4-mavzu. Ishchi kuchi va ishsizlik

Samarali ish haqqi nazaryalari ish haqqi o’zgarmasligining sabablaridan
biridir.
Bu nazaryalar shuni anglatadiki, yuqori ish haqqi ishchilarni ancha samarali ishlashga undaydi.Ishchining nafliligiga ish haqqining tasiri oshiqcha mehnat taklifiga qaramasdan firmalarning ish haqqini qisqartira olmasligi bilan izohlanadi. Ish haqqi qisqarishi firma uchun ish haqqi to’lovlarini pastlatishiga



qaramasdan, agar nazarya to’g’ri bo’lsa, u ishchilarning samaradorligini va firmaning foydasini pastlatishga olib kelishi mumkin.
Iqtisodchilar ish haqqi qanday qilib ishchi samaradorliligiga tasir ko’rsatishi haqida turli xildagi nazaryalarni ilgari surishgan. Nisbatan past rivojlanayotgan davlatlar qabul qilgan Birgina ish haqqi samaradorligi nazaryasi shuni anglatadiki, ish haqqi istemolga tasir qiladi. Yaxshi haq to’lanadigan ishchilar yuqori istemolga ega bo’lishadi, va sog’lom ishchilar ancha samaradordir. Firmaq ish haqqini sog’lom ishchi kuchini bir meyotda ushlash uchun muvozanatli arajadan yuqori ushlab turishi mumkin. Albatta, bu qarash boy davlatlar uchun u qadar muhim emas. Chunki, muvozanatli daraja sog’lom hayot kechirish standartlaridan yuqorida turadi.

1. 
   ish haqqi samaradorligi nazaryasi, rivojlangan davlatlar uchun, shuni anglatadiki, yuqori ish haqqi mehnat aylanmasini qisqartiradi. Ishchilar o’z ishlarini ko’plab sabablar tufayli tark etishadi- boshqa firmada yuqori lavozim uchun, karyerasini o’zgartirish uchun , yoki, boshqa joyga ko’chkani tufayli. Firma o’z ishchilariga qancha yuqori ish haqqi to’lasa ishchilarning firma bilan birga qolish omili shuncha yuqori bo’ladi. Yuqori ish haqqi to’lash orqali, firma ishchilarining tez tez o’zgarib turishining oldini oladi, shu sababli, vaqt va yangi ishchilarni tayorlash uchun mablag’lar tejab qolinadi.
   
2. 
   ish haqqi samaradorligi nazaryasi shuni anglatadiki, firmaning ishchi kuchi o’rtacha sifati ishchilariga qancha ish haqqi berishiga bog’liq. Agar firma ish haqqini qisqartirsa, yaxshi kadrlari boshqa joydan ish qidirishi mumkin va firma malakasi pastroq ishchilar bilan bo’lib qolishi mumkin. Iqtisodchilar bu yoqimsiz saralashni –