4-mavzu. Korxonalarning ishlab chiqarish faoliyatini ifodalovchi ko‘rsatkichlarni tahlil qilish usullari. Reja

Xo‘jalik muomalalarni tushuntirish - yil davomidagi asosiy kirim va 
chiqimlar tabiati tushuntirish xatlarida yoritilishi shart. Aktsionerlik yoki boshqa 
turdagi kapital ishlatilganligi haqida muammolar ham ochib berilishi shart. 
Hisobotda aks ettirilmagan moddalarni tushuntirish - ba’zi shartnomalar 
yoki ish bitimlari muhim bo‘lsa ham moliyaviy hisobotlarda aks ettirilmaydi, 
garchand ular korxona moliyaviy holatini va muammolar natijalarini tushunishda 
muhim hisoblansalar ham. Ular tushuntirish xatlarida aks ettiriladilar. Kela-jakda 
sotish yoki sotib olish bo‘yicha qayd qilingan kontraktlar va majburiyatlar bunga 
misol bo‘lishi mumkin. Moliyaviy yilning oxiri va moliyaviy hisobotni taqdim 
etish sanasi orasidagi davrda sodir bo‘lgan hodisalar, keyingi hodisalar sifatida 
ochib berilishi kerak. Keyingi hodisalar buxgalteriya balansiga ta’sir etishlari va 
taxminlarni tuzatishi mumkin va agar u buxgalteriya balansi sanasidan keyingi 
holatini aks ettiradigan bo‘lsa, foydalanuvchilarning xabari bo‘lishi uchun u 
tushuntirish xatida ochib berilishi shart. 
Yangi ma’lumotlarni keltirish (taqdim etish) - ko‘pincha ma’lumotlar 
moliyaviy hisobotning asosiy qismiga sig’may qoladi, ammo u xulosa chiqarish 
uchun muxim hisoblanadi. Masalan, qarz majburiyatlarni qo‘shimcha ta’minlash 
si-fatida qo‘yilgan aktivlar, bog’liq tomonlar bilan muammolar, kelgusi besh yil 
ichida asosiyso‘mmani to‘lash taxminini o‘z ichiga olgan qarz majburiyatlarining 
tafsilotlari, qarz majburiyatlari va shuningdek, investitsiyalar bo‘yicha foiz 
stavkalarining tafsilotlari, investitsiyalarning haqiqiy bozordagi bahosi ochib 
berish, qayta moliyalashtirish bo‘yicha tafsilotlar va ijara shartnomalari. 
Boshqa zaruriy izohlar (tushuntirish xatlari) - yuqorida aytib o‘tilganlar 

---

to‘liq ro‘yxat hisoblanmaydi, tushuntirish xatlari bundan tashqari mufassallash-
tirilgan va murakkab bitimlarni, kafolatlarni, majburiyatlarni va foydala-nuvchiga 
moliyaviy hisobotni to‘liq tushunishga yordam beradigan har qanday mod-dalarni 
tushuntirib berishlari shart.