4- mavzu: quritish qurilmalari reja: 1

Suyuq mahsulotlar sochib beradigan quritkichlar. Bunday quritkichlar 
mineral tuzlarning eritmalarini, bo’yovchi moddalarni, suyuq oziq-ovqat 
mahsulotlarini, fermentlarni va shu kabi materiallarni suvsizlantirish uchun 
ishlatiladi. Ushbu turdagi quritkichlar ichi bo’sh silindrsimon (diametri 5 m va 
balandligi 8 m gacha bo’lgan) qurilmadan iborat bo’lib, uning yuqorigi qismida 
quritilishi lozim bo’lgan suyuq modda sochib beriladi va parallel oqimda harakat 

---

qilayotgan qurituvchi agent (issiq havo yoki tutunli gazlar) bilan to’qnashadi, 
natijada namlik katta tezlik bilan bug`lanadi. Sochib beruvchi quritkichlarda 
bug`lanishning solishtirma yuzasi katta bo’ladi, shu sababli quritish jarayoni qisqa 
vaqt (taxminan 15—30 s) davom etadi. Quritish qisqa vaqt davom etganligi sababli 
jarayon past haroratlarda olib boriladi, natijada sifatli kukunsimon mahsulot olinadi. 
Agar nam material oldin qizdirib olinsa, sovuq holdagi qurituvchi agentdan ham 
foydalansa bo’ladi. Materialni sochish uchun mexanik va pnevmatik forsunkalar 
hamda markazdan qochma disklar (aylanishlar soni minutiga 4000—20000) 
ishlatiladi. 
Sochib beruvchi quritkichda (31.6-rasm) nam material quritish kamerasiga 
forsunka yordamida sochib beriladi. 
31.6-rasm. Suyuq mahsulotlar sochib beriladigan quritkich: 
1 — quritish kamerasi; 2 — forsunka; 3 — shnek; 4 — siklon; 5 —
yengli filtr; 6 — ventilyator; 7 — kalorifer. 
Qurituvchi agent ventilyator yordamida kalorifer orqali quritkichga beriladi, 
u kamera ichida material bilan parallel harakat qiladi. Qurigan materialning mayda 
zarrachalari kameraning pastki qismiga cho’kadi va shnek yordamida kerakli joyga 
yuboriladi. Ishlatilgan qurituvchi agent siklon va engli filtrda mayda chang 
zarrachalaridan tozalanadi, so’ng atmosferaga chiqarib yuboriladi. Sochib beruvchi 
quritkichlarda material va qurituvchi agent oqimlari to’g`ri, qarama-qarshi va 
aralash yo’nalishda bo’lishi mumkin, biroq ko’pincha to’g`ri (yoki parallel) 
yo’nalishli oqim keng ishlatiladi. 
1) nam materialning qurilma devorlariga yopishib qolmasligi uchun kameraning 
diametri ancha katta bo’ladi; 
2) kamerada solishtirma bug`lanish qiymati kichik (1m
3 
kameradan soatiga 10—25 
kg suv ajraladi); 
3) havo oqimining tezligi nisbatan kichik (0,2—0,4 m/s), agar havo tezligi katta 
bo’lsa, mayda zarrchalarning cho’kishi qiyinlashadi va ularning havo oqimi bilan 
ketib qolishi ko’payadi.