4-mavzu. Investitsiyalar hisobi

Debet «Olinadigan dividendlar»
25000 
Kredit «Dividend ko’rinishidagi daromadlar» 
25000 

---

Hisobot yilini «V» korxona 2500000 so’m foyda bilan yakunladi. Aktsiyadorlar 
yig’ilishi qaroriga ko’ra foyda so`mmasining 1000000 so’mi dividend sifatida 
taqsimlanishga kelishildi. SHunga ko’ra muomaladagi har bir aktsiyaga 200 
so’mdan (1000000 so’m : 5000 ta aktsiya ) dividend to’g’ri keldi. Bu xo’jalik 
muomalasi buxgalteriya hisobida quyidagicha aks ettiriladi: 
a) hisoblangan dividend so`mmasiga 
 
Debet «Olinadigan dividendlar» (1000 x 200)
200000 
Kredit «V» korxonaga investitsiyalar» 200000 
Ushbu usulda dividendlarning hisoblangandan ko’ra ortiqroq so`mmada qaytishi, 
investitsiya qilingan korxonada ulushning kamayishini bildiradi.
b) sof foyda so`mmasi tarkibida yuzaga kelgan ulushga esa
( 1500000 x 30 % = 450000) 
 
Debet «V» korxonaga investitsiyalar»
450000 
Kredit «Dividend ko’rinishidagi daromadlar» 450000 
4. Investitsiyalar chiqimini hisobga olish tartibi 
Korxona investitsiyalarni chiqib ketishidan foyda yoki zarar olishi mumkin. 
Ushbu xo’jalik muomalalarini tushuntirish uchun quyidagi ma’lumotlardan 
foydalanib, ikkita holatni ko’rib chikamiz. 
Korxona avval sotib olgan «X» turdagi aktsiyalarning 300 tasini 1200 
so’mdan sotishga erishdi. Bu xo’jalik muomalasi buxgalteriya hisobida quyidagi 
tartibda o’z aksini topadi. 
a) sotish bahosi bilan balans qiymati o’rtasidagi farqqa 
 
Debet «Pul mablag’lari»
360000 
Kredit «Investitsiyalar»
345000 
Kredit «Qimmatli qog’ozlarni sotishdan olingan
daromad»
15000 
b) qo’shilgan kapital tarkibidagi qayta baholash so`mmasini sotilgan aktsiyalarga 
tegishli qismini (75000 : 500 ta aktsiya = 150 so’m x 300 ta aktsiya =45000 so’m)
hisobdan chiqarish muomalasiga