4-маъруза Абсорбция. Абсорбция жараёнининг физик асослари. Абсорбциянинг моддий

бх
– бўш ҳажм, м
3
/м
3
; а - солиштирма юза, м
2
/м
3
. 
Рашиг ҳалқаларининг ўлчамлари катталашиши билан солиштирма юзаси 300; 204; 
87,5 м
2
/м
3
ва бўш ҳажми 0,7; 0,74; 0,785 м
3
/м
3
миқдорларга тенг бўлади. 
Насадкали абсорберларда тақсимловчи мослама орқали пуркалаётган суюқлик, 
газнинг кичик тезликларида, насадка устида юпқа қатлам кўринишида оқади. Насадканинг 
ҳўлланган юзаси фазаларга тўқнашиш юза вазифасини бажаради. Шунинг учун, насадкали 
абсорберларни юпқа қатламли қурилмалар деб қараш мумкин. Суюқ фаза қурилмалар 
девори атрофида йиғилиб қолмаслиги учун насадка бир неча секцияга юкланади. 
Суюқликни бир текисда тақсимлаш учун секциялар орасида қайта тақсимлаш 
мосламалари ўрнатилади. Насадкали колонналарда газ ва суюқлик қарама - қарши ҳаракат
қилади. 
Насадкаларни танлашда уларнинг ўлчамларига катта аҳамият бериш керак. Агар, 
насадка элементлари қанчалик кичик бўлса, гидравлик қаршилик шунчалик кам ва 
газнинг тезлиги юқори бўлади. Бундай насадкали абсорберлар нархи нисбатан арзон 
8.2-расм. Сиртий абсорбер. 
1 - тақсимлагич; 2- труба; 3- 
остона. 
8.3-расм. Юпқа қатламли абсорбер. 
1 - труба; 2 – тақсимлаш мосламаси; 3 - 
текис параллел насадка.
8.4-расм. Насадкали абсорбер. 
1 – тақсимлагич; 2 - насадка; 3 – 
суюқликни 
қайта 
тақсимлаш 
мосламаси; 4 - тешикли панжара.
қ 
8.5-расм. Барботаж жараёни схемалари. 
а - кичик тезликда қалпоқчали насадкадан газнинг чиқиши; 
б - катта тезликда қалпоқчали насадкадан газнинг чиқиши.

---

бўлади. 
Агар, абсорбер юқори босим остида ишлайдиган бўлса, кичик ўлчамли насадкалар 
қўлланилади. Чунки, бу турдаги қурилмаларда гидравлик қаршиликнинг аҳамияти йўқ. 
Ундан, ташқари насадкаларнинг ўлчами кичик бўлганда, унинг солиштирма юзаси 
нисбатан катта бўлади ва абсорбция жараёнида бир фазадан иккинчисига ўтган масса 
миқдори кўп бўлади. 
Абсорберларда газлар ютилиши пайтида ажралиб чиқадиган иссиқликни 
нейтраллаш қийин. Бундай қурилмалардаги иссиқликни камайтириш ва насадкалар 
ҳўлланишини ошириш мақсадида суюқликни насос ёрдамида рециркуляция қилиш зарур.
Бу усулда ишлайдиган абсорберлар тузилиши мураккаблашади ва нархи ортади. Ундан 
ташқари, 
ифлосланган 
суюқликларни 
ажратиш 
учун 
қайновчи 
абсорберларда
пластмассадан ясалган шарлар ишлатилиб, газ тезлиги ошиши билан мавҳум қайнай 
бошлайди. Одатда, қайновчи абсорберларда газнинг тезлиги жуда катта бўлади, аммо 
қатламнинг гидравлик қаршилига жуда оз миқдорга ортади.