3 Yirtqich qushlarning yoppasiga qirilishi qur va kuropatka kabi qushlaniing kamayishiga olib keladi

D) a-1 b-2;S|2


34. Gauaze toinonidan o'rganilgan jarayon qaysi inunosabatda o’z aksini topadi'^

A) antibioz B) kommensaliziin S)amensalizm D)A va S


35.mayda baliqlar meduzalar soyaboni ostiga yashirinadilar. Bu qaysi munosabatga misol bo’ladi?

A) konimensalizm B) hamtavoqlik S) hamho'raklik D) neytralizm


36.0’zaro Foydali munosabat birgalikda yashash har ikkala organizmga ham joyda keltiradi bu qaysi shartli belgi bilan ifodalanadi?

A)(0 0) B)(+-) C)(++) D)(--)


37.Mayda baliqlar yirik baliqlarga yopishib yashab. ulardan harakatlanishda foydalanadi, uning chiqindilari bilan ovqatlanadi. Bu simbiozning qaysi shakliga misol bo'la oladi?

A) + ,-

B) + ,0

C) + .+

D) 0 .0


38. ++ bclgili bog'lanish turini quyidagilardan qaysi biri ifodalaydi

7

A) xar bir tur aloxida faoliyat ko’rsatishi mumkin


Bilim


Harakat


Natija



34-35 MAVZULAR

1.0’rmonlami yoq qilish qanday o’zgarishlarga sabab bo’ladi?

1 )Sayyoraning suv rtjimi keskin ravishda buziladi 2)Tuproq stmkturasining yuqori qatlamlarining o’zgarishi hisobiga suv ushlanib qolmaydi 3)chirindilarga boy tuproq qatlamidan mahrum bo’ladi 4)yerosti suvlaming zaxiralari kamayadi

5)daryolar sayozlashadi 6)ulaming osti loyqa bilan qoplanadi bu esa o’z navbatida baliqlaming uvildiriq tashlashga joydan mahrum qiladi va ulaming soni qisqaradi 7)0’rmonlami kesish bilan ularda yashovchi qushlar, hayvonlar hashoratlar nobud bo’ladi 8)o’rmon havoni changdan tozalaydi u radioaktiv yog’lami ushlab qoladi va ularning tarqalishiga yo’l qoyinaydi o’rmon kesilsa havoning oz ozini tozalash funksiyasi buziladi

A)l,2.3.5.6.7 B)1.2.3.4.5.6.7.8.

C)1.2.5. 0)1.2.34.6.7.8.

2. Tabiatdan oqilona foydalanish yo’llari to’gri ko’rsatilgan javobni belgilang. 1 )madaniy landshaftlarai yaratish

2)kamchiqindi va chiqindisiz texnologiyalarni yaratish 3)qishloq xo’jalik zararkunandalariga qarshi biologic usul tatbiq etish

4) ekologik toza yoqilg’1 turlarini yaratish 5)tabiiy xomashyoni qazib olish va qayta ishlash 6)shamol,quyosh ,to’lqin , daryo oqiini energiya manbalarini yaratish 7)o’simliklardan bioyoqilg’1 olish

A)l.2.3.5.6.7 B)l.2.3.4.5.6.7 C)1.2.5 D)1.2.3.4.6.7

3. Quyida berilgan tashkilotlarga qachon asos solinganligini

topifig. a)'|abiatni muhofaza qilish Xalqaro ittifoqi b)Butun jahon yO^oyi ta|jat jamg’armasi ■ c)Atrof inuhit bo'yicha BMT dasturi 1-1948-yil 2-l979-yil 3-1%1-yil ..- . ■ .

:k)M ^d)a-|b-2^4' C)a-2 h-1 c§lf"%)|2 b-3 c-^

/^iCsltpiro bioxiliha-xinik yili deb;qachon e’lon qilingan?^^ ;;;

A)20U-20I2 B)200l C)2010 D)2015 |

5. ...-yildan boshlab har yili ... kuni Xalqaro bioxilm-xilftk kuni (Intemational Day for Biological Diversity) nishonlanadi.

Nuqtalar o'miga inos javobni tanlang,

A) 2001 -yil 22-may B)2010-yil 22-inay C)1992-yil 10-may D)1979-yil 1-avgust

6. XX asrgacha yer yuzidan yoqolgan hayvonlarni belgilang Uqalin junli karkidon 2)merinos 3)Axaltaka 4)stellerov sigiri

5) tur 6)kaptar 7)sayyor kaptar 8)dront A)1.2.3.4,5.7.8

B) 1.4.5.7.8 C)1.3.4.5.7.8 D)1.3.7.8

7. Quyidagi savollarga to’gri javobni toping. l)junli karkidon

nechi yil avval qirilib ketgan? 2)Dront qaysi oilaga mansub va uning ikkinchi noini? 3)sayohatchi kaptar turi qachon qirildi 4)qaysi hayvon tasmaniyada XIX asming 40-yillarigacha uchrab turgan ammo hozirgi paytga kelib qirib tashlangan ? 5)Tur qaysi hayvonlaraing ajdodi. a)qoramollar b)eshaklar

d)50ming yil avval c)XVI!I asrda e)XIX asrda g)qopchiqli krot h)qopchiqli bo’ri i)chuinchuqsimonlar DODO

A)l-d 3-e 4-h 5-b B)2-I 3-e 4-h 5-a

C) 3-e4-h5-a D)!-d 2-1 3-c 4-h 5-b

8. MS0P tashabbusiga ko’ra ilk bor nechinchi yilda muhofaza qilinishi lozim bo’lgan turlami o’z ichiga olgan xalqaro Qizil kitob nashr etildi?

A)1948-yil B)1961-yil C)1966-yil D)1970-yil

9.0’zbekistonning 1-qiziI kitobi nechinchi yilda nashr etilgan (a); Faunaga bag’ishlangan qismi nechinchi yilda (b); faunaga bag'ishlangan kitobga qancha tur hayvonlar kiritilgan (c); floraga


bag’ishlangan qizil kitob qachon nashr qilingan va nechta o’siinlik turi kiritilgan (d) 1-1984; 2-1983; 3-1974; 4-163 ;5-63

A)a-3 b-1 c-5 d-2.4 B)a-3 b-2 c-5 d-1.4

C)a-2 b-1 c-5 d-3.4 D)a-3 b-1 c-4 d-2.5

I0.Qumqlik yuzasidagi hudud yoki suv havzasi, uning chegarasida barcha tabiat majmuyi-o’simliklar, hayvonlar, tuproq- to’liq va umrbod xo’jalik yunituvidan chiqarib olinadi va davlat muhofazasida boladi. U yerda faqat ilmiy tadqiqot ishlari olib boriladi. 8u ma’lumotlar qaysi muhoza qilinadigan tabiy hududga tegishli?

A)qoriqxonalar B)Tabiat yodgorliklari

C) Zakazniklar D)milliy boglar

1 LMuhofaza qilinadigan hududlar ularda tabiiy boyliklardan cheklangan miqdorda foydalangan holda ovlanadigan hayvonlar va o’smliklar muhofaza qilinadi. Bu ma’lumotlar qaysi muhoza qilinadigan tabiy hududga tegishli? A)qoriqxonalar B)botanika va zoologiya boglari C)Zakazniklar D)milliy boglar

12.Qo’riqlanadigan hududlar va suv sathining cheklangan qisini, u yerda ekologik tarixiy estetik ahamiyatga ega tabiiy majinualar joylashgan. Qoriqxonalardan farqli ravishda u yer inaydonining bir qismini inuntazam ravishda tashrif buyurish uchun ochiq bo’ladi Bu ma’lumot!ar qaysi muhoza qilinadigan tabiy hududga tegishli?

A)qoriqxonalar B)botanika va zoologiya boglari C)Zakazniklar

D) milliy boglar

13.11miy madaniy - o’quv yoki^|tetik jihg:dan ahamiyatga ega.; Davlat tomonidaiit;qo’riqlanadigantabi^i^^0ktlarj:;;<3araxtzoriaU i ko’llar, sharsharal^: qadimiy bog’lar, qadimji turlar. Bu |

ma’luin6l1af qaysi rhuhoza qilinadigan tabiy l^udgategishli? A^oriqxonaiar BjTabiat yodgorliklari ||

CjZakazniklar djmilliy boglar

v44:Hisor da^at qo'riqxonasida qcaiiqlanailB^n hayvbnliihi L toping. a)sutemizuvchilar b)qushlar l)Tyanshan qong’ir ayig’1

2)0rta osiyo qunduzi 3)qor qoploni 4)turkiston silovsini 5)kichik va katta taqabumn 6)boltayutar 7)burgut 8)qora laylak 9)lochin 10)turkiston ukkisi 1 l)turkiston maynasi 12)chipor ilon 13)sariq ilon

A)a-1.2,3.4 5 b-6.7.8.9.10 B)a-2.3.5 b-10.11

C)a-1.2.3.4.5 b-6.7.8.9 D)a-2.4.5 b-6.7.8

15. Hisor davlat qo’riqxonasida qo'riqlanadigan o’simliklami

toping l)oqlola 2)parpi 3)chimyon lolasi

4)bobrov astragali 5)yalpiz 6)norshirach 7)oshanin piyozi 8)oqsovrinjon 9)valeriana 10)qora saksavul

A) 1.3.4.6.7 B)2.5.8.9 C)1.2.3.4.5.6 D)2.5.8.9.10

16. Zomin davlat qo'riqxonasida qo’riqlanadigan o’simliklarni

toping l)quinloq bo’znochi 2)parpi 3)chiinyon

lolasi 4)bobrov astragali 5)yalpiz 6)norshirach 7)oqsovrinjon 8)valeriana 9)qora saksavul A)1.3.4.6.7

B) 2.5.8.9 C)1.2.5.7.8 D)1.2.5.8.9

17. Zomin davlat qo’riqxonasida qo'riqlanadigan hayvonlarai toping a)Reptiliyalar b)qushlar 1 )echkemar 2)turkiston agamasi 3)chiporilon 4)turkiston silovsin 5)dehqon chuinchug’1

6)yorg’a tuvaloq 7)qoraya!oq 8)archa boltatumshug’1 9)kaklik

10)sariqilon 11 )cho’l kaltakesaki A)a-1.2.3.4.10.11 b-5.6.7,8.9

B) a-2.3.10.I1 b-5.7.8.9

C) a-1.2.3.4.5 b-6.7.8.9.10 D)a-2.3.8.10.11 b-5.7.9

IS Qizilqum davlat qo’riqxonasida qo'riqlanadigan o'simliklami toping l)Sog’d lolasi 2) korolkov shirachi 3)parpi


Bilim


Harakat


Nadja





2. Odamlar jamoasi va ulaming o'zaro munosabatlari bilan belgilanadigan antropogen omil xaqida to’g’ri fikrni toping

A) ijtimoiy antropogen omil emas

B) ta’siri bilvosita va bevosita

C) inson organizmi yashash muxiti sifatidagi omil

D) Yadro reaksiyasidan foydaianuvchi antropogen omil

3, Quyidagi qaysi biri aynan ekotizimning tarkibiy qismlari 0’tasidagi bog'Ianishni buzilishiga olib keladi?

A) yashash muxitining o’zgarishi

B) organizmlar tuzilishini o’zgarishi Oorganizmning bir-biriga munosabatini o'zgarishi

D)fizik oinillarning o’zgarishi

4,Inson faoliyatining to’g’ridan-to’g’ri bo’lmagan tasirlari nechaga bo’linadi