3-seminar. Ximiya pánin oqıtıwda mashqalalı tálim texnologiyasınan paydalanıw Jobası

3-seminar. Ximiya pánin oqıtıwda mashqalalı tálim texnologiyasınan paydalanıw


Jobası:
1. Mashqalalı tálim
2. Mashqalalı tálim texnologiyaları
3. Mashqalalı tálimdiń tiykarǵı principlerı

Tayanısh túsinikler: mashqalalı tálim, mashqalalı tálim texnologiyaları, mashqala, mashqalalı jaǵday, sheshim, keys-stadi, assesment.

Mashqalalı sabaqtıń wazıypası: arnawlı pánlerdiń BK lerin iyelew, oqıwshılarda intellektual ámel (analiz, sintez, analogiya, salıstırıwlaw, ulıwmalastırıw hám taǵı basqa ) larni aktivlestiriw hám rawajlandırıw, kreativlik (dóretiwshilik bası) ti rawajlandırıw, oqıwshılardı joybarlı, izertlewli iskerlikke alıp shıǵıw bolıp tabıladı.
Mashqalalı jaǵdaynı sheshiw metodları : izertlewli, induktiv (menshiklikten ulıwmaǵa), detuktiv (ulıwmadan menshiklikke) hám izertlew hám joybarlaw bolıp tabıladı.
Ximiya pánin mashqalalı oqıtıwda oqıtıwshı oqıw procesiniń basshısı bolıp qaladı, lekin dástúriy gruppa daǵı sıyaqlı bilimlerdi xabar beretuǵın adam rolidan shıǵıwı hám oqıwshılardıń intellektual ámellerin rawajlantiruvchi, gúzetiwshi bolıwı zárúr. Qátelerdi tuwrılaydı, wazıypalardıń gúdikli jayların túsintiredi.
Ximiya páninen shólkemlestirilediǵan mashqalalı oqıtıwdı ámelge asırıw procesi, ózi mashqala bolǵan: «ximiya pánin mashqalalı oqıtıwdı tabıslı eplewi ushın oqıtıwshı qanday tayarlıqlardan ótiwleri kerek? » degen júdá zárúrli máseleni kóteredi.

Mashqalanıń túri	Mashqalanı kelip shıǵıw sebepleri	Mashqalanı sheshiw jolları hám sizdiń háreketlerińiz
Taza ishimlik suwınıń kemligi	Suwdı taza saqlawǵa itibardıń kemligi	Tábiyat hám suwdı saqlawǵa tiyisli ilajlar ótkeriw

Úlgi: Ximiyalıq ―Mashqalalı jaǵday
Biz bilgenimizdey sulfat kislota ximiya sanaatınıń noni esaplanadı. Sebebi barlıq jasalma ónimler óndiriste tiykarǵı sheki onim bul sulfat kislota bolıp tabıladı. Ilgerileri sulfat kislota ximiya sanaatı mútajligi ushın hámme jayı jabıq temir vagonlarda tashilgan. vagonlar uzaq waqıt isletiliwi nátiyjesinde jaramsız halǵa kelgen (tesilgen) hám bir qansha waqıt dawamında isletilmay qalǵan. vagondı remontlaw ushın japsarlaytuǵın onı kepserlewshı bolǵanda birdan vagon portlap ketken. Usta óytkenin tushunmay, sizdan máslahát soraǵanda siz bul jaǵdaydı qanday anıqlama bergen bolar edińiz?
Esletpe: Oqıtıwshı oqıwshılarǵa mashqalanıń kelip shıǵıw sebeplerine itibarlı bolıw, yaǵnıy konsentrlangan sulfat kislotanıń hám temirdiń fizikalıq-ximiyalıq ózgeshelikleri hám basqa qásiyetleri haqqındaǵı bilim hám kónlikpelerine tayanıwı kerekligi arqalı oqıwshılardı baǵdarlawshı, yadqa salıwshı hám maǵlıwmat beretuǵın sorawlar arqalı máseleni sheshiwge jiberedi.
Barlıq oqıwshınıń pikiri esitiledi. Sabaq aqırında oqıtıwshı tuwrı juwaptı daǵaza etedi: Ádetde konsentrlangan sulfat kislota temir menen reakciyaǵa kirispeydi sol sebepli temir vagonda tasiladi. Lekin bir qansha waqıt dawamında isletilmagan vagonning tesilgen jayınnan oǵan qar hám jawın suwi kiredi hám ıdısda qalǵan sulfat kislotanı suyılttiradi. Nátiyjede suyultirilgan sulfat kislota menen temir reakciyaǵa kirisip vodorod gazın shıǵaradı. vodorod ushqın tásirinde partlap ketedi.


Paydalanılatuǵın ádebiyatlar:
1. Avliyakulov N.X., Musaeva N.N. Modulli oʻqitish texnologiyalari. – T.: ―Fan va texnologiyalari nashriyoti, 2007
2. Ishmuhamedov R., Abduqodirov A., Pardaev A. Ta‘limda innovatsion texnologiyalar/ Amaliy tavsiyalar. – T.: ―Iste‘dodli jamgʻarmasi, 2008.