4 соат “Кимёвий ишлаб чиқариш энерготехнологиялари ” фанининг келиб чиқиши ва ривожланиши

Қаттиқ ва суюқ ёқилғиларни ёнишини ҳисоблаш
Ёқилғиларни ёниш иссиқликлари (иссиқлик бери ш қолбиляти) (кДж/кг) Менделе эмперик формуласи в тажриба юли билан аниқланади
Q = 339C + 1256H – 109(O – S) – 25(9H + W) [1]
C, H, S ва О – ёқилғидаги углеро, водоро, олтингугурт ва кислородларнинг миқдор, %
W – намлик, %

1 кг ёқилғининг тўлиқ ёниши учун назарий зарур бўлган кислороднрнг миқдори (кг/кг)

О₀ = 0,01 (8/3С + 8Н – О)
Назарий зарур бўлган хаво миқдори
L₀ = О₀/0,232 = (8/3С +8Н – О)/23,2
Хақиқатда ёниш камераси ва учоқларга хавода, ёниш жараёни бир маьромда кетиши учун назарий зарур бўлганидан купроқ миқдорда берилади.Амалда ортиқча хаво доимийси қўйидаги оралиқда булади α = 1,05-1,8. Баьзи холларда ГТУ (газо-турбинали установка) ёниш камераларига трубина дан чиқаётган махсулот хараратини камайтириш учун ёниш камерасига береладиган ортиқча хаво доимийси α = 4÷5 бўлади.Ёқилғининг аниқ ёниш иссиқлигидан Q назарий ёниш Тг харорати қуйидаги формула асосида аниқланади.
Q = (1 + αL₀) C_tcкр.сг^tг (Тг – Тс)
C_tcкр.сг^tг – узгармас босимдаги уртача оғирлик иссиқлик сиғими, қўйидаги формула билан аниқланади (кж/(кг∙град))
C₀^t₂∙t₂ – C₀^t1∙t₁
C_t1 ^t2 = ————————
t₂ – t₁
Оғирлик иссиқлик сиғими с = ∑g_i∙c_i
Тс – ёниш охиридаги харорат.
Синов саволлари
1. Ёқилғини таснифлаш деганда нимани тушунасиз?
2. Ёқилғига қўйиладиган талаблар кайсилар?
3. Ёниш жараёни назариясини тушунтириб беринг.
4. Физик ва кимёвий ёниш нима?
5. Углерод ёнганда канча иссиклик ажралиб чикади?


Термодинамиканинг биринчи қонуни (2 соат)
Энергетик баланс. Термодинамиканинг иккинчи конуни. Кайтар ва кайтмас жараёнлар