4-мавзу: Ўлчаш. ЎЛчашноани. 0+Ликлари

• 5-MA’RUZA.
• O’ZBEKISTONDA XALQ XO’JALIGINING ASOSIY TARMOQLARI
• Reja
• 1.Xalq xo’jaligining asosiy tarmoqlari; sanoat- qishloq xo’jaligi, kichik korxonalar, kichik biznes.
• 2.Xalq xo’jaligidagi kasblari va ularning malaka tavsifnomalari; Kichik mutaxassislarni tayyorlash tizimi

Zamonaviy kopxona mustaqil xo'jalik yurituvchi sub’yekt bo'lib, ularning ishlab chiqarish vositalari va boshqa mulklari rejali iqtisodiyot sharoitlaridagidek davlatning o’zigagina tegishli bo'lmaydi. Shu sababli korxonalar mulkchilik shakliga ko'ra, davlat va nodavlat, tarmoq belgilariga ko'ra, mashinasozlik, energetika, metallurgiya, neft va gaz sanoati, qurilish majmuaviyi, oziq-ovqat, yengil sanoat, savdo va xokazolar, ishlab chiqarish miqyosida xodimlar soniga ko'ra, yirik, o'rta va kichik, faoliyat yuritish muddatiga ko'ra, mavsumiy va uzlukli korxonalarga bo’linadi.

• Zamonaviy kopxona mustaqil xo'jalik yurituvchi sub’yekt bo'lib, ularning ishlab chiqarish vositalari va boshqa mulklari rejali iqtisodiyot sharoitlaridagidek davlatning o’zigagina tegishli bo'lmaydi. Shu sababli korxonalar mulkchilik shakliga ko'ra, davlat va nodavlat, tarmoq belgilariga ko'ra, mashinasozlik, energetika, metallurgiya, neft va gaz sanoati, qurilish majmuaviyi, oziq-ovqat, yengil sanoat, savdo va xokazolar, ishlab chiqarish miqyosida xodimlar soniga ko'ra, yirik, o'rta va kichik, faoliyat yuritish muddatiga ko'ra, mavsumiy va uzlukli korxonalarga bo’linadi.
• Biroq ushbu belgilardan qat’iy nazar, deyarli har bir korxona Nizom asosida faoliyat yuritadi. Nizomda korxonaning nomi, manzilgoxi, yuqori turuvchi idorasi va bu idoraning nomi, Nizom jamg’armasi, bank muassasalaridagi rekvizitlari, korxona raxbariyatining lavozimlari, raxbar shaxslarning majburiyatlari, tuzilmaviy bo’linmalar ro’yxati, xisobot tartibi va xokazolar ko’rsatilgan bo’ladi.

Korxonani turli jixatlariga ko’ra tavsiflash mumkin:

• Korxonani turli jixatlariga ko’ra tavsiflash mumkin:
• - ishlab-chiqarish va texnika munosabatlarida korxona — ishlab chiqarilayotgan maxsulotlar xajmi va turlari, ularni tayyorlash texnologiyasiga miqdor va sifat jixatidan mos keluvchi mashinalar tizimi;
• - ijtimoiy munosabatlarda korxona — turli kategoriyadagi xodimlar o’rtasida ularning xuquq va majburiyatlari asosida yuzaga keluvchi munosabatlar ;
• - tashkiliy-xuqiqiy munosabatlarda korxona xuquqiy shaxs sifatida faoliyat yuritadi;
• - moliyaviy-iqtisodiy munosabatlarda korxona — tarmoqning mustaqil bo’gini bo’lib, o’z-o’zini moliya bilan ta’minlash, o’z-o’zini boshqarish, ya’ni bozor munosabatlari tamoyillarida faoliyat yuritadi.