35-мавзу. Фарзандлар таълимида мактаб ва репетиторнинг ўрни

40-мавзу. ҲАЙДАР ЯҲЁЕВ – САЛОҲИЯТЛИ РАҲБАР ВА СЕВИМЛИ ШОИР

1. 
   1927 йилнинг 9 январида Самарқанд шаҳрида, косиб оиласида таваллуд топган. Ҳ. Яҳёевнинг ўсмирлик даври Иккинчи жаҳон уруши йилларига тўғри келди.
   

1945 йилдан 1964 йилгача ҳуқуқ-тартибот идораларида турли лавозимларда фаолият кўрсатди.

2. 
   У 1964 йил 11 мартда республика Жамоат тартибини сақлаш вазири этиб тайинланади. 1968 йилда эса ушбу вазирлик Ички ишлар вазирлигига айлантирилади.
   
3. 
   Ҳайдар Яҳёев Ички ишлар вазирлигига 15 йил мобайнида раҳбарлик қилади.
   
4. 
   Ҳайдар Яҳёевга 1973 йилда «ички хизмат генерал-лейтенанти» махсус унвони берилади.
   
5. 
   У юксак салоҳиятли раҳбар бўлишидан ташқари, юқорида қайд этганимиздек, қалби бадиий ижодга, шеъриятга ошно инсон эди. Ҳатто адабиёт илми, ижод олами сирларини чуқурроқ ўрганиш учун Самарқанд давлат унивеситетининг филология факультетида таҳсил олган эди.
   
6. 
   Филология фанлари номзоди Равшан Жомонов «Уч неъмат соҳиби » китобида таъкидлаганидек, «Ўзбек адабиётида фалсафий мазмундаги шеърлари, дилбар ғазаллари билан ажралиб турадиган шоирлардан бири Ҳайдар Яҳёевдир.
   
7. 
   У ўз ижод намуналарини жамлаб, бир неча бор китоб ҳолида ҳам чоп эттирган эди. «Ғазалим, сенга», «Нидо», «Девон», «На всю жизнь», «Тилсим» каби тўпламлари шулар жумласидандир.
   
8. 
   Ҳозирги кекса ва катта авлод вакиллари ўз ёшлигини эслаганида шоирнинг шеърлари асосида маромига етказиб ижро этилган «Ўтган кечалар», «Куйлар», «Сўранг», «Ул гўзал Фарғонадан» каби кўплаб қўшиқларни ҳали ҳам хиргойи қилиб туришса керак.
   
9. 
   Ҳайдар Яҳёев ҳаёт бўлганида бу йил табаррук 95 ёшга тўлган бўларди.
   

41-мавзу. ЎЗЛИГИМИЗ ТИМСОЛИ

1. 
   1989-ЙИЛ 21-октябрь
   
2. 
   Ўзбек тилини ривожлантириш бўйича амалга оширилаётган лойиҳаларни қўллаб-қувватлаш мақсадида «Ўзбек тилини ривожлантириш жамғармаси».
   
3. 
   Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети қошида ўзбек тилининг луғат бойлигини доимий равишда янги сўзлар билан бойитиб бориш ва ушбу йўналишда тадқиқотлар олиб боришга мўлжалланган «Ўзбек шевашунослиги маркази» ташкил этилганлиги ҳам тилимиз равнақи йўлидаги дадил қадамлардан биридир.
   
4. 
   Энг аввало, «2020–2030 йилларда ўзбек тилини ривожлантириш ҳамда тил сиёсатини такомиллаштириш концепцияси ва давлат дастури»нинг ишлаб чиқилганлиги ва Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқланганлигини алоҳида эътироф этиш лозим. Илмий асосланган сўз ва атамаларни расмий истеъмолга киритиш бўйича Атамалар комиссияси ташкил этилганлиги ва дарҳол ўз фаолиятини бошлаганлиги бу соҳадаги дастлабки қадамлардан бири бўлди, дейиш мумкин.
   
5. 
   Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
   
6. 
   Барча олий ўқув юртларида ўзбек тили ва адабиёти кафедралари ташкил қилинди.
   
7. 
   Маълумки, олдинги йилларда чоп этилган изоҳли луғатларимиз ва давлат тилида иш юритиш бўйича қўлланмаларда айрим жузъий камчиликлар ва хатоликларга йўл қўйилган эди.
   
8. 
   Ана шу ноқисликларни бартараф этиш мақсадида «Ўзбек тилининг изоҳли луғати», ҳамда «Давлат тилида иш юритиш» қўлланмаларининг тўлдирилган, такомиллаштирилган нусхалари нашр этилди.