4-Мавзу. Талаб ва таклифнинг ўзаро таъсири: бозор мувозанати

Талабнинг ошиши ва талаб чизиғининг ўнгга сурилиши

• Qe

• D1

• D

• S

• P

• E*

• P*e

• E

• Pe

• Q

• Q*e

• Бошқа омилларни ўзгармас деб қабул қилганда, талабнинг камайиши, нархларнинг пасайишига ва талаб ҳажмининг ҳам қисқаришига олиб келади. Бунда талаб ва таклиф чизиқларининг янги кесишиши (мувозанат) нуқтаси олдинги ҳолатдан пастда жойлашади.

• 2. Талаб ва таклифнинг ўзгариши

Талабнинг камайиши ва талаб чизиғининг чапга сурилиши

• P

• Qe

• Q*e

• D

• D1

• S

• E

• E*

• Pe

• P*e

• Q

• Энди талабни ўзгармас деб қабул қилган ҳолатда таклифдаги ўзгаришларнинг бозор мувозанатига таъсирини кўриб чиқамиз. Фараз қилайлик таклиф ошди. Бу бозор мувозанатига ва мувозанатли нархга қандай таъсир кўрсатади?
• Бошқа омиллар ўзгармаган ҳолатда таклифнинг ошиши товар ҳажмини кўпайтиради ва нархни пасайишига олиб келади. Бунда талаб ва таклиф чизиқларининг янги кесишиш нуқтаси олдинги ҳолатдан пастда жойлашади.

• 2. Талаб ва таклифнинг ўзгариши

• Q

• S2

• P

• S

• E*

• P*e

• E

• D

• Pe

• Qe

• Q*e

• Таклифнинг ошиши ва таклиф чизиғининг ўнгга сурилиши

• Бошқа омиллар ўзгармаган ҳолатда таклифнинг қисқариши бозордаги нархнинг ошишига олиб келади. Бундай ҳолатда нарх кўтарилиб, таклиф ҳажми камаяди. Талаб ва таклиф чизиқларининг янги кесишиш нуқтаси (мувозанат нуқтаси) олдингидан юқорида жойлашади.

• 2. Талаб ва таклифнинг ўзгариши

• Q*e

• Q

• S1

• P

• S

• E

• E*

• D

• Pe

• Qe

• P*e

• Таклифнинг қисқариши ва таклиф чизиғининг чапга сурилиши