6-маруза. Бозор иқтисодиётига ўтиш даври ва унинг Ўзбекистондагт хусусиятлари - Режа:
- 1. Ўтиш даврининг мазмуни. Бозор иқтисодиётига ўтиш йўллари
- 2. Ўзбекистонда бозор иқтисодиётига ўтишнинг тамойиллари ва хусусиятлари
- 3. Ўзбекистонда бозор ислоҳотларини амалга ошириш ва унинг асосий йўналишлари
- 4. Ўзбекистонда миллий тараққиёт босқичларининг мазмуни, вазифалари ва аҳамияти
- 5. Мамлакатни жадал ислоҳ этиш ва модернизациялашнинг моҳияти, тамойиллари ва асосий йўналишлари
- Мулкчилик муносабатлари — бу мулкка эгалик қилиш, ундан фоидаланиш ва уни тасарруф этиш жараёнида вужудга келадиган иқтисодий муносабатлардир.
- Мулкка эгалик қилиш — мулкдорлик ҳуқуқининг унинг эгаси қўлида сақданиб туриишни билдиради ва яратилган бойлик-ларни ўзлаштиришнинг ижтимоий шаклини
- ифодалаиди
- Мулкдан фоидаланиш — бу мол - мулкнинг иқтисодий фаолиятда ишлатилиши ёки ижтимоий ҳаётда қулланишидир. Бундан даромад олиш ёки шахсий эҳтиёжни қондириш мақсади кўзда тутилади.
- Мулкни тасарруф этиш — бу мол - мулкнинг тақдирини мустақил ҳал қилишдир. Бу мулк объектларини сотиш, мсрос қолдириш, ҳадя қилиш, ижарага бериш каби йўллар билан рўй беради.
Мулкчилик ҳам иқтисодий ва ҳам ҳуқуқий категория ҳисобланади. - Мол - мулк ишлаб чиқариш жараёнида фойдаланилса ва ўз эгасига даромад келтирса, ёки унинг истеъмолини қондиришга хизмат қилса, у иқтисодий муносабатларли ифодалаб, иқтисодий категория сифатида чиқади.
- Мулк тадбиркорлик фаолиятининг бирор бир тури орқали рўёбга чиқарилмаса, яъни иқтисодий фаолиятда фойдала-нилмаса, бунда у «ҳуқуқий» категория сифатида қолади.
- Мулкчиликнинг ҳуқуқий меъёрларини қуйидагилар белгилаб беради:
- ишлаб чиқариш воситалари ва яратилган моддий неъматларнинг муайян шахсларга тегишли эканлиги;
- мулк эгаларининг қонун билан ҳимояланадиган ваколатлари;
- мол - мулкни ҳимоя қилиш усуллари.
Do'stlaringiz bilan baham: |
