4. adm, agv, dgku avtomotrissalari tormoz jihozlarining joylashuvi. Tormoz uskunalarining tasnifi

4. ADM, AGV, DGKU avtomotrissalari tormoz jihozlarining joylashuvi.


Tormoz uskunalarining tasnifi.

Harakatlanuvchi tarkibningtormoz uskunalariasboblari siqilgan havo bosimi ostida ishlaydigan pnevmatikhamda mexanik (tormoz richagli uzalma) turlarga bo`linadi.

Pnevmatiktormoz uskunalario`z maqsadiga ko`ra quyidagi guruhlarga ajraladi: tormozni siqilgan havo bilan ta’minlash jihozlari; tormozlarni boshqarish jihozlari; tormozlanishni amalga oshiradigan jihozlar; havo o`tkazuvchi quvur vatormozarmaturasi. Harakatlanuvchi tarkibtormoz uskunalariningtasniflanish sxemasi 2.1-rasmda keltirilgan.

4.1. –rasm. Harakatlanuvchi tarkib tormoz uskunalarining tasnifi

Tormozlarni siqilgan havo bilan ta’minlash jihozlariga quyidagilar oid hisoblanadi:
- kompressorlar;
- muhofazalash klapanlari;
- bosim rostlagichlari (regulyatorlari);
- moy ajratgichlar;
- boshrezervuarlar;
- havo sovutgichlar.
Tormozlarni boshqarish jihozlariga quyidagilar kiradi:
- mashinist kranlari;
- ko`makchi tormoz kranlari;
- tormozniblokirovkalash qurilmalari;
- juft tortuv kranlari;
- avtostopklapanlari;
- qo`yib yuborish signalizatorlari;
- tormoz magistrali holatini nazorat qilish datchiklari;
- manometrlar.
Tormozlashni amalga oshiradigan jihozlar guruhiga quyidagilar kiradi:
- havotaqsimlagichlar;
- avtorejimlar;
- zaxira rezervuarlar;
- tormoz tsilindrlari.
Havo o`tkazish quvurlari va armaturaga quyidagilar kiradi:
- magistral quvurlari;
- kranlar;
- ulash engcha(rukav)lari;
- moyvanamlik ajratgichlari;
- filьtrlar va chang tutgichlar.
Harakatlanuvchi tarkib elektropnevmatik tormozlar bilan jihozlanganida ta’minot jihozlariga elektr energiyasi manbai (statik o`zgartirgich, akkumulyator batareyalari, elektr boshqarish va nazorat qilish zanjirlari va b.), boshqarish asboblariga esa — kontroller, boshqarish bloki va shu kabilar qo`shiladi. Mos ravishda bunda armatura: klemma qutilari, elektrkontaktli ulanish rukavlari, signal lampalari ham qo`shiladi.
Mahsus xarakat tarkibi quyidagi tormoz uskunalaridan tashkil topgan:
a) friksion qismlardan – tormoz kolodkasi g’ildirak (nakladka disk), ular tormoz kuchini xosil qilib, harakatlanayotgan poezdning energiyasini TK (tormoz kolodkasi) orqali so`ndiradi;
b) tormoz silindrlari (TS) – richakli uzatishlari orqali tormoz kolodkasining g’ildirakka siqilgan havo bosimi evaziga porshenga siqilishini ta’minlaydi;
v) g’amlama rezervuar (G’R) – har bir vagonda tormoz silindrini to`ldirish uchun zarur bo`lgan siqilgan havoni akkumulya¬tsiya qilib yig’adi;
g) havotaqsimlagichlar (HT) – g’amlama rezervuarni zaryadkalaydi va qo`yib yuborishda TS ni atmosfera bilan, shuningdek tormozlashda G’R bilan aloqalaydi;
d) tormoz magistrali (TM) – vagonlar va lokomotivlardagi tormozlarni bir butun sistemaga bog’laydi. UHT bilan ulanadi va diametri (ø 1/4") po`lat quvurli bo`lib, vagonlararo chetki kranlarning egiluvchan rezina matoli engchalari bilan birlashtiriladi.
Lokomotivda esa faqat quyidagilar mavjud:
a) bosh rezervuar (BR) bilan birgalikda kompressor uskunasi, ularda avtomatik ravishda havo bosimi (7,5...9,0 atm) saqlanadi;
b) mashinachi krani (MK) № 394,395 – TM ni poezd holatida kran ushlagichi orqali siqilgan havo bilan ta’minlaydi va zaryadkalaydi xamda unga ulangan G’R va HT larni 5,0...6,2 atm bilan zaryadkalaydi (poezd turiga qarab yulovchi uchun – 5,0...5,2 atm; yukli uchun – 5,3...5,5 atm, og’ir yukli uchun – 6,0...6,2 atm).
Tormozlash uchun mashinachi krani MK yordamida magistraldagi bosimni berilgan kattalikka pasaytiradi (hizmat yuzasidan tormozlashda 0,4...0,7 dan 1,5 atm oralig’ida, tez to`xtatishda TM atmo¬sfera bilan aloqada qilish yo`li bilan). Bosimni kamayishi TM orqali har bir HTga uzatiladi, unda TS qanchalik katta bosim xosil qilinsa, shunchalik TM qattiqroq razryadlanadi.
Qo`yib yuborishda – mashinachi krani ushlagichini tegishli holatiga burash bilan TM dagi bosimni oshiradi. HT bilan barcha poezddagi TS ni atmosfera bilan aloqalaydi.
Elektropnevmatik tormozda – harakatdagi tarkibning xar bir birligi elektromagnit ventili (EMV) bilan jihozlangan bo`lib, u lokomotiv tomonidan boshqariladigan umumiy zanjirga ulangan va tormozlashda TS ni siqilgan havo bilan to`ldirishni va qo`yib yubo¬rishda atmosfera bilan aloqalanishini ta’minlaydi.
Lokomotivda shuningdek yana quyidagilar mavjud: lokomotivning № 254 yordamchi tormoz krani (YOTK) va kompressor ishlab chiqarishini to`g’irlab turuvchi bir qator asboblar xamda tormoz sistemasini ortiqcha namgarchilik, moy, changdan asrovchi avtomatik uskunalar (datchiklar, manometrlar, ajratish kranlari).