5-amaliy mashg’ulot. Harajatlarni baholash bo‘yicha yuk yetkazib beruvchini tanlash ishning maqsadi

Baholash bo'yicha mezonning solishtirma qiymati
		1	2	3	1	2	3
Yetkazib berishning ishonchliligi	0,30	7	5	8
Narx	0,25	6	2	3
Mahsulot sifati	0,15	8	6	8
To'lov shartlari	0,15	4	7	2
Rejadan tashqari etkazib berish imkoniyati	0,10	7	7	2
Yetkazib beruvchining moliyaviy holati	0,05	4	3	7
Jami	1	—	—	—
Reyting

Yetkazib beruvchini tanlash mezoni	Koeffitsient	10 balli shkala bo'yicha mezonning ahamiyatini baholash			Baholash bo'yicha mezonning solishtirma qiymati
		1	2	3	1	2	3
Yetkazib berishning ishonchliligi	0,30	7	5	8	2,1	1,5	2,4
Narx	0,25	6	2	3	1,5	0,5	0,75
Mahsulot sifati	0,15	8	6	8	1,2	0,9	1,2
To'lov shartlari	0,15	4	7	2	0,6	1,05	0,3
Rejadan tashqari etkazib berish imkoniyati	0,10	7	7	2	0,7	0,7	0,2
Yetkazib beruvchining moliyaviy holati	0,05	4	3	7	0,2	0,15	0,35
Jami	1	—	—	—	6,3	4,8	5,2
Reyting					1	3	2

Yetkazib beruvchining yakuniy tanlovi logistika (sotib olish) bo'limida qaror qabul qiluvchi tomonidan amalga oshiriladi. M.R. Linders va X.E. Fearon tomonidan taklif qilingan yetkazib beruvchini tanlash mezonlari miqyosi diqqatga sazovordir (mezonlar ustuvorlik tartibida joylashtirilgan): * - yetkazib beriladigan mahsulotlarning sifati; * - yetkazib berishning o'z vaqtida bajarilishi (mualliflar etkazib beruvchilar reytingini etkazib berish muddatlariga rioya qilish yoki ularga rioya qilmaslik asosida baholaydilar); * - narx (haqiqiy narxni boshqa yetkazib beruvchilardan olingan istalgan yoki minimal narx bilan taqqoslash); * - xizmat (texnik yordam sifati, yetkazib beruvchining munosabati va yordam so'rovlariga javob berish vaqti, xizmat ko'rsatuvchi xodimlarning malakasi va boshqalar); * - mahsulot yoki xizmatni ishlab chiqish, qiymatni yaxshilash bo'yicha takroriy takliflar; * - texnik, muhandislik va ishlab chiqarish quvvati; * - tarqatish imkoniyatlarini baholash (agar etkazib beruvchi distribyutor vazifasini bajarsa); * - moliya va menejmentni batafsil baholash [4].

Ba'zi mutaxassislar yetkazib beruvchilarni tanlashda mahsulotlarning narxini birinchi o'ringa qo'yishadi. Ta'minot va logistika sohasidagi aksariyat xorijiy mutaxassislar nuqtai nazaridan, bu amaliy emas. Narx har doim kelishib olinadigan narsadir va etkazib beruvchilarni tanlashda asosiy mezon bo'lmasligi kerak. Albatta, ko'pchilik ba'zi yetkazib beruvchilarning juda yuqori narxlaridan qo'rqib ketgan bo'lsa-da, ko'pincha ushbu yetkazib beruvchilardan eng yuqori sifatli tovarlarni va qulay shartlarda (narxni hisobga olmagan holda), shu jumladan xizmatni (sotishdan oldin va keyin) yetkazib berish, kafolatlar, keyingi hamkorlik shartlari va boshqalarni hisobga olib shartnoma tuzishiz mumkin. Va etkazib beruvchining narxi, agar u raqobatchilarning o'rtacha narxidan sezilarli darajada past bo'lsa, ko'pincha uni taklif qiluvchi yetkazib beruvchini tanlamaslik uchun ogohlantirish belgisi bo'lishi mumkin. Afsuski, tajriba shuni ko'rsatadiki, bu har doim ham mahalliy kompaniyalar uchun to'g'ri kelmaydi. Aylanma mablag'larning etishmasligi tufayli ularning ko'pchiligi yetkazib beruvchini tanlashda birinchi navbatda ushbu yetkazib beruvchi tomonidan taklif qilinadigan mahsulotlarning narxini hisobga olishga majbur. Ular uchun narx asosiy mezondir.