Semantik-funksional shakllangan gaplar. Bunday gaplar to`rtga bo`linadi:
Modal so`z- gaplar (Kelasizmi? – Albatta).
Undov so`z-gaplar (Beh-beh! Oh-oh).
Tasdiq inkor so`z-gaplar (Ha, yo`q).
Taklif-ishora so`z-gaplar (Ma).
Bu so`z-gaplarning barchasida kesimlik kategoriyasi ma’nosi (TMZSh) so`zning lug`aviy ma’nosida mujassamlashgan bo`ladi. Shuning uchun bunday so`z-gaplar:
a) hech qachon kesimlik qo`shimchalarini qabul qila olmaydi;
b) nutqda alohida gap bo`lib kela oladi;
v) boshqa gap tarkibiga kirganda, uning biror bo`lagi bilan semantik aloqaga kirishmaydi va o`z mustaqilligini saqlab qolaveradi.
Semantik-funksional shakllangan so`z-gaplarda kesimlik ma’nosi atov birligi [W]ning lug`aviy ma’nosi tarkibida mujassamlashgan bo`lib, bunday gaplar kesimi [WP] ramzi bilan beriladi (Mavzu bo`yicha adabiyotlar 2-ilovada berildi).
Mavzuni mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar:
Nutqiy gapning belgilarini tushuntiring.
2. Gapni shakllantiruvchi omillar haqida ma`lumot bering.
3. Gap LSQi nima?
4. Gap LSQini tiklash qanday amalga oshiriladi?
5.Kesimlik kategoriyasining a’zolarini sanang.
6.Grammatik shakllangan gaplar haqida ma’lumot bering.
7.Semantik-funksional shakllangan gaplar haqida ma’lumot bering.
2.3.Mаvzu yuzаsidаn keyslаr to`plаmi, аmаliy tоpshiriqlаr, grаfik оrgаnаyzerlаr
Keys metоdi ishlаb chiqаrishdа sоdir bo`lаdigаn, аniq muаmmоli vаziyatning tаfsilоtidir. Bunda tоpshiriq belgilanadi, tаlаbаlаr 4-6 kishidаn ibоrаt mikrоguruhlаrgа аjrаtiladi, guruhlаrаrо munоzаrа tаshkil qilinadi, vаziyat yechimi to`g`risidа fikr eshitiladi, tаlаbаlаr ekspertlаr tоmоnidаn bаhоlаnadi. Mаshg`ulоt bo`yichа xulоsаlаr chiqаriladi.
“Sоddа gаp qоlipi vа uning turlаri” mаvzusigа оid keyslаr:
1-keys
Muаmmо: Kvаlent, iоnli, metаll bоg`lаnish – leksik-semаntik, grаmmаtik, sintаktik birikuvlаr.
Do'stlaringiz bilan baham: |
