5- mavzu: O‘quv darslarining turlari va ularning mu taxassislar tayyorlashdagi roli

5. Talabalar bilimini baholashning reyting tizimi.

Har bir jamiyatning kelajagi uning ajralmas kismi bulgan ta’lim tizimining kay darajada rivojlanganligi bilan belgilanadi. Ogir iktisodiy, ijtimoiy, siyosiy kiyinchiliklarni yengib utib, tarakkiyot yuliga kirgan mamlakatimizda ta’lim tizimini islox kilish, unga rivojlangan mamlakatlarning ilgor texnologiyalarining joriy kilish, milliy kadriyatlarimizni singdirgan xolda ta’limni tashkil etish, bu jarayonni puxta va samarali amalga oshirish ishlari bugungi kunda davlat siyosati darajasiga kutarildi. Bu borada 1997 yil tarixiy xujjat Respublikamizda 'Ta’lim tugrisida" Konun va "Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi" kabul kilindi. Uning asosiy maksadi mamlakatimizda uzluksiz ta’lim tizimini islox kilish, komil inson va yetuk malakali mutaxassislar tayyorlashdir. "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi"ning asosiy tarkibiy kismlarini shaxs, davlat va jamiyat, uzluksiz ta’lim, fan va ishlab chikarish tashkil etadi. Mazkur konun va dasturni ruyobga chikarish ta’lim tizimini tubdan kayd kilishni, ya’ni xalk ta’limi tarakkiyetning koidalarini kayta kurib chikishni va uni uz vaktida xal kilishni takozo etmokda. Chunki,''Kadrlar tayyorlash milliy dasturi"da XXI asrda yashaydigan, ijod kiladigan, Vatan va yurt mustakilligini mustaxkamlovchi, insonlarning manfaatini, ularning bilimi, kunikma va malakasini shakllantirishga aloxida axamiyat berilgan zamonaviy axborot texnologiyalar, ta’limni kompyuterlashtirish va kompyuterlash tarmoklari tizimida ta’lim jarayonini axborot bilan ta’minlashning rivojlanishiga e’tibor karatilgan. Zero, milliy dasturda e’tirof etilgandek, "ta’limni axborot bilan ta’minlash tizimini shakllantirish va rivojlantirish, uni jahon axborot tizimi bilan boglash, ommaviy axborot vositalarning ta’lim sohasidagi vazifalarini belgilash" malakali kadrlar tayyorlashning muhim muammolardandir. Demak, yangi asr informatsion texnologiyalar asri bo’ladi.

Bu masalaning bir tomoni. Masalaning ikkinchi bir muxim jixati shundaki, yangi asr xalkaro, iqtisodiy korporatsiya-jahon miqyosidagi intillektual salohiyat, aql-zakovatning birlashuv asri bo’ladi.
Ma’lumki pedagogikada boshqa ilm sohalaridan olingan ko’plab atamalardan foydalanadi, bu narsa pedagogikani boshka fanlar bilan chukur alokada ekanligini yana bir bor tasdiklaydi. Bunday atamalar texnika va iktisodiyotdan eng kup miqdorda kirib keladi, chunki ayni shu soxalar ijtimoiy fikrning rivojlanishiga eng kup ta’sir kursatadi. Chunonchi bugun ukitishning tejamkorligi va okilonaligi ukituvchi, texnika va texnologiya, Talim iktisodiyoti, ukitishni kompyuterlashtirish va shunga uxshashlar xakida tez-tez gapirilmokda. Adabiyotlarda "Yangi tartib koida", "Yangilik", "Innovatsiya"tushunchalarining ma’naviy mazmunini aniklashning turlicha talkinlari mavjud.
Yangi tartib koida moddiy ma’noda ijobiy ilgor yangilikni, bu tushunchani kabul kiladigan va undan foydalanadigan tashkiliy sestema uchun yangi bulgan goya faoliyat yoki moddiy obyektni anglatadi. "Yangi tartib koida", "Innovatsion jarayon" atamalari aynan uxshash bir xil ma’noga ega. Innovatsiyalar ta’limning boshlangandan buyen, yangilik kiritish, mavjud ta’lim o’zgartirish, ta’komillashtirish va yaxshilash sifatiga u bilan yonma-yon kelmokda. Yangilik - bu texnik, texnologii ixtiro va yutuklardan amaliy foydalanishdir. U pedagogik kategoriya sifatida ta’limga yangilik kiritishni anglatadi. Yangilik kupincha yangi metodlar, usullar, vositalar, yangi konsepsiyalar, yangi ukuv dasturlari, tarbiya usullari va boshkalarni kiritish hamda qo’llanishga xosdir.