4. Axloqshunos olim, A

Yaxshilik va yomonlik etikaning inson faoliyatini axloqiy jihatdan baholovchi markaziy kategoriyalardan hisoblanadi. Yaxshilik kategoriyasi odatda, kishining biror talabiga to‘la javob beradigan, unga yoqadigan, ma’lum boigan hatti-harakatlar narsalarning ijobiy sifatlari, biror kishining manfaatini ko‘zlab ish tutish, unga manfaat etkazish, xayrli, ezgu ishlami amalga oshirish tushuniladi.
Kamtarlik bu - avvalo o‘z-o‘ziga talabchanlik, o‘z harakatlariga, ishiga, bilimiga tanqidiy qarash, o‘ziga, kuch-quvvatiga ortiqcha baho bermaslikdir. Kamtarlik kishilarga bo4lgan munosabatda namoyon bo'ladi. Inson odobli bo‘Isa, kishilar bilan shunchalik sodda va kamtarlik bilan muomala qiladi, o‘z ishlariga va harakatlariga kamtarlik bilan baho beradi. 0 ‘zgalarga shirinso‘z bo‘ladi, boshqalardan o‘zini ustun qo'ymaydi, soxta shuhrat ketidan quvmaydi, yutuqlaridan esankiramaydi.
10.Me’yor, ya’ni “Norma”- lotincha so‘z boiib, o£zbek tilida rasmiylashtirilgan qonun - qoida. Hamma uchun majburiy, deb hisoblangan, qonun hukmiga kirgan tartib - qoida; axloqiy qonun- qoidalarga asoslangan tartib - qoida hisoblanadi. Ularni kundalik hayotimizda m aium axloq tushunchalarini va axloqiy tamoyillaming amalga oshish muruvatlari ham deyish mumkin, ular axloqiy taiablarning eng oddiy, lekin keng tarqalgan shakli sifatida ro‘yobga chiqadi. Axloq normalari deb, bir xildagi ish - amallarga joriy qilinadigan umumiy buyruqlar va taqiqlar orqali kishilar hatti-harakatini tartibga soluvchi axloq - odob talablarining shakliga aytiladi. Biz hozir ana shularga to‘xtalib òtamiz.
Ha’lollik. Haiollik vijdon, adolat va burch kabi etikaning mezoniy tushunchalari bilan bogiiq, insonning o‘zgacha munosabati o‘zicha munosabatidek sof, pokiza boiishini talab qilidigan axloqiy me’ yordir.Insonni ma’naviy, axloqiy jihatdan bezaydigan ajoyib fazilatlardan
Xushxulqlik Bu axloqiy mezon davlat xizmatchisining faoliyatida nihoyatda zamr boigan hodisadir. Davlat xizmatchisi inson go‘zalligining asosi uning chiroyli xulqida ekanligini, aynan xushxulqlilik insonni ulugiikka olib borishini, yoqimli xulq egasidan barcha katta-kichik xursand boiishini, bunday xulq egasi boshqalami xursand qilishdan tashqari, o‘zi ham doimo xursand yurishini, boshqalardan esa o‘ziga muhabbat va muloyimlik qaytishini yaxshi tushunadi.Insoflilik haiollik kabi vijdon tushunchasi bilan bogiiq, maium ma’noda haiollikka o‘xshab ketadigan axloqiy fazilatdir.
11.Arastu “Katta axloq kitobi”da shunday deydi: “Etika - axloq muammolari haqida gapirishdan avval biz axloq nimaga taalluqli ekanligini aniqlab olishimiz kerak. Gapning lo‘ndasini aytsak, axloq siyosatning tarkibiy qismidir. CHindan ham muayyan axloqiy fazilatlarga ega boimagan, ya’ni munosib bo'lmagan odam faoliyat ko‘rsatishi mumkin emas. Munosib оdam boimoq - fazilatlar egasi - fozil bo‘lmoq, demakdir. Zero, ijtimoiy va siyosiy hayotda faoliyat yuritmoqchi bo‘lgan odam axloqan fazilatii odam bo‘lmog‘i kerak. Xullas, etika, axloq siyosatning tarkibiy qismi, uning asosidir. shuning uchun axloqni bema’lol siyosat deb atash mumkin.”