4v yoldosheva

Shang‘illamoq, qichqirmoq, hayqirmoq, arillamoq, chinqirmoq.
Kampir bolani odobsizlikda ayblab shang‘illadi.
Qizaloq og‘riqdan joni boricha qichqirdi.
Meni ko‘rib uzoqdan hayqirdi.
Bola alamidan arilladi,
Na muncha hangraysan?
Ovozi boricha ahmoq deya chinqirdi.
Ming‘irlamoq, g‘ulduramoq, to‘ng‘illmoq.
Bu fe’llarni darajalanish qatoriga joylashtirishda salbiy bo‘yoqdorlik oshib borishiga ahamiyat qaratdik. Buni asosini quyida berilgan misollarda ham ko‘rishimiz mumkin.
Ko‘p hamma narsadan norozilik qilib ming‘irlayverma.
U gapini yo‘qotib qo‘yib, g‘uldurab qoldi.
Mendan xafa bo‘lgancha to‘ng‘illab ketdi.
Vaysamoq, javramoq, sayramoq. Bu fe’llar ham salbiy bo‘yoqning oshishiga qarab darajalanish qatoriga joylashtirdik.Vaysamoq fe’lining ma’nosi izohli lug‘atda bema’ni gap qilmoq deganni bildiradi, javramoq fe’li hadeb gapiravermoq, zerikadigan darajada ko‘p gapirmoq ma’nosini bersa, sayramoq ko‘chma ma’noda kelganda bu fe’llardan ancha kuchli salbiy bo‘yoq ifodalaydi.
Shunga ko‘ra bu darajalanish qatori o‘rinli.
Nima buncha vaysading?
Kampiro‘gli orqasidan javrab qoldi.
Farrux qizlarni ko‘rganda sayrab ketardi.
Valdiramoq, vaqillamoq, valaqlamoq. Bu darajalanish qatori ham salbiy bo‘yoqning oshib borishiga qarab darajalanish qatoriga joylashtirdik. Bu fe’llar bildiradigan umumiy ma’no o‘rinsiz gapirmoq bo‘lsa, salbiy bo‘yoq oshib bormoqda.
Uning ma’ni nema’ni valdiraydigan odati bor edi Kampirga o‘xshab vaqilladingda.
Juda valaqlaydigan bo‘libsanda.
Bidirlamoq, chug‘illamoq, g‘ujillamoq.Bu darajalanish qatorini tuzishda gapirish harakatining tezligiga ahamiyat qaratamiz, bidirlamoq fe’li tez, labi labiga tegmay gapirmoq ma’nosini bersa, g‘ujurlamoq betinim sayramoq, gapirmoq ma’nosini beradi, shunga ko‘ra darajalanish qatorida biri boshida biri oxirida joylashgan.
Juda ko‘p bidirladingda.
Sanobar Salima bilan juda chug‘illab urushdi.
Qizlar bir-biridan qolmay g‘ujullashadi.