4-mavzu. Investitsiyalar hisobi

Debet «Xorijiy kapitali mavjud korxonalarga investitsiyalar» 
Debet «Qaram korxonalarga investitsiyalar» 
Kredit «Pul mablag’lari» 
Kredit «Asosiy vositalarning sotilishi va boshqa sabablarga ko’ra chiqib ketishi»
Kredit «Boshqa aktivlarning sotilishi va boshqa sabablarga ko’ra chiqib ketishi»
Investitsiya sifatida kirim qilinayotgan qimmatli qog’ozlar ko’pchilik 
hollarda nominal qiymatidan yuqori yoki kam bahoda xarid qilinishi mumkin. 
Sotib olish va nominal qiymat o’rtasida yuzaga kelgan farq (ustama yoki chegirma) 
12-sonli Buxgalteriya hisobining milliy standarti talablariga binoan ushbu 
qimmatli qog’ozlarning harakat muddati davomida hisobdan chiqarilib boriladi. 
misol. «A» kompaniyasi hisobot yilining 1 martida nominal qiymati 300000 so’m 
bo’lgan yillik 24 % daromad keltiruvchi 6 oy muddatga chiqarilgan bank 
obligatsiyasini 312000 so’mga sotib oldi. Demak bu xo’jalik muomalasi bo’yicha 
12000 so’m ustama yuzaga keldi. Bu xo’jalik muomalasi quyidagi buxgalteriya 
yozuvi bilan rasmiylashtirildi.
Debet «Qisqa muddatli investitsiyalar»
312000 
Kredit «Pul mablag’lari»
312000 
SHu kuni kompaniya nominal qiymati 200000 so’m bo’lgan yillik 10% 
daromad keltiruvchi 10 oy muddatga chiqarilgan «V» korxona obligatsiyasini 
184000 so’mga sotib oldi.Bu xo’jalik muomalasi bo’yicha esa 16000 so’m 
chegirma yuzaga keldi. 
Debet «Qisqa muddatli investitsiyalar»
184000 
Kredit «Pul mablag’lari»
184000 
Mart oyining oxiriga kelib olingan obligatsiyalar bo’yicha foizlar hisoblandi: 
a) bank obligatsiyalari bo’yicha 300000 x 12 % x 1/6 = 6000 so’m
b) korxona obligatsiyalari bo’yicha 200000 x 10 % x 1/ 10 = 2000 so’m 
Bu xo’jalik muomalasiga quyidagi buxgalteriya yozuvi rasmiylashtiriladi: 
Debet «Olinadigan foizlar»
8000 
Kredit «Foiz ko’rinishidagi daromad»
8000 

---

Hisoblangan foizlar kelib tushganda esa