni birlashtiruvchi tugri chizik buylab karama-karshi yunalgan.
F12 k- F21
Nyutonning ikkinchi konuniga asosan birinchi jism

ikkinchi jism esa

tezlanish oladi. Xisobga olsak, yukoridagi ikki ifodadan



4. Impuls va uning saklanish konuni.
Nyutonning ikkinchi konuni yoki . Mazkur ifodaning jism massasi (t) va tezligi (v) ning kupaytmasi jismning impulsi deb ataladi.
Impulsning SI dagi ulchov birligi – kilogramm-metr taksim sekund :

Impulsning ulchamligi – LMT-1.
Jism impulsi – tezlik vektori yunalishidagi vektor kattalik
Jism impulsidan vakt buyicha olingan birinchi tartibli xosila jismga ta’sir etayotgan kuchga teng.
Agar jismga xech kanday kuch ta’sir etmasa kurinishiga keladi yoki kuch ta’sir etmaguncha moddiy nuktaning impulsi uzgarmaydi.
bu tenglik moddiy nukta uchun impuls uzgarishi konunining ifodasi bulib, undagi Fdt – kuchning elementar impulsi deb yuritiladi. Moddiy nukta impulsining elementar vakt oraligidagi uzgarishi kuch impulsiga teng.


Download 72.28 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling