5 – amaliy mashg’ulot Erkin bolg‘alash texnologik jarayonlari


Download 133.38 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/4
Sana12.10.2023
Hajmi133.38 Kb.
#1700282
1   2   3   4
Bog'liq
045-062

Ishni bajarish tartibi 
1. Berilgan detalning chizmasi bo‘yicha pokovkaning o‘lchamlarini aniqlash va 
chizmasini chizish. 
2. Pokovkaning va xomakining og‘irligini aniqlash. 
3. Xomaki o‘lchamlarini aniqlash. 
4. Pokovkani tayyorlash texnologik jarayonini eskizlar bilan ko‘rsatib, bajarilgan 
ishlarni yozish. 
5. Kerakli bolg‘alash uskunasini aniqlash va yozish. 
 
Xususiy topshiriqni bajarish namunasi 
 
Berilgan: Сталь 40 markali po’latdan tayorlangan tishli g’ildirakning pokovkasini 
loyihalang. Tishli g’ildirak o’lchamlari: D=300mm, d=140mm, H=150mm.
Detal chizmasi 1.5.7-rasmda keltirilgan. 
1) Pokovka o‘lchamlarini aniqlash 
2) Pokovkaning hajmini va massasini aniqlash, (1.5.3) va (1.5.4) formulalar 


Bunda pokovka o’lchamlari sm da qo’yilgan. 
 
Bunda:ρ - po’latning solishyirma zichligi, ρ=7,86 g/sm
3
=7,86·10
-3 
kg/ sm
3
3) Sortament xomakining hajmini va massasini aniqlash, (1.5.6) va (1.5.7) 
formulalar. 
 
 
4) Sortament xomakining o’lchamlarini aniqlash 
Xomaki o’lchamlari uning hajmiga ko’ra hisoblanadi (1.5.9) formula. 
Bunda 
, - standart prokat mahsulotning diametri va uzunligi. 
Standart prokat diametrlari quyidagi qatordan tanlanadi: 
120; 125; 130; 135; 140; 145; 150; 155; 160; 165; 170; 175; 180; 185; 190; 195; 200;
210; 220; 230; 240; 250; 260; 270 mm 
Xomakini optimal rejimda cho’ktirish uchun xomaki uzunligini diametriga nisbati 
quyidagi talablarga javob berish kerak (1.5.8) formula: 
Shunda (1.5.9) quyidagicha yoziladi → 
 
Xomaki diametrini aniqlaymiz (1.5.10) formula 
Standartlardan aniqlangan diametrga eng yaqin qiymatini tanlab olamiz, bunda 
(1.5.8) formuladagi α=2,5 teng deb, yani yuqori chegarani qabul qilish mumkin.
Standart qatordan 
deb qabul qilamiz. 


Xomaku uzunligi qiymatini aniqlaymiz. (1.5.9) formuladan 
Aniqlangan qiymatlar 
va 
α=2,5 deb qabul qilinganda 
hisoblangan
Agar α=2,0 deb qabul qilsak
Qabul qilamiz
, shunda
Agar α=1,25 deb qabul qilsak
qabul qilamiz 

shunda 
Demak α=2,5 teng bo’lganda 
va 
α=1,25 teng bo’lganda 
va 
Korxonada qanday sortament mavjud bo’lsa, shunga ko’ra xomaki tanlanishi 
mumkin. 
Misolda qabul qilamiz 
va 
 
5) Bolg’alash temperaturasini aniqlaymiz. 
Сталь 40 po’lat tarkibida 0,4%C mavjud. 
0,4
0
C ordinatadan vertikal chiziqni T
max
va T
min
chiziqlar bilan kesishguncha 
o’tkazamiz. Kesishgan nuqtalarda T
max
=1250
0
C va T
min
=850
0
C ekanligi aniqlandi 
(1.5.8-rasm). 
Demak, bolg’alashni boshlash temperaturasi T
max
=1250
0
C va bolg’alashni 
tugatish temperaturasi T
min
=850
0
C.
6) Xomakini pechda qizdirish vaqti (τ) prof. N.N. Dobroxotov formulasi yordamida 
topiladi (1.5.2):
k=10 –uglerodlo hp’lat uchun; =2 – xomakilar pechga zich joylashgan (1.5.6-
rasm), 
Xomakining chizmasi va uni kesish sxemasi 3.2 va 3.3.rasmlarda keltirilgan 


7) Bolg’alashni bajarish uchun bolg’a tanlaymiz. 
1.5.2a-jadvaldan dx=240mm xomaki uchun og’irligi 2000 kg bug’-havoli bolg’ani 
tanlaymiz. Bunda ham korxonada mavjud bo’lgan bolg’alarga ko’ra xomaki diametrini 
o;zgartirish mumkin. 
1.5.12-rasm. Detal chizmasi
1.5.13-rasm. Detal chizmasi 
1.5.14-rasm. 
Xomaki chizmasi. 
Xususiy topshiriq
1.5. 15-jadval
Vari-
ant 
Po‘lat 
markasi 
g‘ildirak o‘lchamlari, mm Vari 
ant 
Po‘lat 
markasi 
g‘ildirak o‘lchamlari, mm 







Сталь 40 
320 
140 
100 
16 
Сталь 40 
300 
130 
90 

Сталь 45 
310 
130 
90 
17 
Сталь 45 
290 
120 
85 

Сталь 50 
300 
120 
90 
18 
Сталь 50 
280 
120 
80 

Сталь 55 
290 
110 
95 
19 
Сталь 55 
270 
110 
75 

Сталь 40 
280 
100 
80 
20 
Сталь 40 
260 
100 
80 

Сталь 45 
270 
90 
75 
21 
Сталь 45 
270 
100 
75 

Сталь 50 
260 
80 
70 
22 
Сталь 50 
280 
110 
85 

Сталь 55 
270 
100 
80 
23 
Сталь 55 
290 
120 
90 

Сталь 40 
280 
90 
85 
24 
Сталь 40 
300 
140 
95 
10 
Сталь 45 
290 
100 
90 
25 
Сталь 45 
310 
140 
100 
11 
Сталь 40 
300 
110 
90 
26 
Сталь 40 
320 
150 
110 
12 
Сталь 50 
310 
120 
100 
27 
Сталь 50 
330 
150 
120 
13 
Сталь 55 
320 
130 
115 
28 
Сталь 55 
310 
140 
130 
14 
Сталь 40 
310 
120 
110 
29 
Сталь 40 
300 
120 
140 
15 
Сталь 45 
290 
110 
90 
30 
Сталь 45 
290 
110 
150 
Nazorat savollari 
1. Mеtallarni erkin bolg’alashning qanday [peratsiyalarni bilasiz?
2. Metallarni bolg’alash uchun tеmpеraturalari nimaga bog’liq?
3. Qizdirishni qizdirishda yuqori va pastki chegaralar haqida nima bilasiz?
4. Xomakilarni qizdirish uchun qanday pеch va qurilmalarlar ishlatiladi?


5. Pokovkani o’lchamlari, hajmi va massasi qanday hisoblanadi? 
6. Pokovka uchun xomaki qanday uzunlikda olinadi? 
7. Pokovkani bolgalash uchun qanday bolg’alar ishlatiladi? Ularni tanlash nimaga 
asoslangan?
 

Download 133.38 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling