5-маруза. Бозор иқтисодиётида Ўзбекистонда мулкий муносабатларнинг ривожланиши

Мулкни давлаттасарруфиданчикаришусуллари: —►• пулли екиҳақини тулаш орқали; —►• пулсиз кескин —►• имтиезли.

• Узбкистонда мулкни давлат тасарруфидан чикариш ва хусусийлаштиришга булган сндашуш-шнг хусусиятлари:
• дастурлар асосида босқичма-босқич амалга оширилиши;
• мақсадли ва манзилли (адресли) йўналтирилганлиги;
• тўловлилиги.
• Узбекистонда давлат мулкини хусусийлаштиришнинг ўзига хос жиҳатлари2:
• хусусийлаштириш амалга оширилаётган ислоҳотларнинг ички мантиқига бўйсундирилади;
• хусусийлаштириш жараёни давлат томонидан бошкарилади;
• • хусусийлаштиришни ҳуқуқий-мсъёрий жиҳатда таъминлашда қонунларга риоя этилади.

Узбекистонда мулкни давлат тасарруфидан чиқариш ва хусусийлаштириш босқичлари

• 1-босқич Кичик хусусийлаштириш босқичи (1992-1993 йиллар)
• - уй-жой фонди, савдо, умумий овқатланиш, маҳаллий саноат ва хизмат кўрсатиш соҳаларидаги кичик корхоналар хусусийлаштир илди;
• саноат (енгил, маҳаллий), транспорт, қурилиш ва бошқа тармоқлардаги аирим ўрта ва йирик корхоналар ижара ҳақида жамоа корхоналарига, ёпиқ турдаги акционерлик жамиятларига айлантирилди.
• 2-босқич (1994-1995 йиллар):
• - давлат мулкчилигидаги ўрта ва йирик корхоналар ҳиссадорлик жамиятларига айлантирилди;
• - очиқ турдаги акционерлик жампятлари вужудга келтириш ва давлат мулкини танлов асосида сотиш амалисти жорий қилинди;
• - турли мулкчиликка асосланган кичик ва ўрта хусусий бизнес корхоналари ташкил қилина бошланди.
• 3-босқич (якунловчи босқич, 1996 йилдан бошлаб):
• давлат рўйхатига кирмаган барча объект ва корхоналар давлат
• тасарруфидан чиқарила бошланди; ёпиқ турдаги акционерлик жамиятлари кенг аҳоли қатлами, ту
• жумладан, чет эл капитали иштирокини таъминлайдиган очиқ
• турдаги жамиятларга айлантирилиб борилди.

Ўзбекистовда хўжалик юритувчи субъектларнинг мулкчилик шакллари бўйича тақсимланиши (йил бошига, % ҳисобида)

• 10.4

• 89.6

• 12.3

• 87.7

• 90

• 5.7

• 10

• 94.3

•