5- amaliy mashG‘ulot tolali materiallarni oqartirish jarayonini amalda qo‘llash Ishdan maqsad

partiya massasi 500 kg, vanna moduli 20, eritmani tayyorlash uchun 30% li H₂O₂ tutgan texnik pergidroldan va 40 g/l li (faol xlor bo‘yicha) gipoxlorit natriy eritmasidan foydalaniladi. Bir partiya kalavani oqartirishga sarf bo‘ladigan boshlang‘ich kimyoviy moddalar miqdorini toping.
Javob: natriy gipoxlorit 375 l, pergidrol 7,1 kg, kaltsiysizlantirilgan soda 15 kg, bura va silikat natriy 10 kg dan.
8. yarim zig‘ir tolali mato quyidagi tarkibli eritmada qaynatiladi, g/l:
O‘yuvchi natriy 3,4
Kalsiysizlantirilgan soda 1,7
Natriy silikat (d=1,44) 2
SFM -10 0,4
Natriy bisulfit 1
Ishlov beriladigan partiya og‘irligi 3000 kg, vanna moduli 4. ishchi eritma tarkibidagi komponentlarning g/l dagi konsentratsiyasini aniqlang va bir partiya matoga ishlov berishda sarf bo‘ladigan miqdorlarini toping.
Javob: o‘yuvchi natriy – 102 kg, kaltsinatsilangan soda – 51 kg, natriy silikat – 60 kg, SFM -10 – 12 kg, natriy bisulfit 30 kg, ularning ishchi eritmadagi konsentratsiyalari (g/l) mos ravishda: 8,5; 4,25; 5,0; 1,0; 2,5.
9. Asetat tolali trikotaj polotnosi jugut holatda barkada faol xlor bo‘yicha 1,5 g/l konsentratsiyali natriy xlorit eritmasida oqartiriladi. Partiya og‘irligi 150 kg, vanna moduli 25. bir partiya trikotajni oqartirishga sarf bo‘ladigan 80%-li natriy xloritning (NaClO₂) sarf miqdorini aniqlang.
Javob: 4,5 kg.
10. Zig‘ir tolali matoning bir partiyasini oqartirishga 50%-li natriy xlorit eritmasidan 20 kg sarf bo‘ladi. Vanna moduli 4, partiya og‘irligi 3000 kg. ishchi eritmadagi natriy xloritning konsentratsiyasini (g/l) faol xlor bo‘yicha aniqlang.
Javob: 1,3 g/l faol xlor.
11. trikotaj polotno jgut holatda barkada oqartiriladi. Vanna moduli 10, partiya massasi 150 kg. oqartirish eritmasi tarkibi, ishlov beriladigan polotno massasiga nisbatan % da:
Pergidrol 30%-li 4
Natriy silikat (d=1,44) 1,5
O‘yuvchi ishqor 0,3

Natriy silikatning ishqoriy-silikatli moduli 3 ga teng. Bir partiya trikotajni oqartirishga sarf bo‘ladigan kimyoviy moddalar sarfini toping, ularning ishchi eritmadagi konsentratsiyalarini va ishqoriy-silikatli modulini aniqlang.

Javob: bir partiya trikotajni oqartirishga sarf bo‘ladigan miqdor, kg: pergidrol 30%-li – 6; natriy silikat (d=1,44) – 2,25; o‘yuvchi natriy – 0,45; ishchi eritmadagi komponentlar konsentratsiyasi (g/l): H₂O₂ – 1,2 (100%-lidan); natriy silikat (d=1,44) –1,5; umumiy ishqoriyli – 0,5; ishqoriy-silikatli modul – 1,3.
Nazorat savollari:

1. 
   Oxorsizlantirish jarayoning maqsadini tushuntiring.
   
2. 
   Qaynatish jaratoni nima maqsadda o‘tkaziladi?