5 –амалий машғулот


Download 432.49 Kb.
bet2/3
Sana14.01.2023
Hajmi432.49 Kb.
#1092795
1   2   3
Bog'liq
5 Амелий жумыс (2)

Масалалар панели


Тизимли панел
Операцион тизим асосий объектлари
Ойна - Windows нинг энг асосий элементи хисобланади, хатто бош элемент дейиш мумкин. Шунинг учун хам ОТ нинг номини Windows деб аталган. Windows нинг хамма дастурлари ойнадан ишга туширилади. Папкалар хам ойна куринишида очилади. Ойналарнинг улчамини чузиш ва қисқартириш мумкин. Ойнани у бутун экранни эгалайдиган қилиб ёйиш ёки бир нечта дастур ойналари жойлашадиган қилиб қисқартириш мумкин, бу ойналарнинг хар бири мустақилдир. Windows ойналари стандартдир ва тасвир формати бир хиллигича қолади.
Ихтиёрий ойнанинг унг юқори бурчагида 3 та белгини курасиз, улар ойна билан ишлашнинг намунавий амалларини билдиради.

Тугмалар

Х” ни босиш ойнани ёпишга олиб келади.
Туғри туртбурчак (ёки бир - бирига устма - уст қуйилган иккита туртбурчак) ойнани бутун экранга ёяди ёки тескариси, оддий улчамгача қисқартиради. Бу оддий улчамни сичқонча ёрдамида осонгина узгартириш мумкин. Курсорни рамка чеккасига туғри олиб келиб пайдо булган икки томонлама стрелкани, сичконча чап тугмасини қуйиб юбормасдан керакли улчамгача чузиш ёки қисқартириш (керакли йуналишда) мумкин.
Ва нихоят (-) чизиқли белги ойнани “йиғиш” га ёрдам беради. Ойна экрандан йуқолади ва масалалар панелида белги орқали унга мурожаат қилиш мумкин. Аммо дастур бу холда уз ишини давом эттираверади. Мисол учун сиз матн редакторида белгилар тераётган булсангиз сизнинг хужжатингиз йуқ булмайди, у сақланади. Ва ихтиёрий вақтда сиз учун “Диспетчер задач” ёдамида (Alt + Tab тугмалари билан) ёки экран қуйисида (пастида) “Масалалар панели” даги дастур белгисига сичқонча тугмасини босиб чикариш мумкин.
Масалалар панели (таскбар)

Масалалар панели

Масалалар панели нима учун керак, ахир ишчи столи бор - ку? Жуда оддий, биринчидан экранда очилган ихтиёрий ойна ишчи столни - хамма белгилари билан ёпади. Масалалар панели эса хар доим куз олдингизда, канча ойна очилишидан катъий назар куриниб туради. Демак энг керакли белгилар хар доим қул остингизда. Х,озир улар 3 та, Проводник (йул бошловчи - файл менеджери), Windows Media ва Internet Explorer (Интернетда ишлаш дастури) браузери. Кам эмас - ми? Муаммо эмас, панелга сичқонча ёрдамида ихтиёрий дастурнинг белгисини чиқариш ва хар доим унга мурожаат қилиш мумкин булиб қолади.


Белгилар устидаги дастур ойнаси
Энг мухими масалалар панели ёрдамида олдин очилган дастурлар ойнасини бошқариш мумкин. Эсингизда булса ихтиёрий ойнани йиғиб, уни куринмас қилиб қуйиш мумкин. Аммо сичконча билан масалалар панелидаги дастур белгисига курсатсак, унинг устида дастур ойнасининг кичик тасвири пайдо булади. Бир нечта ойна очган булсангиз ойналар тасвири куринади.
Экраннинг энг қуйи чап бурчагида жойлашган Пуск менюси Windows нинг энг мухим бошқарув воситаси булиб, унинг тугмаси босилса очилади. Масалалар панели Windows нинг ички ресурслари билан шуғулланса, Пуск тугмаси тизимга урнатилган хамма дастурларга жавобгардир. Унда дастурлар руйхатидан ташкари, Windows ни бошқаришнинг энг мухим элементларига курсаткичлар жойлаштирилган.


BlazeDTV6.0


Total Commander


Microsoft Office Word 2007


Media Player Classic


MTS Connect


CodeBlocks


Microsoft Office PowerPoint 2007


Download Master


Microsoft Office Excel 2007


Проигрыватель Windows Media


Найти программы и файлы


mrtV


nodir


Документы


Изображения


Музыка


Игры


Компьютер


Панель управления


Устройства и принтеры


Программы поумолчанию


Справка и поддержка


(
-Завершение работы


У Все программы




Пуск менюси


Пуск тугмасини босамиз. Пуск менюси икки устундан иборат. Чап томондаги устунда энг куп фойдаланган дастур белгилари ва шу билан бирга Windows нинг қатор хизматчи дастурлари жойлашган. Баъзи белгиларнинг унгида стрелкани курасиз - унга боссангиз, сиз бу дастурда очган охирги хужжатлар руйхати очилади. Бу устундаги белгилар доимо узгариб туради.
Ишни тугалллаш менюси (Завершиние работи)
Пуск менюси пастига утамиз, унда компьютерни Уириш учун махсус тугма мавжуд. Аниқроғи (Завершиние работи) йиғилган тугмалар мавжуд. Компьютерни Уириш учун шу тугмани босиш кифоя. Унг томонида яна бир стрелка бор, у ишни тугаллашни бошқа қушимча вариантлари менюсини очиб беради.





Сменить пользователя
Выйти из системы
Блокировать

Сон
Гибернация



Перезагрузка

Windows ишини тугатиш менюси


Фойдаланувчини узгартириш. Бу меню сизга фақат компьютерингизда бир нечта “персонал конфигурациялар” яратилган булса, уларнинг биридан иккинчисига компьютерни қайта юкламасдан утмокчи булсангизгина керак булади.
Тизимдан чиқиш - қайта юклашнинг бир варианти булиб, компьютер график қобиқни кайта юклайди, тизим ядроси эса хотирада колади.
Блокировка холатида Windows уз экранини ва ундаги хамма объектларни “дастовка” ортига беркитади ва ишчи режимига фақат узингизнинг қайд ёзуви паролини киритиб қайтиш мумкин. Агар сизнинг қайд ёзувингизга парол урнатилмаган булса, бу функциядан сизга хеч қандай фойда йуқ.
Қайта юклаш (перезагрузка) хамма очилган дастур ва иловалар ёпилади ва ОТ қайта юкланади.
Сон - бу режим компьютер Уирилганда хамма очилган ойна ва ишга тушурилган дастурларни хотирада сақлаш имконини беради.
Файл ва папка тушунчалари
Ихтиёрий компьютер ишлайдиган объект - бу маълумотдир. Худди инсонга ухшаб, компьютер турли хил маълумотларга ишлов беради: матнли, графикли, овозли, видеоли ва х.к. Компьютер тасаввурида маълумот - бу нол ва бирлар қаторидан иборатдир. Инсон маълумотни бу куринишда қабул қилиши реал эмас. Шунинг учун хам, файл тушунчаси уйлаб топилган. Бир суз билан айтганда файл - бу аниқ тилдаги маълумотлар омборидир.
Хар бир файл уз улчамига, номи ва кенгайтмасига эгадир. Файл рақам, харфлар, символли белгидан иборатдир. Номларни катта ва кичик харфлар билан ёзиш мумкин. Файл номи узунлиги, пробел ва кенгайтмаларни хисобга олган холда 255 та символдан ошмаслиги керак. Файл номларида символлардан фойдаланиш мумкин эмас.
Файл кенгайтмаси - файл номидан нуқта билан ажратилган символлардан иборатдир. Кенгайтма компьютер ва инсонга файл кандай маълумот турини уз ичига олишини курсатади. Масалан: <.txt> - бу матнли файл, ёки <.bmp> - график файллар, <.mp3> ёки <.wav> - овозли файллар, <.avi> ёки <.vob> бу видео файллардир ва х.к. Кенгайтма орқали компьютер фойдаланувчи танлаган файлга ишлов бериш учун кайси дастурни ишга тушуриш кераклигини аниклайди. Масалан: <.txt> кенгайтмали матн файлини очиш учун компьютер “Блокнот” - Windows хизматчи дастурини, <.doc> файлини очиш учун MS Word ни ишга тушуради ва х.к.
Агар кенгайтмасиз булса, Windows узи танлаган файлни узи оча олмайди. Чунки у бу файлни қайси дастур очиши кераклигини била олмайди. Бу холда Windows сиздан қайси дастур ёрдамида кенгайтмасиз файлни очиш кераклигини сурайди. Бу хол файл кенгайтмали булиб, у билан ишлайдиган дастур урнатилмаган булса, такрорланади ва компьютер сиздан бу файлни қайси дастур ёрдамида очиш кераклигини сурайди.
Энди папка нима эканлигини куриб чиқамиз. Папка - бу хам маълумот омбори, аниқроғи файл ва бошқа папкалар омборидир. Яъни турли типдаги файллар жойлашган булиши мумкин: матнли, графикли, овозли, видеоли маълумотлар. Папкалар маълум тарзда файл ва папкаларни тартибга солиш учун яратилади.
Файл ва папкалар устида амаллар
Файл ва папкалар устида бажариладиган энг куп тарқалган амаллар - бу улардан нусха олиш ва жойини узгартиришдир. Масалан, ишга олиб боришимиз керак булган хужжатларни дискка кУириб оламиз.
Файлларни папкадан папкага (масалан, қаттиқ дискдан дискка) бир неча усуллар ёрдамида нусхасини олиш мумкин.
Биринчи холатда керакли маълумотни бошқа папкада нусхаси яратилиди. Файл контекст менюсини чақиринг ва “копировать” (нусха олиш) булимини танланг. Файлинггизнинг нусхасини қуймоқчи булган папка ва дискка утинг, контекст менюни чақиринг ва “Вставить” булимини танланг.
Файлни сичқонча билан клавиатурадаги CTRL тугмасини босган холда янги папкага тортиб олинг. Агар сиз файлни CD нусхасини олиш ёки уни электрон почта орқали узатиш керак булса, буни бажаришнинг энг оддий усули - контекст менюдаги махсус отправить булимидан фойдаланишдир.
Агар файлни бир папкадан иккинчисига утказмоқчи булсангиз, худди шундай иш олиб боринг, фақат копироват тугмаси урнига контекст менюдан ёки Проводникдан - Вырезать тугмасини танланг.
Энг қулайи - файлни бир папкадан иккинчисига сичқонча ёрдамида олиб утишдир.
Агар сизга бирор хужжат ёки папка керак булмаса уни иккита йул билан йуқ қилиш мумкин:
Биринчи усул - файл контекст менюсини очиш ва удалить тугмасини танлаш.
Иккинчи усул - уни сичқонча билан ишчи столдаги корзинага олиб утиш.

Download 432.49 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling