4-маъруза Абсорбция. Абсорбция жараёнининг физик асослари. Абсорбциянинг моддий

 - суюқлик зичлиги, кг/м
3
;
 - суюқлик динамик қовушоқлиги, Пас. 
Юпқа қатлам яқинидаги суюқликнинг тезлиги: 
yp
w
w

 5
,
1
(8.8 ) 
Юпқа қатламнинг қалинлиги: 
3
2
3



g
L
c



(8.9 ) 
Юпқа қатламнинг ҳаракат тезлиги Рейнольдс критерийсидан аниқланади: 





э
yp
d
w
Re
(8.9 а ) 
бу ерда d
э
– юпқа қатламнинг эквивалент диаметри, м. 
Юпқа қатламнинг эквивалент диаметри: 


4
4



П
П
d
э
(8.10) 
бу ерда П - суюқлик оқиб чиқаётган тўкиш мосламасининг периметри, м. 
Насадкали абсорберлар. Турли шаклли қаттиқ насадкалар билан тўлдирилган 
вертикал цилиндрсимон колонналарниннг тузилиши содда, ихчам ва юқори самарадор 
бўлгани учун саноатда кўп ишлатилади. Одатда, насадкалар қатлами тешикли 
панжараларга жойлаштирилади. Газ фаза тешикли панжара остига юборилади ва ундан 
ўтиб, қатлам орқали юқорига қараб ҳаракатланади (8.4-расм).
Суюқлик фаза абсорбернинг юқори қисмидан тақсимлаш мосламаси 1 ёрдамида 
пуркалади ва насадка қатламида газ фазаси билан ўзаро таъсир этади. Қурилма самарали 
ишлаши учун суюқ фаза бир текисда пуркалиши ва тақсимланиши зарур. Бу турдаги 
абсорберларда насадкалар ҳам суюқликни бир меъёрда тақсимлашга салмоқли хисса 
қўшади. Насадкалар қуйидаги талабларга жавоб бериш керак: катта солиштирма юзага эга 
бўлиши; газ оқимига кўрсатадиган гидравлик қаршилиги кичик бўлиши; ишчи суюқлик 
билан яхши ҳўлланилиши; абсорбер кўндаланг кесим юзаси бўйлаб суюқликни бир 
текисда тақсимлаши; иккала фаза таъсири остида емирилмайдиган бўлиши; енгил ва 
арзон бўлиши керак. 
Саноатда қўлланиладиган насадкаларнинг баъзи бир турлари ва уларни қурилмада 
жойлаш усуллари 5.19-расмда келтирилган. Бу насадкаларнинг ичида энг кенг тарқалган 
насадка Рашиг ҳалқаларидир. Ундан ташқари, керамик жисм, кокс, майдаланган кварц, 
полимер ҳалқа, металл тўр ва панжара, шар, пропеллер ва паррак, эгарсимон элемент ва 

---

бошқа жисмлар ишлатилади. 
Рашиг ҳалқалари 15х15х2,5; 25х25х3; 50х50х5 мм ўлчамли қилиб ясалади. 
Насадкаларнинг геометрик характеристикаси бўлиб эквивалент диаметр ҳисобланади: 
а
V
d
бх
э
4

(8.11) 
бу ерда V