5- amaliy mashg`ulot Mavzu: Eritmalar. Eritmalar konsentratsiyasini ifodalash usullari.(2 soat)

Molyar konsentratsiya
Bir litr eritmadagi erigan moddaning mollar soni bilan o’lchanadigan kattalik molyar konsentratsiya deyiladi.
U quyidagicha hisoblanadi:

agar hajm millilitrlarda berilgan bo’lsa,

m - erigan moddaning massasi g; M-erigan moddaning molekulyar massasi; V-eritmaning hajmi.
Masalalar
1. 400 ml eritma tarkibida 41g Ca(NO₃)₂ bo’lsa, eritmaning molyar konsentratsiyasini hisoblang.
Yechish: dan
2. Tarkibida 17,4 g K₂SO₄ bo’lgan 200ml eritmanining molyar konsentratsiyasini hisoblang.
Yechish: dan m
3. 500 ml 0,1 m li eritmada necha gramm NaOH bo’ladi?
Yechish: dan g.
4. 400 ml 1,2 M li eritma bilan 600 ml 1,8 M li eritma aralashtirildi. Hosil bo’lgan eritmaning konsentratsiyasini aniqlang. J: 1,56 M.
5. 0,1 molyar li eritma tayyorlash uchun 1000 ml 1,5 molyar li eritmani necha litrgacha suyultirish kerak?
Yechish: dan l.
6. 0,15 molyar li eritma tayyorlash uchun 3 ℓ 0,05 molyar li eritmani necha litrgacha bug’latish kerak? J: 1 l.
7. 1000 ml 0,2 molyar li eritmaga 2000 ml 0,8 molyar li eritma aralashtirildi. Hosil bo’lgan eritmaning molyar konsentratsiyasini aniqlang. J: 0,6 M.
Normal konsentratsiya
• 1 l yoki 1000 ml eritmadagi erigan modda miqdorining gramm- ekvivalentda ifodalanishiga normal konsentratsiya deyiladi. U quyidagicha ifodalanadi:

E-erigan moddaning gramm ekvivalenti; V-eritmaning hajmi; m-erigan moddaning massasi.
• 1 ml eritma tarkibidagi erigan moddaning grammlarda ifodalangan massasi eritmaning titri (T) deyiladi:
yoki
Masalalar
1. 500 ml eritma tarkibida 12,25g H₂SO₄ bo’lsa, uning normalligini aniqlang.
Yechish:
2. 100 ml 2 N eritmada necha gramm NaCℓ bo’ladi? .
Yechish: g
3. 7000 ml 0,25N eritma tayyorlash uchun quyidagi kristallogidratlardan necha gramm talab etiladi? 1) 2) ; 3)
J: 1) 215g ; 2) 250g; 3) 191g;
4.1500 ml 0,125 N eritmada 13,31g erigan modda bo’lsa, uning ekvivalentini aniqlang. J: 71.
5. 1,4 g KOH tashkil etgan 1 l eritmani neytrallash uchun 50 sm³ kislota eritmasi sarf etiladi. Kislota eritmasining normalligini hisoblang? J: 0,50 N.
6. 200 ml 1 N eritmaga qancha suv qo’shilganda 0,05 N eritma hosil bo’ladi?
Yechish: N₁V₁ = N₂V₂ dan V₂ = = 4000 ml
V= V₂ – V₁= 4000 – 200 = 3800 ml suv.
7. 150 ml eritma tarkibida 7,2 g litiy gidroksid erigan bo’lsa, eritmaning normal konsentratsiyasini aniqlang. J: 2.
8. 30 ml 0,1 N kislotani neytrallash uchun 12 ml NaOH eritmasi sarflangan. Ishqor eritmasining bir litrida necha gramm NaOH bo’ladi? J: 10 g.
9. 300 ml 0,1 N kalsiy gidroksid eritmasini neytrallash uchun 0,5 N sulfat kislota eritmasidan necha ml talab etiladi? J: 60 ml.
10. 40 ml natriy gidroksid eritmasini neytrallash uchun 25 ml 0,5 N sulfat kislota eritmasidan sarflangan. Ishqor eritmasining normal konsentratsiyasini toping. J: 0,31 N.