Режа: Сув ресурслари ва улардан фойдаланиш Республиканинг сув ресурслари ва улардан фойдаланиш. Орол денгизи ҳавзасида мавжуд сув ресурслари. Сув ресурслари ва улардан фойдаланиш

Ўзбекистондаги сув ресурслари муаммоси ва уни келажакда бартараф этиш чора тадбирлари


Режа:

1. 
   Сув ресурслари ва улардан фойдаланиш
   
2. 
   Республиканинг сув ресурслари ва улардан фойдаланиш.
   
3. 
   Орол денгизи ҳавзасида мавжуд сув ресурслари.
   

Сув ресурслари ва улардан фойдаланиш
Ўзбекистон Республикаси Евроосиё қитъасининг марказий қисми, Сирдарё ва Амударё дарёлари оралиғида жойлашган.
Республиканинг кенглик жойлашуви Испания, Греция ва Италия сингари Ўрта Ер денгизи давлатлари қаторига кирсада, табиий шарт-шароити денгизлардан жуда узоқда бўлганлиги сабабли ушбу субтропик мамлакатларникидан анча фарқ қилади. Бундан ташқари, қуруқ ва совуқ ҳаво оқими тўсиқсиз кириб кела олиши, жанубдан нам ва илиқ ҳаво оқими кириб келишига баланд тоғлар қаршилик кўрсатиши, унинг иқлими субтропик кескин континентал бўлишини изоҳлайди.
Республиканинг шимолий-ғарбдан жануби-шарққа қараб чўзилиб кетган ҳудудининг катта қисмини текислик дашт-чўллар, жануби-шарқини эса тоғ олди ва тоғ зоналари ташкил этади.
Атмосфера ёғинлари минтақадаги барча дарёларнинг ягона тўйиниши манбаи ҳисобланиб, сезиларли даражада табиий ландшафт қатори ундаги қишлоқ хўжалик ишлаб чиқаришининг ҳам тавсифини белгилаб беради.
Ўзбекистон ҳудуди бўйлаб ёғинлар тақсимланиши унинг жуғрофий жойлашганлиги, рельефнинг турлича эканлиги ва атмосфера циркуляциясининг ўзига хос хусусиятларига боғлиқдир. Бу ерда тушадиган атмосфера ёғинларининг асосий қисми Атлантика океанидан, шунингдек Ўрта Ер денгизи ва Форс қўлтиғидан ҳаво қатлами билан олиб келинади. Орол денгизининг намлантирувчи таъсири қирғоқ атрофидаги тор йўлак билан чегараланади ва у ҳам денгизнинг юзаси қисқарган сари камайиб бормоқда.
Текисликларнинг катта қисми, айниқса ғарб томони қурғоқчил. Бир йилда бу ерда ўртача 80 мм дан 250 мм гача ёғин миқдори тушади, тоғ олди қисмида эса 100 мм дан 500 мм гача ўзгариб туради. Энг кўп атмосфера ёғинлари тоғ зонасида: Ғарбий Тянь-Шаннинг шамол йўналишидаги чўққиларида йиллик йиғиндиси 2000 мм дан ошади,
Зарафшон тоғ тизмасининг шамол йўналишидаги чўққиларида (масалан, Омонқўтон станциясида-960 мм/йил) кўп миқдорда кузатилади.
Ёғинлар йиллик йиғиндиси вақт бўйича сезиларли ўзгариб туришини таъкидлаб ўтиш лозим.
Текисликда ёғинли кунлар миқдори бир йилда ўртача 35-60, тоғ олди ва тоғларда 70-90 кунни ташкил этади.
Ёғинларнинг энг муҳим тавсифи бўлиб, уларнинг йил давомида тақсимланиши ҳисобланади. Ўзбекистонда энг кўп атмосфера ёғинлари март-апрель ойларига, энг кам миқдори эса ёз ойларига тўғри келади. Ёзнинг қуруқ ва иссиқ бўлиши туфайли қишлоқ хўжалик экинларининг асосий қисми суғориладиган ерларда етиштирилади.