49- ma’ruza radiochastota kuchaytirgichlari haqida umumiy tushunchalar

Diodli amplitudaviy cheklagichlar 
Diodli ACH (10.10-rasm) keyingi kaskad kirishi va tranzistor chiqishi bilan 
konturning avtotransformatorli aloqa zanjirli bir konturli kuchaytirgich hisoblanadi. 
Bunda konturga Ed doimiy siljitishli manbali VD diod parallel ulanadi. Ed manba 
urniga RC-zanjirdan foydalanishi mumkin (avtomatik siljitishli sxema), Ed kuchlanish 
konturda kuchlanishni detektorlash natijasida olinadi. Vakt buyicha doimiy τ=RC 
etarlicha kata tanlanadi, u xolda konturda kuchlanish uzgarganida Ed kuchlanish 
deyarli uzgarmaydi. 
10.10- rasm. 
Diodli ACHning ishlash prinsipi quyidagicha. Agar konturdagi kuchlanish U
k
 < 
E
d
bulsa, u holda VD diod yopik va konturga ta’sir qilmaydi. Bu holda sxema oddiy 
kuchaytirgich sifatida ishlaydi va U
k
=K
0
´U
kir
, bu erda K
0
´= U
k
/ U
kir
. Agar U
k
> Ed 
bo‘lsa, u holda diod ochiladi, uning kirish qarshiligi konturni shuntlay boshlaydi, 
konturdagi so‘nish ortadi, konturning ekvivalent qarshiligi R
ekv
rezonans paytida 
kamayadi, demak K
0
´ kuchaytirish koeffitsenti kamayadi, bu ACH chiqishidagi 
kuchlanishni deyarli o‘zgarmas bo‘lishini ta’minlaydi. Amplitudaviy cheklagichning 
asosiy bog‘liqligi – amplitudaviy xarakteristika (AX) hisoblanadi. AX kirish 
kuchlanishi U
kir
o‘zgarganda chiqish kuchlanishi U
k
=U
chiq
ning qanday o‘zgarishini 
ko‘rsatadi (10.11-rasm). 
U
bo‘s
bo‘sagaviy kuchlanish qaysi kirish kuchlanishidan kuchaytirgich ACH sifatida 
ishlay boshlashini ta’minlaydi. AX idealga qanchalik yaqin bo‘lsa, (10.11-rasmdagi 
gorizontal chiziq). ACH amplitudaviy xarakteristikasining shakli Rekv·gd ko‘paytmaga 
bog‘lik, bu erda gd –diodning kirish utkazuvchanligi. Rekv·gd ko‘paytma qanchalik 
katta bo‘lsa, AX idealga shunchalik yaqin bo‘ladi. 

---

27 
10.11-rasm.