4-sinf o‘qituvchilari uchun ilg‘or pedagogik va axborot-kommunikatsiya

o‘limtik – o‘lgan jonivor
“Insert” texnologiyasi. O‘quvchilаr hikoya mazmuni asosida individuаl tаrzdа o‘z shаxsiy qаrаshlаrini mаxsus belgilаr orqаli ifodаlаydilаr. Mаxsus belgilаr quyidаgilаrdаn iborаt:
“B” – bu mа’lumotni bilаmаn; “?” – ushbu mа’lumotni tushun- madim.
“+” – bu mа’lumot men uchun yangilik; “-”– mаzkur mа’lumot yoki fikrgа qаrshimаn.

T/r	Mа’lumotlаr	«B»	«?»	«+»	«-»
1	O‘rdak, g‘ozlar “g‘ag‘a”– lashib bu joylarni qushlar bozoriga aylantirib yuboradi.	«B»
2	Qopqonga chap bersa, miltiq bor joyga yo‘lamasa, dorining hidini olsa, buning yo‘li bor. Iziga tozi solamiz.			«+»
3	Yana nariroq yurgan edik, bir butaning tagida uchinchisi yer tishlaganicha mukkasidan tushibdi...				«-»
4	Shishaning sirtiga yopishtirilgan oq qog‘ozga odamning bosh suyagi, uning tagida ikkita ilik suyagining ayqashib turgan surati solingan.		«?»

O‘quvchilarga savollar bilan murojaat etiladi:

• 
  Hikoya qahramonlari kimlar?
  
• 
  Hikoya voqealari qaysi faslda sodir bo‘lgan?
  
• 
  Ovchilar nima uchun bo‘rilarning ketiga tushishdi?
  
• 
  Bo‘rilar qanday vahshiylik qilishgan edi?
  
• 
  Ovchilar qanday hiyla ishlatishdi?
  

4. Yangi mavzuni mustahkamlash.

Darslik bilan ishlash. O‘quvchilar hikoyani navbat bilan “Zanjir” usulida o‘qiydilar.
“Raqamli joylashuv” mashqi. Hikoyadan olingan bir necha gapdagi so‘zlar raqamlar yoniga joylashtiriladi. O‘quvchilar so‘zlarning raqamini aytib, gaplar hosil qilishlari kerak bo‘ladi.

1	Ko‘klam	2	Samanni	3	Bo‘ri	4	Kechasi
5	bu	6	nafasi	7	o‘tgan	8	yerga
9	kuni	10	o‘limtikka	11	esib	12	bir
13	qatqaloq	14	o‘tov	15	qarich	16	qorlar
17	oldida	18	kechasi	19	eriy	20	qalinlikda
21	tag‘in	22	ko‘rgan	23	qor	24	boshlagan
25	edim	26	yog‘gan	27	payt	28	keladi

1, 6, 11, 13, 16, 19, 24, 27 – “Ko‘klam nafasi esib, qatqaloq qorlar eriy boshlagan payt”.
2, 7, 9, 14, 17, 22, 25 – “Samanni o‘tgan kuni o‘tov oldida ko‘rgan edim”.
3, 5, 10, 18, 21, 28 – “Bo‘ri bu o‘limtikka kechasi tag‘in keladi”.
4, 8, 12, 15, 20, 23, 26 – “Kechasi yerga bir qarich qalinlikda qor yog‘gan”.
Topshiriqni tez va to‘g‘ri bajargan o‘quvchilar rag‘batlantiriladi.

5. Darsga yakun yasash va o‘quvchilarni baholash.

O‘quvchilarga quyidagi savollar beriladi:

1. 
   Bu hikoyaga yana qanday sarlavha qo‘yish mumkin?
   
2. 
   Siz qaysi yovvoyi hayvonlarni ko‘rgansiz?
   
3. 
   Yovvoyi hayvonlarning insonlar uchun qanday foydasi bor? Dars xulosalanib, faol qatnashgan o‘quvchilar baholanadi.
   
1. 
   Uyga vazifa. “Ko‘kyol” hikoyasining 1-qismini o‘qish.
   

Mavzu: “Ko‘kyol”. 2-qism.

Darsning maqsadi:

Ta’limiy: o‘quvchilarni hikoya mazmuni bilan tanishtirish, hikoya mazmunini to‘liq yoki qisqartirib, qayta aytib bera olishga o‘rgatish.
FK 1: hikoyaning mazmunini to‘liq og‘zaki bayon qilish.
Tarbiyaviy: o‘quvchilarda mehribonlik, ezgulik kabi insoniy fazilat- larini tarbiyalash.
TK 4: do‘stlariga, yaqinlari va atrofdagilarga mehribon bo‘lish.
Rivojlantiruvchi: o‘quvchilarning o‘qilgan asar mazmuniga doir savol va topshiriqlarga javob bera olish, asar qahramonlariga munosa- bat bildira olish malakalarini rivojlantirish.
FK 2: o‘qilgan hikoyaning mazmunini tushuna olish.
Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.
Dars metodlari: savol-javob, “Sinkveyn”, “Bo‘g‘indan gapgacha” mashqlari.
Dars jihozlari: mavzuga oid rasmlar, multimedia ilovalari.

Darsning borishi:

1. 
   Tashkiliy qism. Salomlashish. O‘quvchilarni darsga hozirlash.
   

2. Uy vazifasini so‘rash va o‘tilgan mavzuni mustahkamlash.

O‘quvchilar “Ko‘kyol” hikoyasining 1-qismini navbat bilan o‘qib, qayta hikoya qiladilar.
“Mosini top” o‘yini. O‘quvchilar hikoya voqealari ketma-ket- ligini aniqlashadi. Voqealar ketma-ketligini o‘ziga mos so‘zga tartib bilan joylash lozim bo‘ladi. Masalan: Sirdaryoning suvi,
mol doktori, momiq qor, kattakon it.

3. Yangi mavzu bayoni.

Bugun biz “Ko‘kyol” hikoyasining 2-qismi bilan tanishamiz. O‘qituvchi “Ko‘kyol” hikoyasining 2-qismini ifodali o‘qib beradi. Er- takda uchragan notanish so‘zlar yuzasidan lug‘at ishi o‘tkaziladi.

Lug‘at ishi:

oqsoqol – soch-soqoli oqargan keksa odam
jing‘il – yulg‘un o‘simligi
qo‘shog‘iz – ketma-ket o‘q otadigan miltiq
qayishmoq – bukilmoq
O‘quvchilarga savollar bilan murojaat etiladi:

• 
  Bo‘rijarda uni kim kutib oldi?
  
• 
  Iso bobo Oqshunqorni nima qildi?
  
• 
  Bo‘rijarda qanday voqea ro‘y berdi?
  
• 
  Ko‘kyolni qanday qilib qo‘lga tushirishdi? O‘quvchilar javoblari umumlashtiriladi va xulosa qilinadi.
  

“Sinkveyn” metodi. O‘quvchilar sinkveyn tuzish qoidalari asosida hikoya mavzusiga oid sinkveyn tuzadilar.

4. Yangi mavzuni mustahkamlash.

O‘quvchilar bilan qatorlararo musobaqa o‘tkaziladi. Hikoya mazmuni yuzasidan savollar tuzishadi va bir-birlariga berishadi. To‘g‘ri va tez savollar tuzgan hamda javob bergan qator g‘olib bo‘ladi.