4-мавзу: iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy o’lchamlari. Ялпи milliy маҳсулот va uninhg hаракат шакллари. Режа: 1

4-МАВЗУ:IQTISODIYOT VA UNING MAKROIQTISODIY O’LCHAMLARI. ЯЛПИ MILLIY МАҲСУЛОТ VA UNINHG HАРАКАТ ШАКЛЛАРИ.
РЕЖА:
1

• Миллий иқтисодиётнинг қарор топиши ва унинг макроиқтисодий кўрсаткичлари

2

• Миллий маҳсулотнинг мазмуни, таркибий қисмлари ва ҳаракат шакллари

3

• Ялпи ички маҳсулотни ҳисоблаш усуллари 

Миллий иқтисодиёт

• – барча тармоқлар ва соҳаларни, микро- ва макродаражадаги иқтисодиётларни, функционал иқтисодиётни, кўплаб инфратузилмаларни ўз ичига олган яхлит иқтисодиётдир. Миллий хўжаликнинг таркиб топган тузилиши ижтимоий меҳнат тақсимоти ривожининг натижаси ҳисобланади.

1. Миллий иқтисодиётнинг қарор топиши ва унинг макроиқтисодий кўрсаткичлари
Макродаражада қаралганда миллий иқтисодиётнинг таркибий тузилиши қуйидагилар ўртасидаги муносабат сифатида намоён бўлади:
1

• мавжуд ишлаб чиқариш ресурслари;

2

• ресурсларнинг ижтимоий меҳнат тақсимоти асосида ажралиб чиққан иқтисодий субъектлар ўртасидаги тақсимот ҳажми;

3

• иқтисодий субъектларнинг ишлаб чиқариш ҳажмлари;

4

• миллий маҳсулотнинг ишлаб чиқариш, тақсимлаш, айирбошлаш ва истеъмол қилиш жараёнларида шаклланувчи таркибий қисмлари.

Миллий иқтисодиётнинг таркибий тузилиши
Миллий иқтисодиёт
Иқтисодий жиҳатдан нисбатан мустақил бўғинлар
Корхоналар
Уй хўжаликлари
Давлат (кўплаб хўжалик юритувчи бирликлари билан)
Миллий иқтисодиёт таркибий тузилмасининг шаклланишида қуйидаги омиллар таъсир кўрсатади:
1

• мавжуд бозор конъюнктураси, бозорлар сиғими ва монополлашув даражаси,

2

• мамлакатнинг халқаро меҳнат тақсимотидаги иштироки,

3

• ишлаб чиқарувчи кучларнинг ривожланганлик даражаси,

4

• фан-техника тараққиётининг миқёслари, тавсифи ва ривожланиш суръатлари,

5

• ишлаб чиқариш ресурсларининг сифати,

6

• ҳудудларнинг ер майдонлари ва инфратузилма объектлари билан таъминланганлиги,

7

• экология ҳолати.